38
Heemschut
augustus 1999
Houten huizen
Onlangs verscheen een ongewijzigde, zevende
herdruk van het bekende standaardwerk
'Houten huizen, een unieke bouwwijze in
Noord-Holland' geschreven doorH. Jansse
met medewerking van S. de Jong. De eerste
druk dateert uit 1970, toen beiden werkzaam
waren bij de Rijksdienst voor de
Monumentenzorg. Men treft deze huizen nu
vooral in het reservaat genaamd de Zaanse
Schans en natuurlijk in plaatsen als Broek in
Waterland, de Rijp, Volendam en Marken. Ze
werden vroeger bewoond door zeevarenden en
lieden, nauw met de zeevaart betrokken. Maar
ook werden wel boerderijen in hout opgetrok
ken. In het boek wordt een overzicht gegeven
van de geschiedenis en de verschillende typen
houten huizen in de Zaanstreek, gevolgd door
voorbeelden. Het boek bevat vele tekeningen,
plattegronden en foto's.
Zaltbommel, Europese bibliotheek, 1999. 140p
ISBN90 288 43571
Prijs f49,50.
Schermer
De Boerderijenstichting Noord-Holland
'Vrienden van de stolp' gaf in samenwerking
met de jubilerende Rabobank het boekje 'Recht
toe recht aan; het boerenerf in de Schermer'
uit. Het werd samengesteld door historicus
Diederik Aten beplantingsdeskundige Allet
Geertman en geïllustreerd door Doortje Haan-
Wiegman. Het landschap van deze gave 17de
eeuwse droogmakerij wordt bepaald door de
nog zo herkenbare structuur die samenhangt
met de waterstaatkundige historie en de rijke
agrarische traditie. Het boerenerf in relatie tot
de stolp staat in deze aardige publicatie
centraal; in verleden, heden maar ook in de
toekomst. Bewoners vertellen over hun
boerenerf en bovendien bevat het tips voor
begroeiing van erf en tuin.
Het boekje is verkrijgbaar door overmaking van
f 12,50 op giro 33 81 81 van de Stichting Vrienden
van de Noord-Hollandse Stolp te Oostblokker en
wordt vervolgens franco toegestuurd.
Beverwijk
Ter gelegenheid van de viering van 700 jaar
stadsrechten (1298-1998) in Beverwijk op 12
november 1998 verscheen het boekje 'Het
dorpse Sint-Aagtenkerke en het stedelijke
Beverwijk' door W.A. Spruit. De nederzetting
Beverwijk, eerst de Wijk genoemd, is veel
ouder. Vermoedelijk dateert de oudste bebou
wing uit de 8ste eeuw. In het boekje worden
geschiedkundige vertellingen aangevuld met
anekdotes en gedichten uit de kleurrijke
geschiedenis van deze stad. Het boekje werd ter
gelegenheid van de viering aan alle
Beverwijkers geschonken en is niet te koop.
Beverwijk, 1998. 128p. ISBN90 9012251 6.
100 jaar Staatsbosbeheer
Ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van
Staatsbosbeheer - 100 jaar natuur voor ieder
een - verschenen bij Uniepers vijfhoeken over
de oudste natuurterreinen van ons land. De
titels zijn: Texel, Het Haagse Bos, Het
Kootwijkerzand, De Schoorlse Duinen en Het
Mastbos. De boeken tellen elk ca 80 pagina's
bevatten behalve de beschrijving en de geschie
denis van het landschap, vele foto's, kaartmate
riaal, plattegronden, wandel- en fietsroutes.
De boeken zijn te bestellen bij de boekhandel of bij
Staatsbosbeheer. De prijs isf 25,—per deel.
Informatie Uitgeverij Uniepers, Postbus 69, 1390
AB Abcoude. Tel. (0294)285111.
Kasteel Groeneveld
Begin dit jaar verscheen een verbeterde uitgave
van 'De geschiedenis van Groeneveld; natio
naal centrum voor bos, natuur en landschap'.
Het boekje werd geschreven door ir. M.G,
Wagenaar Hummelinck die ook voor het tijd
schrift Heemschut (februari 1996) over
Groeneveld schreef.In het boekje wordt de
geschiedenis van deze indrukwekkende buiten
plaats verteld, over de bewoners, de bouw en
hoe in deze geschiedenis ook de vaderlandse
geschiedenis wordt weerspiegeld, zoals de
oorlog met Spanje, de strijd om de godsdienst
vrijheid en de handel, bloei en neergang van de
beide Indische compagnieën.
