in wording
Structuurplan Woerden
Leo van der Menie
Burgemeester drs. H.A. van Zwieten van Woerden en wethouder
A. Ennering stonden Heemschut te woord over de
toekomstplannen met de historische binnenstad en de in dat
kader vervaardigde Cultuurhistorische Effectrapportage.
De gemeenteambtenaren C.M. van Dam en J.M. Mark schoten de
bestuurders af en toe te hulp.
26
Heemschut
juni 1999
De stad, gezien vanaf de stelling van korenmolen 'De Windhond'. Foto's Leo van der Meute.
We beginnen het gesprek met de vraag waarom
men als gemeentebestuur zo ver buiten de
binnenstad is gehuisvest. De burgemeester,
ooit als zodanig begonnen in het aan monu
menten rijke Friese Sloten, legt uit waarom.
'De reden is tamelijk simpel: ruimtegebrek.
Zelfs met een eigentijdse uitbreiding was het
oude raadhuis uit 1887-1889 niet groot genoeg
meer om alle functies en ambtenaren te herber
gen. Dit gebouw is overigens een schaamteloze
copie door stadsarchitect C. Fluijt van het raad
huis van Noordwijk van architect N. Molenaar.
Het echte oude raadhuis van Woerden staat pal
achter het koor van Woerdens oudste kerk en is
nu stedelijk historisch museum. Het huidige
gebouw aan de Blekerijlaan is nooit als stadhuis
ontworpen maar was wel groot genoeg, betrek
kelijk gemakkelijk bereikbaar en niet al te duur.
Onze stelling dat functiebehoud monumenten-
behoud is, zowel waar het gebouwen als
complete oude binnensteden betreft, wordt
echter wel onderschreven. Men is zeker gevoe
lig voor ons argument dat een gemeentebestuur
toch eigenlijk in het stadscentrum thuishoort.
Maar ja, de ruimte....'
Regeren is vooruitzien, dat geldt voor landen
maar ook voor steden. Het gemeentebestuur
van Woerden heeft besloten tot het vernieuwen
van de Woerdense binnenstad. Niet zomaar
vernieuwen om het vernieuwen. Er waren wel
degelijk signalen dat het minder goed dreigde
te gaan met de Woerdense binnenstad en een
goed bestuurder wacht dan niet af maar
probeert in te grijpen.
Nieuw plein
Reeds in 1996 werd daartoe een visie op het
Woerden van de toekomst aan bevolking en
bedrijfsleven gepresenteerd. De binnenstad
moet in de toekomst meer mogelijkheid tot
vermaak en vertier gaan bieden. Daartoe
worden twee gebieden die van oudsher de
ingang naar en de opmaat voor de stad vormen
heringericht. We hebben het dan over de Oost
en Westdam. Ook streeft men ernaar een
ringweg om de buitenrand van het historische
centrum aan te leggen. Op die weg zal dan
vrijwel uitsluitend eenrichtingsverkeer moge
lijk zijn. Er is in dit geval eigenlijk meer sprake
van een ringroute, waarvoor zoveel mogelijk
reeds bestaande wegen zullen worden gebruikt.
Aanvullend op deze maatregelen wil men een
plein uit het begin van deze eeuw, de Nieuwe
Markt bebouwen en op een andere plaats in de
binnenstad door gerichte sloop en herinrich
ting een nieuw plein aanleggen. Het gaat hier
om een plein voor en gedeeltelijk naast de
eeuwenoude kerk. Om dit plein te verwezenlij
ken zal bebouwing van tamelijk jonge datum
het veld moeten ruimen. Onder dit plein
verwacht men ook de resten van het romeinse
castellum, onderdeel van de grensforten van
het romeinse rijk, te zullen aantreffen.
CHER
Om de gehele operatie van begin af aan in te
bedden in de historische structuur heeft het
gemeentebestuur een Cultuur Historische
Effectrapportage (CHER) laten vervaardigen
door Roland Blijdenstijn. Om te voorkomen dat
die CHER slechts een document voor ingewij
den wordt is er ook een aantrekkelijk vormgege
ven handelseditie van op de markt gebracht. Wie
hier doorheen bladert en vervolgens door de
Woerdense binnenstad wandelt moet de plaatse
lijke bestuurders toegeven dat de Woerdense
binnenstad recht heeft op meer belangstelling
dan haar nu ten deel valt.
De Voorstraat is een bijna ideale winkelstraat:
lang genoeg om een groot aantal verschillende
winkels toe te laten, breed genoeg om een vrij
grote stroom bezoekers te verwerken maar toch
zo smal dat het contact met de etalages aan
weerszijden niet verloren gaat. De Rijnstraat
lijkt in vergelijking daarmee eigenlijk iets te
breed. Dat laatste klopt ook wel, deze straat was
oorspronkelijk allereerst waterweg, gewoon de
Oude Rijn die vanaf Utrecht naar Katwijk aan
Zee stroomde ooit dwars door Woerden heen.
In 1864 klonken de eerste geluiden over dem
ping, het zou uiteindelijk tot 1959 gaan duren.
Met het ernstig vervuilde water verdwenen
stankoverlast en een regelrechte bedreiging voor
de volksgezondheid maar tevens ook een stuk
historie en stadsschoon. Op verschillende plaat
sen in de CHER wordt reconstructie van het
historisch straten- of verkavelingspatroon
aanbevolen.
