16
Heemschut
Hel rode dorp werd tussen 1916 en 1923 naar
een ontwerp van architect Jesse in fasen
uitgevoerd. In totaal zijn er 234 woningen
gebouwd met een variatie in gevels en langs een
afwisselend stratenpatroon. De dakkapellen
waren vroeger kleiner en trapeziumvormig.
Foto Archief Genootschap Oud Katwijk.
Wederopbouw
Onder leiding van de architect H. van der
Kloot Meijburg en later S J. van Embden vond
na de oorlog de wederopbouw plaats conform
de badplaatsen nota uit 1948, een degelijke
studie opgesteld door het Ministerie van
Volkshuisvesting. Behalve een architectonische
kwestie was de wederopbouw van de kust
vooral een sociaal-economische en infrastruc
turele aangelegenheid. Want het bad- en
strandleven zou in de toekomst sterk toene
men. De verwachtingen waren hooggespannen
en de vooruitziende blik wellicht wat te idealis
tisch. In de bezettingstijd werd hard gewerkt; in
Zandvoort lag bijvoorbeeld het werderop-
bouwplan voor de kuststrook op de dag van de
bevrijding min of meer gereed voor uitvoering!
Zo ook in Katwijk; dit wederopbouwplan werd
echter minder bepaald door recreatieve belan
gen. Woningen, ook aan de boulevard werden
belangrijker geacht dan hotels, want men wilde
zo snel mogelijk weer kamers verhuren. Daarbij
was de badplaatsfunctie duidelijk ondergeschikt
gemaakt aan lokale belangen. In Katwijk lag het
zwaartepunt op sanering van slechte woonwij
ken, uitbreiding van het aantal woningen en
correctie van het wegensysteem.
Voorafgaande aan de herbouw werd er dus
driftig gesaneerd, want de vissershuisjes werden
te klein bevonden.
Het Katwijkse plan was onderverdeeld in
ontwerpzones. Dit bleek een slimme strategie.
Voor elke ontwerpzone werd een afzonderlijke
hoofdarchitect aangetrokken, die richtlijnen
uitzette en architecten aantrok. Het inzetten
van verschillende architecten leidde tot een
bewuste menging van stromingen en stijlen. De
architecten inspireerden, bekritiseerden en
stimuleerden elkaar en wisten in een zeer korte
tijd een uiterst gevarieerd beeld te creëren.
Vooral aan de boulevard is dit duidelijk te zien.
Klinkende namen als A.J. van der Steur, J.A.
Kuiper, A. Komter, J. Jonkman. L.H.H. van
der Kloot Meijburg, A.P. Smits, S.J. van
Embden en G.H. Holt tekenden voor Katwijk.
De Princestraat direct achter de boulevard is
eveneens een gaaf voorbeeld van deze architec
tuur. In de eenheid van bouwstijl is wel degelijk
gestreefd naar afwisseling per perceel.
De Princestraat achter de boulevard. Voorbeeld
van kleinschalige, gevarieerde wederopbouw
architectuur. Foto A.M. ten Cate
70 miljoen
In de gemeente Katwijk wordt momenteel op
grote schaal herontwikkeld. Daar is ca 70
miljoen mee gemoeid. Alleen al voor de open
bare ruimte is 17 miljoen uitgetrokken.
Enorme bouwactiviteiten vinden plaats bij de
Kop van het havengebied, waar behalve een
haven voor de pleziervaart een geheel nieuwe
wijk gerealiseerd wordt. In het centrum wordt
vlak achter de boulevard het gebied tussen
Voorstraat en Waaigat ingevuld. Rond het
centrale Emmaplein wordt een kleinschalig
winkelcentrum gebouwd. Voorts zijn er
plannen om het in grijze betonblokken opge
trokken Postkantoor te slopen en in te vervan
gen door woningen.
Katwijk aan Zee veranderde in ras tempo. Van
klein vissersdorp tot bescheiden badplaats.
Oorlogsravage en sanering leidde vervolgens
tot snelle wederopbouw. Daarna zijn er zowel
ten zuiden als ten noorden van het dorp
enorme bouwactiviteiten geweest. In de Wijk
Hoornes verrezen in de jaren '70 de alles over
heersende hoge flats waarnaast de Hervormde
Kerk van Jesse een kabouter is.
Katwijk aan Zee blijft behalve badplaats vooral
woonplaats, maar wel op steeds grotere schaal.
Alleen met een loep zijn straks de laatste restjes
van het historisch verleden te vinden.
Literatuur
Bamboont, C. Wandelroutes door Katwijk; een
uitg. van de VW. Katwijk, 1995.
Hoeven, E. van der, 'De verloren droom. De
wederopbouw van de badplaatsen'. In: Een
geruisloze doorbraak. Rotterdam, 1995. p.
452-477.
Hoogeveen-Brink, J. H.J.Jesse, architect
1860-1943. Rotterdam, 1997.
Monumenten Inventarisatie Project; historisch
geografische beschrijving van Katwijk aan Zee;
uitgave van de Provincie Zuid - Holland, 1988-
1994.
augustus 1999
