Sloop en nieuwbouw aan de Hereweg in Groningen Johan de Haan Er bestaan vergevorderde plannen voor sloop en nieuwbouw aan de Hereweg in Groningen. Woonzorg Nederland is van plan het terrein van de voormalige Ennam-garage, dat begrensd wordt door de Hereweg en het spoor, te bebouwen met woningen en enkele winkel- en kantoorunits. De gemeente Groningen heeft de zorg voor de stedenbouwkundige invulling van de locatie op zich genomen. Vooral tegen de bouw van een flat aan het spoor zijn protesten gerezen. Minder aandacht heeft de voorziene sloop van een aantal beeldbepalende panden aan de Hereweg getrokken. Toch zijn de ingrepen hier niet minder drastisch. 16 Heemschut april 2000 Een serie panden uit de 19de en het begin van de 20ste eeuw, de nummers 30, 32, 34 en 38, moet wijken voor een eenvormige gevel van meer dan 30 meter lang. Nummer 28 is niet opgenomen in de sloopplannen, terwijl nummer 36 al in de jaren '20 verdwenen is. De nummers 30 en 32 vormen samen met nummer 28 een voor Groningen unieke drie eenheid. De drielinggevel is in 1879 gebouwd en behoort daarmee tot de eerste bebouwing aan de Hereweg na de slechting van de vesting wallen. Elk van de gevels is drie raamtraveeën breed en kent bovenop de eerste verdieping nog een mezannineverdieping. Een forse gootlijst verbindt de drie gevels. Een driehoekig fronton op nummer 30 benadrukt de symmetrie van de drieling-gevel en verleent deze een deftig aspect. Dat doen ook de details. Opvallend is bijvoorbeeld de stucdecoratie rond de vensters. Nummer 34 is een laag en breed pand uit 1894. In dit pand met zijn kenmerkende neo-renais- sancistische gevel was lange tijd een bekend De met sloop bedreigde panden direct naast het rechts gesitueerde pand. Foto Anna Huizinga. logement annex café gevestigd. De forse dak kapel wordt bekroond door een groot fronton met schelpmotief, waarop een obelisk (zie Jargonpag. 31). Het fries onder de kroonlijst vertoont siermetselwerk. Decoratief metsel werk kenmerkt ook de voor- en zijgevel van nummer 38. De nummers 28-38 vormen een belangrijk visueel gegeven in de beleving van de Hereweg als deftige toegangsweg naar de stad. Verhouding en maatvoering van de panden sluiten goed aan op de bestaande bebouwing aan de Hereweg. De daklijn van de gevelwand die door de nummers 28-38 gevormd wordt, volgt het reliëf van de Hereweg en het spoor wegviaduct. Door het verspringen van de rooi lijn van het appartementsgebouw op nummer 24-26, functioneert het te slopen bouwblok bovendien als een soort poort voor het viaduct. Slechts neo Argumenten voor sloop zijn vooral economisch van aard. De ingrijpende functiewijziging vraagt dan ook om een radicaal andere invul ling van het terrein. Heemschut vindt de nieuwbouwplannen voor deze locatie op zich zelf een goede en noodzakelijke ontwikkeling. Het is vooral de vanzelfsprekendheid waarmee voor sloop en nieuwbouw aan de Herewegzijde gekozen is, die Heemschut stoort. Tekenend was de reactie van de architect die de nieuwbouw ontworpen heeft, toen deze tegen over enkele Heemschudeden stelde dat de 19de-eeuwse bouw aan de Hereweg slechts neo is en dus de moeite van het behouden niet waard. Nog fraaier was de reactie van de gemeente, die tijdens een informatiebijeen komst als antwoord op een opmerking over de sloop stelde dat 'de stad geen museum is.'(!) De plannen zijn vanaf het begin door de gemeentelijke projectleider als onontkoombaar en definitief gepresenteerd. Opm erkelijk is dat er tot op heden geen enkele vorm van formele inspraak over het plan heeft plaatsgevonden. De houding van de gemeente heeft er zelfs toe geleid dat omwonenden die vooral tegen de komst van de flat zijn, de gemeente met de bestuursrechter dreigen. De gemeente Groningen bewandelt volgens Heemschut in dezen een doodlopende weg. De uitdaging voor de gemeente ligt naar onze mening in de opdracht om cultuurhistorie een plaats te geven in de planologische besluitvor ming (geheel in de lijn van ontwikkelingen zoals die in de Nota Belvedere gesignaleerd worden). Groningen heeft nu de kans om te laten zien dat cultuurhistorie geen museale categorie hoeft te zijn. Door de waardevolle panden aan de Hereweg op te nemen in respectvolle nieuwbouw, kan de gemeente constructief getuigenis afleggen van de waarde die zij zegt te hechten aan de waardering voor de historisch gegroeide en zich ontwikkelende bebouwing van de stad. Misschien dat de nieuwbouw aan de Hereweg in deze zin zelfs een vingeroefening kan zijn voor de herstructu rering van een ander belangrijk stedelijk gebied als de Grote Markt. J. de Haan is lid van de Provinciale Commissie Heemschut Groningen.

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2023 | 2000 | | pagina 18