augustus 1999
Heemschut
33
Kasteelruïne Wijk bij Duurstede.
Foto A.A. Dullé
scholen. Andere instanties waar de NKS mee
samenwerkt, zijn de Stichting tot behoud van
Particuliere Historische Buitenplaatsen, de
ANWB, de Rijksdienst voor de
Monumentenzorg en de stichting Nationaal
ContactMonumenten, waar de NKS een zetel
in het bestuur heeft.
Een belangrijke activiteit van de NKS is ook de
ondersteuning van lokale acties voor bedreigde
kastelen. Een taak die vergelijkbaar is met het
beschermingswerk van Heemschut en het is
dan ook niet moeilijk om 'gevallen' te noemen
waarmee beide organisaties zich bemoei(d)en:
de plannen voor herbouw van de
Valkhofburcht in Nijmegen, de uitbreiding van
de NedCarfabrieken bij kasteel Wolfrath in
Born en de nieuwbouwplannen bij Het
Nijenhuis in Heino.
Educatie
Het bevorderen van kennis over kastelen in zo
breed mogelijke kring, is de derde kerntaak van
de NKS. Het aanbod strekt zich uit van lespak
ketten voor het basisonderwijs tot een leerstoel
aan de Rijksuniversiteit van Utrecht.
In de afgelopen jaren is door Kylstra op het
gebied van jeugdeducatie veel bereikt. Zo zijn
er voor de bovenbouw van de basisschool een
reizende tentoonstelling over kastelen en een
lespakket getiteld 'Het kasteelHuys en
Borg'. Binnenkort verschijnt er voor deze doel
groep ook een lespakket over landhuizen. Voor
het Voortgezet Beroeps Onderwijs is er 'Het
kasteel bij jou in de buurt', een pakket dat
aansluit op het zgn. omgevingsonderwijs.
Helaas is er nog geen geld beschikbaar voor
materiaal voor de onderbouw van het basison
derwijs.
Aan het andere uiteinde van het educatieve
spectrum staat de in 1964 ingestelde leerstoel
Materiële Cultuur der Middeleeuwen aan de
Rijksuniversiteit van Utrecht. De eerste die
deze stoel bezette was prof. dr. J.G.N. Renaud.
Hij werd in 1987 opgevolgd door prof. drs.
H.L. Janssen. Momenteel worden per jaar zo'n
dertig studenten geschiedenis, kunstgeschiede
nis, algemene letteren en bouwkunde (Delft)
opgeleid tot bouwhistorici.
Bij het onderdeel kennisverbreding mogen de
vele publicaties van de NKS niet onvermeld
blijven. We noemen het in 1996 verschenen
standaardwerk '1000 jaar kastelen in
Nederland', dat inmiddels is uitverkocht, en de
populaire gidsjes 'Kastelen in Nederland,
opengesteld voor bezichtiging' en 'Kastelen
geschikt voor evenementen'. De in 1983
begonnen losbladige serie 'Castellogica', met
gedegen wetenschappelijke artikelen, is
onlangs afgerond. De begunstigers en relaties
van de NKS ontvangen met ingang van dit
najaar in plaats van 'Castellogica' regelmatig
een nieuwsbrief met informatie, een activitei
tenagenda en het laatste nieuws over de NKS.
Daarnaast zal de wetenschappelijke inhoud
voortaan gedekt worden door een serie jaarlijks
uitkomende boekjes over een bepaald thema of
kasteel.
De NKS bouwde in haar ruim vijftigjarige
bestaan een schat aan documentatie over kaste
len en een goed uitgeruste bibliotheek op.
Enkele jaren geleden werd bovendien de
Stichting Kastelen Lexicon Nederland opge
richt, met als doel om een databank te vormen
van relevante gegevens over alle tot ca. 1600
gebouwde kastelen in Nederland. We moeten
daarbij denken aan architectuur- en bouwhisto
rische, archeologische, sociaal-economische en
historisch-geografïsche gegevens, die kunnen
dienen als basisinstrumentvoorhet weten
schappelijk onderzoek en als beleidsinstrument
voor eenieder die zich bezighoudt met de
instandhouding en bescherming van kastelen.
Kylstra wil hier in de toekomst ook informatie
aan toevoegen over de huidige bestemming, de
eventuele bezoekmogelijkheden, toeristische
gegevens, routebeschrijvingen, enzovoort.
Dit alles om de belangstelling voor kastelen bij
een breed publiek levend te houden, zodat
niemand ooit nog aan het bestaansrecht van
deze bijzondere monumenten zal twijfelen.
Drs T. Kloos is de nieuwe PR-functionaris van de
Bond Heemschut.
Nadere informatie: Nederlandse Kastelenstichting,
tel. 0343-578995, website: www.kastelen.nl.
