Korte berichten
Heemschut
19
vragen een heel uitgekiende
manier van restaureren.
Dordrecht heeft bouwhistorisch
onderzoek voor dit rijtje verplicht
gesteld. Hopelijk zal dit ook resul
teren in het behoud van oorspron
kelijk materiaal waar mogelijk.
Voorkomen moet worden dat
door overijverige aannemers met
grote containers- restaureren hier
gelijkgesteld wordt met kraak
noch smaak replica-bouw.
NOORD-HOLLAND
Boerensluizen
Oost-Knollendam. Heemschut
schaart zich achter de Contact-
Commissie Oost-Knollendam, die
alles in het werk wil stellen om de
oude boerensluis uit het begin van
de 17de eeuw te behouden. In
1970 heeft zij het Heemraadschap
Wormer, Jisp en Neck al terugge
floten, toen deze het besluit nam
de sluis op te heffen en te vervan
gen door een duiker. Behalve de
Jispersluis is die in Oost-
Knollendam nog de enige van de
zes boerensluizen in de dijk, die
over is. Deze werd aangelegd om
het vele water te keren, dat dit
gebied kreeg te verwerken na de
drooglegging van het Beemster-
en het Schermermeer. Als bóeren-
sluis mag dit stuk cultuurhistorie
dan niet meer functioneren, voor
de watersport kan het een nieuwe
bestemming krijgen. Tenslotte
ligt de sluis op de waterscheiding
tussen het natuurgebied Wormer
en Jisperveld en het boezemwater
van de Markervaart, de Knollen-
dammervaart en het Alkmaarder-
meer en in de vaarroute voor
kano's, wherry's en andere kleine
recreatievaartuigen. De werkgroep
streeft ernaar de drie bruggen, die
bij de sluis liggen in de renovatie
te betrekken en de sluis op een
monumentenlijst te krijgen.
Ripperdakazerne
Haarlem De oude
Ripperdakazerne uit 1885 bij de
wijk Saenredam in Haarlem heeft
al lang geen functie meer als cava-
lerie-kazerne. Drie projectontwik
kelaars buigen zich het hoofd over
wat er van het gebouw en het
bijbehorende omvangrijke terrein
nog te maken is. Alle drie wensen
ze in elk geval het hoofdgebouw te
behouden en er een functie aan te
geven. Kapitein Ripperda, die een
beslissende positieve rol voor
Haarlem speelde bij het beleg in
1572 kan dus gerust zijn, dat zijn
naam voorlopig voor het nage
slacht wordt behouden. Al zal hij
niet weten, wat een parkeeerga-
rage voor 850 auto's betekent en
270 koopwoningen. Tachtig huur
woningen kan hij zich nog wel
voorstellen en misschien ook nog
een woonwagenkamp. Wel echter
is de hoogte van een en ander
aanleiding tot zorg bij voor de
wijkraad Saenredambuurt.
LIetzelfde geldt de voorgenomen
sloop van enkele huizen in deze
volksbuurt, die het mogelijk moet
maken een doorgang naar het
nieuwe complex te creëren en dat
terwijl er al een doorgang aanwe
zig is tussen enkele bestaande
huizen. In juli van dit jaar leggen
de projectontwikkelaars hun visie
voor aan de inspraak en WD-
wethouder E.Kroskinsky heeft
beloofd de mening van de bevol
king 'zoveel mogelijk te respecte
ren.' Maar ook liet hij tegelijker
tijd weten'nieuwbouw net zo
goed te vinden of mogelijk zelfs
interessanter.' Ripperda kan dus
niet helemaal tevreden zijn. Wij
houden in elk geval de vinger aan
de pols.
Kerk en pastorie
IJnmiden Bij een kerk hoort een
pastorie, vaak in dezelfde stijl
gebouwd. Een gelijke beoordeling
van beide is op zijn plaats. Is dat
niet het geval dan behoeft niet
automatisch de minder monumen
tale of beeldbepalende van beide
onder de slopershamer te vallen.
Het laatste speelt zich af bij de
Goede Herderkerk aan de
Velserduinweg in IJmuiden, die
zelf een beeldbepalende functie
heeft, wat niet gezegd kan worden
van de bijbehorende pastorie,
meent Heemschut. Maar ook dan
is sloop van die pastorie niet
zonder meer gerechtvaardigd.