Behalve de geschiedenis bevat het boekje een
geschreven rondleiding door het pand, waar
thans het Bosbouwmuseum en enkele exposi
tieruimten zijn ondergebracht. Daarnaast
wordt het gebruikt door particuliere natuurbe
schermingsorganisaties. Het landgoed is eigen
dom van Staatsbosbeheer.
Het boekje verscheen eerder als deel 50 in de
serie 'Nederlandse kastelen'. De prijs is f9,50
en het is te koop op het kasteel.
Industrieel erfgoed.
Op het gebied van het industrieel erfgoed
ontving Heemschut de afgelopen tijd een
aantal nieuwe titels. Hierbij een overzicht:
In de trant van de serie 'In oude ansichten'
geeft de Europese bibliotheek tegenwoordig de
serie 'Toenboekjes' uit. Elk deeltje bevat zo'n
100 oude prentbriefkaarten en foto's met een
toelichtende beschrijving.
'Nederlands industrieel erfgoed' werd samen
gesteld door Marcel Overbeek en bevat vooral
veel verdwenen industriegebouwen. Een groot
deel van de foto's komt uit de collectie van de
auteur. Elk hoofdstuk bevat een apart aspect
van de Nederlandse industrieën en hun speci
fieke gebouwen, zoals suiker- en stroopfabrie-
ken, gasfabrieken, bierbrouwerijen en tabaksin
dustrie. Jammer is dat er noch een register noch
een hoofdstukindeling is opgenomen. De
belangstelling voor ons industrieel erfgoed
dateert van eind jaren '70. Het boekje laat zien
hoeveel er voor die tijd en ook daarna onder de
slopershamer is gekomen, maar ook wat geluk
kig werd behouden.
Zaltbommel, Europese bibliotheek 1998. ISBN
90 288 1140 0.
'Staatsmijn Beatrix in beeld' is van de hand van
André Weijts, die eerder onderzoek verrichtte
naar de Limburgse steenkolenmijnbouw. In het
boekje worden de voorbereidende plannen en
werkzaamheden en de aanleg van deze hyper
moderne mijn (1952-1960) beschreven.
Economische omstandigheden maakten verant
woorde exploitatie van deze vijfde Staatsmijn
echter onmogelijk en al het toegepaste tech
nisch vernuft bleef ongebruikt. Vele foto's
tonen het proces van de aanleg.
Zaltbommel, Europese Bibliotheek. 1998. ISBN 90
28811116.
Prijs per deeltje f32,50.
Herbestemming
Eind februari werd te Den Bosch het handboek
'Herbestemming van grote monumenten; een
uitdaging!' gepresenteerd. Het is een uitgave
van de Stichting pandenbank Noord-Brabant en
werd opgesteld door de Katholieke Universiteit
Nijmegen o.l.v. prof. dr N.J.M. Nelissen, dr J
Smits, drs M.J.M. Bogie en drsj. Voorzee. De
laatste jaren is er een groeiende belangstelling
voor de problematiek van leegstand en herbe
stemmingvan grote gebouwen. Meerdere stich
tingen houden zich daarmee bezig. De Stichting
Pandenbank Noord-Brabant vervult daarin een
soort pioniersrol. Gezocht wordt naar oorzaken
van leegstand, de aard van leegstaande monu
menten, en hoe via een gerichte strategie herbe
stemming kan worden ontwikkeld. Het boek is
een resultaat van een literatuurstudie, ook inter
nationaal, een enquête onder gemeenten van de
provincie N-Brabant, interviews en workshops
met deskundigen, observaties en inventarisatie
van allerlei herbestemmingsprojecten.
Behalve een algemene inleiding wordt er een
stappenplan (tien stappen) gepresenteerd (het
zogenaamde KUN-model voor herbestem
ming) dat aan het hele (ideaal)proces van herbe
stemming richting geeft. Voorts bevat het een
aantal voorbeelden en een hoofdstuk met
conclusies en aanbevelingen. Het boek is
bestemd voor velerlei doelgroepen, van bestuur
ders en monumentenorganisaties tot makelaars,
bewonersbelangenorganisaties en projectont
wikkelaars.
's-Hertogenbosch, Adr. Heinen, 1999. 312 p.
ISBN 90 7006 22 9. Prijs f39,50.
Historische parken
De Stichting Sonsbeek 100 jaar stadspark orga
niseert op 7, 8 en 9 oktober in Arnhem een
internationaal symposium over de toekomst van
onze historische stadsparken.
Tel. (026)4452548
