Mupi's en ander ongedierte
Mariëtte Polman
De openbare ruimte van Haarlem
Een mooie stad heeft goed
ingerichte straten en pleinen.
De Haarlemse binnenstad
maakt pijnlijk zichtbaar hoe
moeilijk dat is.
12
Heemschut
april 1999
afgeknepen, omdat dat minder duur is en je krijgt op die
hoogte een geweldige puist aan de gevel. Het gevolg is dat
de verhoogde begane grond-verdieping los komt te staan
van de totale architectuur van het pand. Als je aan de
binnenkant rolluiken aanbrengt, wat makkelijk kan, kun je
de relatie met de bovenverdiepingen herstellen.'
Wandelend in de regen - het regent altijd in Amsterdam -
wijst Wint Mulder er steeds weer op: het zijn vaak de
rolluiken die het verpesten. Maar het duurt nog lang
voordat alle rolluiken achter de gevel geplaatst zijn.
Nieuwe rolluiken krijgen alleen een vergunning als ze
achter de gevel komen. Maar oude rolluiken kun je nog
niet aanpakken. Zelf het al bestaande beleid, dat rolluiken
voor 75% lichtdoorlatend moeten zijn, kunt je niet overal
handhaven. Rolluiken die ervoor 1990 al zaten, mogen
blijven zitten. Zo kan het allemaal heel lang duren. Maar
het verandert, en er is nu tenminste een reclamebeleid, dat
ook nog gehandhaafd wordt.
Kalverstraat
De Kalverstraat ziet er duidelijk beter uit dan tien jaar
geleden. Het deftige Marks Spencer trok in een van de
mooiste panden. V D werd uitnemend gerestaureerd.
Er kwam een aardig, door Pi de Bruijn ontworpen, over
dekt winkelcentrum. Er kwam, zowaar, een deftige Etos in
een Amsterdamse School-pand. En de Richtlijnen doen
hun werk. Winkels (voorbeelden: modezaak Wessel,
juwelier Siebel, Change) zien er veel beter uit dan voor
heen. Met name de grote winkelketens halen het gemid
delde weer omlaag. Etos (meestal dus), Blokker, Free
Record Shop, kleding- en schoenenconcerns, boekenhal-
len: het is overal in Nederland treurnis. Zelfs al blijft de
winkelier binnen alle richdijnen, dan nog is het vaak niks.
'Kwaliteit kun je niet verordonneren,' zegt Mulder.
Toch maar echt streng zijn dan? 'Waarom komen de
toeristen naar Amsterdam? Ze wringen zich tussen de
Nieuwendijk en de Kalverstaat en ze laten het deftige
Rokin links liggen. Diezelfde mensen die in Parijs naar de
Champs Elysée gaan, zoeken in Amsterdam dat knusse en
rommelige.' Ordinair, maar wel gezellig...
Openbare ruimte
Het opknappen van het winkelcentrum begon overigens
bij de openbare ruimte. Op het Damrak, later gevolgd
door het Rokin, verrezen stijlvolle, zij het wat te opzich
tige lantaarnpalen, met markeringspaaltjes, afvalbakken
en zitbanken in dezelfde stijl. De Kalverstraat werd
bestraat met aardige rode klinkers, binnenkort zijn
Nieuwendijk en Dam aan een broodnodige beurt toe.
Voorlopige kroon op het werk is het Spui, dat er schitte
rend bij ligt. Of misschien moet de eerste prijs naar het
begin van de Zeedijk, waar ook een grootscheepse restau
ratie van monumenten heeft plaatsgehad en die nu een
van de mooiste straten van Amsterdam is. Gelukkig loopt
er nog wel eens een verdwaalde junk - een stad moet zijn
geschiedenis wel in ere houden....
Met bestemmingsplannen probeert de gemeente boven
dien te voorkomen dat de winkelstraten prijsgegeven
worden aan fast food, wisselkantoortjes, en gokhuizen.
'Wij hebben de Leidsestraat gered van de ondergang,'
zegt Wint Mulder zelfs. 'In bestemmingsplannen eind
jaren '80 hebben we kunnen voorkomen dat al die
wegtrekkende kantoren door de horeca werden ingeno
men. Dat hebben we ook in de Kalverstraat gedaan, het
aantal horecavestigingen daar is afgenomen.'
Glitterasfalt
Geen duffe straatklinkers maar een dikke laag
glitterasfalt. Dat leek enkele ontwerpers hét
bestratingsmateriaal voor de Haarlemse
Botermarkt. Zo zou dit lóde-eeuwse plein
opgekalefaterd worden tot een waar feestplein.
Een smalle proefstrook was voldoende om van
dit onzalige plan af te zien. De Botermarkt
werd bestraat met doodgewone, gebakken klin-
De Botermarkt na de herinrichting.
