augustus 1999 Heemschut 5 De vijver vormt één van de laatste natuurlijke duinmeertjes langs de binnenduinrand en is een pleisterplaats voor nijlganzen en scholeksters. Op de achtergrond Huize Meerzicht. Dit in oorsprong 17de-eeuwse herenhuis van de buitenplaats werd door j.D.Zocher verbouwd tot woonhuis voor de geneesheer-directeur. hertenkamp, de transformatie van het eeuwen oude duinmeer tot waterpartij met fontein, de houten bruggetjes over de kronkelende water lopen, het perenlaantje, de contrasten tussen dichte en open plekken. In 1849 werd het Geneeskundig Gesticht voor Krankzinnigen Meer en Berg geopend, later Provinciaal Ziekenhuis Santpoort genaamd. Het ziekenhuis kreeg al snel bekendheid als één van de modernste psychiatrische inrichtin gen in Nederland. De toestroom van patiënten noodzaakte tot uitbreiding. Daartoe werd in 1885 de aangrenzende hofstede Bloemendaals Begin aangekocht. Hier verscheen het door Zocher ontworpen Nieuwe Gesticht. Het klokkentorentje op het terrein herinnert nog aan dit, in 1988 gesloopte, paleisachtige bouw werk. In de loop van de tijd is fors bijgebouwd. Het is opvallend dat deze relatief intensieve bebouwing het karakter van het landschaps park nauwelijks heeft aangetast. De landschap pelijke kwaliteiten, dat wil zeggen het ingeto gen, verstilde en voorname karakter overheersen. Kwetsbaar Er is niet veel fantasie voor nodig om de nieuw bouw van honderden woningen met zorg tege moet te zien. In het verkavelingsplan dat de gemeente heeft opgesteld, wordt die zorg bewaarheid: drie weinig opwindende en keurige woonbuurtjes nemen bezit van het park. De onvermijdelijke urban villa's, Goed voorbeeld van de Engelse landschapsstijl. Deze stijl werd door Zocher in Nederland populair gemaakt. penthouses, anonieme balkonterrassen, roman tische prielen, gammaschuttingen en tuinka bouters kun je er zelfbij bedenken. De zoveel ste projectontwikkelaars-staete is geboren. Toch is het niet alleen het aantal woningen dat verontrusting wekt. Een nog groter en desas treuzer gevaar vormen de bijbehorende parkeervoorzieningen, verkeersbewegingen en inrichting van de openbare en semi-openbare ruimten. Een intensief gebruik van dit kwets bare landschapspark betekent het einde van de verstilde sfeer en daarmee van het karakter van Meer en Berg. Dat ervan alle kanten bezwaren zijn gekomen, is dan ook niet verwonderlijk. Tien belangenorganisaties verklaren de plan nenmakers voor gek. Zij zijn niet a priori tegen een hoeveelheid nieuwbouw op, en een herin richting van, het terrein. Maar de uniciteit en hoogst bijzondere natuur- en cultuurhistori sche waarden van dit gebied vereisen nu eenmaal de uiterste voorzichtigheid. Inmiddels is een nieuw stedenbouwkundig ontwerp in de maak, opgesteld door het bureau voor ruimtelijke ontwikkeling BVR uit Utrecht. Het is te hopen dat dit bureau van Riek Bakker de teloorgang van het aards paradijs niet op zijn geweten wil hebben. Museum Meer en Berg is gevestigd in het voor malige koetshuis op het landgoed en is te bezoeken op woensdag en elke derde zondag van de maand van 13.30 tot 16.30. De collectie geeft een ovetzichtvan 150 jaar Nederlandse psychiatrie en de historie van het Provinciaal Ziekenhuis. De Landelijke Voetpadendagen, georganiseerd door de stichting Ne?no, leiden in september (elke zaterdag en zondag) over het. terrein van Meer en Berg. Voor meer informatie: Nemo, tel/fax 020- 6817013.

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1999 | | pagina 7