DE ZAK VAN ZUID-BEVELAND
Gerard Baijens
Landelijke Heemschutexcursie naar:
Dit jaar gaat de grote landelijke Heemschutexcursie op zaterdag
26 augustus naar Zeeland en in het bijzonder naar één van de elf
Nederlandse Waardevolle Cultuurlandschappen (WCL), de Zak
van Zuid-Beveland. Een prachtige streek met belangrijke natuur-
en landschapswaarden. Dit door agrarisch gebruik bepaalde
gebied is verrassend afwisselend en varieert van kleinschalig en
intiem tot open en ruim.
Heemschut
juni 2000
De kerk van Nisse.
Foto's Ruben Oreel.
Zeer karakteristiek voor dit gebied zijn de dijken, de
welen, kreken en kleine kavels. De Zak is rijk aan cultu
reel erfgoed. Kerken, molens en monumentale boerde
rijen zijn volop aanwezig. Twee dorpen, Nisse en
Borssele zijn aangewezen als beschermd dorpsgezicht.
Dit gebied, dat helemaal binnen de gemeente Borsele
ligt, werd in 1994 aangewezen als WCL. Het wordt in
het noorden begrensd door Rijksweg A5 8 en in het
zuiden door de Westerschelde. In het westen vormt
het industriegebied van Vlissingen-Oost de grens en in
het oosten het Kanaal door Zuid-Beveland.
Het beleid dat het WCL-bestuur in dit gebied voert
kan in het kort worden samengevat als: het verkrijgen
van een milieuvriendelijke landbouw in een recreatie-
vriendelijk gebied, waar de natuurlijke, landschappe
lijke en cultuurhistorische waarden worden beschermd
en versterkt. Door het subsidiëren van projecten hoopt
het bestuur aan deze doelen te kunnen voldoen.
Ontstaan
Na de Romeinse tijd bestond het gebied uit een paar
eilanden en zandplaten, die van elkaar werden geschei
den door kreken en kleine zeearmen, waarin het getij
van eb en vloed vrij spel had. Hier en daar zijn in het
landschap nog restanten van deze meer of minder
brede stromen terug te vinden. In de kreken en zee
armen werd zand en klei afgezet en er ontstonden
schorren, die als ze voldoende waren opgeslibd werden
bedijkt, terwijl kreken werden afgedamd. Zo ontstond
vanaf de 13 de eeuw een landschap van kleine polders,
afgewisseld door kreekresten. De drie kerneilanden,
Zuid-Beveland, Borsele en Baarland, groeiden door de
