Het hoge Oranjegehalte
van Leeuwarden
Bert Franssen
Heemschut Monumentendagen op 6 en 7 november
Er zijn van die steden die talloze toeristen trekken, vanwege hun
Domtoren-achtig spektakel. Leeuwarden valt daar niet onder.
Maar... wat een stad! Wie aan de hand van één stad een goede
indruk van Nederland wil opdoen, kan best in Leeuwarden
terecht. Voor vele meesterstukjes van bouwkunst, prachtig
vormgegeven pleintjes, monumentale ensembles en... een hoog
Oranjegehalte. Want de Nassau's hebben een duidelijk stempel
gedrukt op de stad. En dat is de reden dat de Heemschut
Monumentendagen, die op 6 en 7 november in Leeuwarden
plaatsvinden, in het teken van deze familie staan. (Zie ook pag.
21)
14
Heemschut
oktober 1999
Wilhelminaboom, linde uit 1898 bij stadhuis. Foto's auteur.
ff
Ik kan me voorstellen dat Leeuwarden zich
tekort gedaan voelt. Neem het stadhuis uit
1715. Een imponerend gebouw, met zijn
bakstenen muren, donkergroene blinden, rijk
bewerkte fronton en ingangspartij. Vanwege
het achtkante torentje, dat overigens pas jaren
na de bouw op het dak gezet is, denk je oog in
oog te staan met een kopie van het paleis op de
Dam te Amsterdam. Maar dan doe je dit pand
toch te kort. Het exterieur is namelijk - mijn
persoonlijke mening natuurlijk - aanzienlijk
mooier dan dat van het Amsterdamse paleis.
Verhoudingen, kleuren, materiaal, alles klopt
hier. Je ervaart ook weer eens dat de omgeving
van een monument er zo enorm toe doet. Want
het stadhuis krijgt zijn ideale uitstraling dankzij
een prachtig voorplein, met in het midden een
linde uit 1898, de Wilhelminaboom.
Dat was het exterieur. Als je vervolgens op
zomaar een dag naar binnen gaat, en je zegt
tegen de bode zoiets onnozels als: 'Ben ik hier
in het stadhuis van Leeuwarden'?, dan krijg je
niet alleen een bevestigend antwoord, maar
meteen het aanbod om het gebouw onder zijn
leiding te bezichtigen. Hij weet wat je binnen te
wachten staat en moet al heel wat tevreden
klanten gehad hebben, wier verwachtingen
ruimschoots overtroffen werden. Zo kom je in
de raadszaal, een aanbouwsel uit 1760,
gebouwd onder leiding van Pieter de Swart,
bouwmeester van de Oranjes, ogen te kort.
Louis XV stuc- en houtsnijwerk - het stucwerk
