juni 1999
Heemschut
33
Ondersteunen
'De sluis is zowel landelijk als voor de streek
een bijzonder monument. Het is erg verwaar
loosd en vanuit de Bond Heemschut stimuleren
en ondersteunen wij dit restauratieproject. De
betekenis beperkt zich niet tot de restauratie
van de sluis alleen', ■A\&usJ.Beekmansvm
Heemschut. Naast zijn lidmaatschap van de
Provinciale Commissie Heemschut Noord-
Brabant is Beekmans tevens consul van de
Gemeente Heusden.
'De inundatiesluis is van rijksbelang. Dit
vanwege cultuurhistorische, krijgskundige en
architectuur-historische zeldzame waarde', was
indertijd de motivatie tot opname in het
Register van Rijksmonumenten.
Op locatie blijkt dat de sluis uitermate is
verwaarloosd en snel een opknapbeurt nodig
heeft. Sinds de opheffing in 1886 schijnt geen
enkele vorm van onderhoud te hebben plaats
gevonden. De sluis bestaat uit drie smalle
kokers en is integraal in een dijk verwerkt. De
schuiven kunnen worden bediend door een
heugelstang. Deze loopt op een op de dijk
geplaatste tandwielkast.
Doorsluizen
Mede omdat het systeem compleet verroest en
verwaarloosd is bevestigt dit het beeld dat
restauratie hard nodig is. De uitermate drassige
grond voor de sluis herinnert nog aan een
functie van de vorige eeuw. Een proces van
verlanding is gaande.
Onlangs heeft Het Waterschap De Maaskant
de sluis en de nabijgelegen grond gekocht van
de Dienst der Domeinen. Dit voor een bedrag
van 3.800 gulden.
Volgens J.Reijnen, medewerker van het
Waterschap De Maaskant behoort het niet
onmiddellijk tot de taak van een waterschap om
restauratieprojecten te realiseren. 'We hebben
ons als waterschap het lot van de sluis aange
trokken. Naast een cultuurhistorische functie
heeft de sluis ook een ecologische betekenis.
J.Reijnen vertelt dat het Waterschap het archi
tectenbureau C. Tak uit Delft in de arm heeft
genomen. Dit om een bouwkundig onderzoek
te verrichten en een restauratieplan te maken.
De restauratie van de sluis kan uitsluitend van
de grond komen als 70% van de restauratiekos
ten wordt gesubsidieerd. Verder zegt hij dat het
waterschap goede kontakten heeft met de
gemeente Heusden, waar de sluis is gelegen. Zo
zal de gemeente Heusden een landelijk verkre
gen restauratiebudget van 300.000 gulden
doorsluizen naar het Waterschap. Dit om
restauratie van de sluis mogelijk te maken.
Bodemonderzoek
'We zijn druk bezig met bodemonderzoek en
op basis daarvan maken we een restauratieplan.
Het is een uitermate boeiend project dat zeker
De inundatiesluis bij Fort Hedikhuizen.
de moeite waard is om te restaureren.
Zeldzaam zijn de historische dijken en sluizen.
Bij het restauratieplan zullen we ook een
begroting indienen. Maar duidelijk is dat het
bedrag van 300.000 veel te weinig zal zijn voor
de restauratie', aldus architect J.Tak.
Inmiddels staat vast dat het draagvlak voor de
hard nodige restauratie van de sluis steeds
breder begint te worden. J.Beekmans van de
Bond Heemschut zegt blij te zijn dat eindelijk
een lang gekoesterde wens in vervulling lijkt te
gaan. 'Maar voor het zover is moet er nog heel
wat geld op tafel komen. Ik denk dat er
voldoende argumenten zijn om fondsen van dit
belang te overtuigen', vertolkt Beekmans zijn
gevoel. Overigens blijkt dat de Gemeente
Heusden ook plannen heeft om de inundatie
sluis in het nabij gelegen Doeveren te restaure
ren. Het fort dat eveneens behoorde tot de
Nieuwe Hollandse Waterlinie werd begin deze
eeuw in het kader van de werkverschaffing
opgeruimd. De sluis staat eveneens op restaura
tie te wachten.
H. van den Eeden is journalist te Heusden.