Vervangende nieuwbouw kan
voor het ruimtelijke beeld, dat
beide samen vormen, een groot
risico vormen. Heemschut vraagt
daarom aan de gemeente eerst een
beeldkwaliteitsplan van de actuele
ruimtelijke situatie ter plekke te
maken en goedkeuring totsloop
pas te geven als een ontwerp voor
ligt, dat rekening houdt met deze
unieke ruimtelijke situatie.
Gemeenschapshuis
Oostzaan Het plan tot bouw van
een gemeenschapshuis naast de
historische Nederlands
Hervormde Kerk in Oostzaan
betekent een dermate grote
aantasting van dit voor Oostzaan
unieke stukje historie met zijn
kerkepad en begraafplaats, dat
Heemschut daartegen bezwaar
heeft gemaakt. Het nu ingediende
plan is weliswaar geen integrale
benadering van het geheel maar
komt zo ver tegemoet aan de
eerder door Heemschut geuite
bedenkingen, dat de Bond zijn
bezwaren heeft laten varen.
NOORD-HOLLAND
Nieuw stuk 'Kasteel van Amstel'
blootgelegd
Amsterdam - Onder de Nieuwe-
zijds Kolk te Amsterdam worden
steeds meer de contouren van een
echt kasteel zichtbaar. Tijdens
opgravingen in 1994 werden,
totaal onverwacht, een weermuur
met toren opgegraven. Er werd
wel gesuggereerd dat dit het
kasteel van Amstel zou kunnen
zijn, dat de meesten in Ouderkerk
aan de Amstel vermoeden. In
januari en februari van dit jaar nu
heeft de afdeling archeologie van
de dienst Amsterdam Beheer
aanvullende archeologische
opgravingen gedaan onder de
percelen Nieuwendijk 134-136.
Daarbij is nog eens vijftien nieter
muurwerk met een toren blootge
legd. De indruk bestaat nu dat er
een heel complex van 100 meter in
omtrek is.
Als fundering dient het hout van
een afgebroken 'tiendschuur',
daterend uit ongeveer 1245 en van
schepen uit omstreeks 1280.
Muurwerk en torens zijn aange
legd na 1280 en in 1304 afgebro
ken. De gemeente wil nu in een
deel van het mislukte winkelcen
trum De Kolk een museum vesti
gen waarin resten van de burcht
worden geëxposeerd.
Nieuwbouw ABN/AMRO
BloemendaallnBloemendaal is
grote commotie ontstaan over de
uitbreidingsplannen c.q. nieuw
bouw van de ABN/AMRO in de
zogenaamde Voorbuurt van het
oude dorp. De Stichting Ons
Bloemendaal en een groot aantal
omwonenden verzetten zich hevig
tegen deze uitbreiding waarvoor
een beeldbepalend gebouw, voor
heen lunchroom Hartelust,
gesloopt zal moeten worden. Het
pand staat overigens tussen een
aantal rijksmonumenten en waar
schijnlijk zal het betreffende
gebied in de nabije toekomst
(gemeentelijk) beschermd dorps
gezicht worden. Het gemeentelijk
monumentenbeleid komt in
Bloemendaal nog niet zo van de
grond. De bank wil eigentijdse
nieuwbouw, die qua schaal, kleur
en materiaalgebruik niet past in dit
historisch stukje Bloemendaal. De
monumentencommissie is helaas
bij de voorbereiding van de
plannen niet betrokken en werd
met een principe accoord gecon
fronteerd. Hopelijk is er genoeg
verzet van de bevolking om deze
ontwikkelingen te keren.
Tweederde molens heeft opknap
beurt nodig
Amsterdam- De Hollandsche
Molen onderzoekt of het mogel ijk
is restauratie en onderhoud van
molens te laten samengaan.
Integratie van restauratie- en
onderhoudswerk is een centraal
thema in de monumentenwereld.
Misschien kan het op termijn tot
kostenbesparing leiden. Bijna
700 molens zijn de komende jaren
aan een opknapbeurt toe. Bij 120
daarvan gaat het om een omvang
rijke restauratie.
april 1999
