rgmn
STEENHANDEL
MARTI EN MOL Bv
GEBIKTE METSELSTEEN - DAKPANNEN - PLAVUIZEN
WANDTEGELTJES - IJZERWERK - HEKWERK - ENZ.
33
Lange Voorhout
Afgelopen najaar verscheen bij Waanders
Uitgevers de uitgave 'Het Lange Voorbout
monumenten, mensen en machtonder redactie
van Thera Wijsenbeek-Olthuis in samenwerking
met de Geschiedkundige Vereniging Die
Haghe, ter viering van 750 jaar Den Haag. De
presentatie vond plaats in een overvolle
Kloosterkerk. Het eerste exemplaar zou
worden aangeboden aan burgervader Deetman,
ware het niet dat de stormbal die avond uithing
en Deetman zich ergens op het duin in
Scheveningen bevond. Het boek werd door
Margaretha van Kleef, in de Kloosterkerk begra
ven, 'uitgereikt' aan Deetmans vervanger.
Magaretha 'memoreerde' het feit dat vroeger in
haar tijd boeken aan de ketting lagen, terwijl
deze mooie studie voor Jan en Alleman
beschikbaar is. Welk een verandering. Vijf jaar
werd aan deze uitputtende bewonersgeschiede
nis gewerkt o.a. door een Werkgroep economi
sche- en sociale geschiedenis aan de
Universiteit van Amsterdam. Aan de hand van
steeds terugkerende thema's als bewoners,
bebouwing en sociaal en cultureel leven wordt
de geschiedenis van het voorname Voorhout
geschetst, van de boerenbevolking in de
Middeleeuwen tot de kantoren en overheidsin
stellingen die zich in deze eeuw aan de laan
vestigden. Iedere eeuw vormt een nieuw hoofd
stuk. De geschiedenis van de bewoners is in
feite in twee groepen te verdelen: de machtheb
bers enerzijds en de dienstbaren, afhankelijk
van de hoge heren, anderzijds. De politiek blijft
in iedere eeuw een belangrijk stempel drukken
op deze geschiedenis. Dit werd het meest
duidelijk na de opstand met Spanje. De nieuwe
magistraten van de Republiek hadden al heel
gauw vele gebouwen in beslag genomen en de
oude machtshebbers verdwenen alras. Met elke
wisseling van macht veranderde de samenstel
ling van de elite, waarbij in deze kringen de
familierelaties altijd een belangrijke rol speel
den. Eigenlijk is het boek een soort Couperus
vertelling, zij het dat de gegevens op archiefon
derzoek berusten. Waarmee ik wil zeggen dat
op deze manier archiefgegevens verwerkt als
novellen lezen. Want deze lijvige pil is zeer
geschikt om in stukjes en beetjes te lezen, zoals
bijvoorbeeld alle bijzonderheden over het
beroemde Hotel des Indes en haar bezoekers.
Achterin bevindt zich, per huis, een lijst van
bewoners, vanaf de Middeleeuwen tot nu.
Zwolle, Waanders, 1998. 328 p.
ISBN90 400 9244 3 Prijs f99,50.
Bruggen
In het driedelige overzichtswerk waarin de
geschiedenis van de Nederlandse bruggenbouw
belicht wordt, is begin november deel 2
verschenen. Bruggen in Nederland 1800-1940;
Bruggen van beton, steen en hout' werd samen
gesteld onder redactie vanj. Oosterhof, door
A.A. van der Vlist, M.M. Bakker, W.J. Heijnen e.a.
Bruggen van steen en hout vallen enigszins
buiten het tijdskader van de serie. Niettemin
worden deze toch in dit deel uitvoerig behan
deld. Van de vroege Romeinse tijd tot 1940.
Beschreven worden de verschillende soorten
bruggen (bruggen bij kastelen en landgoede
ren; over grachten, op het platteland enz.), de
verschillende toepassingen en vormen.
Voorbeelden worden gegeven en vele afbeel
dingen getoond.
Vanaf 1840 werd ijzer in de brugbouw toe
gepast, hetgeen in deel 1 uitvoerig werd
beschreven.
Constructies van staal en beton kwamen in deze
periode in ontwikkeling, hetgeen de basis legde
voor ingrijpende veranderingen. Beton werd
vanaf ca 1900 in de bruggenbouw toegepast.
Een van de vroegste nog bestaande voorbeel
den is het spoorwegviaduct in de Hofpleinlijn
te Rotterdam.
Vanaf 1927 werd het Rjjkswegenplan uitge
voerd, waarmee de bruggenbouw in beton in
een stroomversnelling raakte. Nieuw waren de
boogbruggen, met hoog of laag gelegen rijvloer,
die bij grotere overspanningen werden toegepast.
Voorbeelden van de laatste ziet men in overvloed
over het Twentekanaal in Overijssel. Deze
bruggen werden overigens meestal gebouwd
voordat het kanaal of de zijarm gegraven was.
In 1992 werd de Nederlandse Bruggen
Stichting opgericht. Inventarisaties, rapporten
en type-indelingen werden opgesteld. Het
zogenaamde Compendium Bruggen werd
aangelegd. Dit alles diende uiteindelijk als basis
voor deze lijvige trilogie, die in een lacune op
het gebied van de bruggenbouw voorziet. Met
uiterst veel zorg wordt de serie uitgeven door
de Stichting Matrijs. Wij kijken uit naar deel 3,
dat beweegbare bruggen zal behandelen.
Utrecht, Matrijs, 1998. 440p.
ISBN90 5345103 XPrijs f79,90. De prijs voor de
hele serie is f239,50.
Beeldkwaliteitsplan
Tevens ontvingen wij 'Kwaliteit voor ogen; beeld
kwaliteitsplan beschermd stadsgezicht Deventer'
door M.A.C. Polman, Heemschut's nieuwe
redacteur. Een beeldkwaliteitsplan is geen
pasklaar ontwerp, maar een 'samenhangend
pakket van intenties, aanbevelingen en richtlij
nen voor het veilig stellen, creëren en/of verbe
teren van beeldkwaliteit in het gebied dat hoort
bij de aanwijzing tot Beschermd Stadsgezicht,
aldus de Startnotitie Beeldkwaliteitsplan
Beschermd Stadsgezicht 1996. Dus een plan
dat aangepast wordt aan het schaalniveau van
Deventer met aanbevelingen met het oog op
toekomstige ontwerpen, inrichtings-, bouw-en
restauratieplannen. Het boek bevat voorts
hoofdstukken, voorzien van vele afbeeldingen,
over de beeldkwaliteit van de binnenstad,
uitgangspunten voor de openbare ruimte,
nieuwbouw in het beschermd stadsgezicht,
richtlijnen m.b.t. materiaal- en kleurgebruik en
een 'handboek' straatmeubilair.
Een uitgave van de Gemeente Deventer, 1998.
Prijs f40,-.
Postbus 60
1870 AB Schoorl - Tel. 072-5091707
GROOTHANDEL IN OUDE BOUWMATERIALEN
IN- EN VERKOOP GEBRUIKTE STRAATSTENEN
OPSLAG: Tel. 0224-215235
ZIJPERWEG 20 - INDUSTRIETERREIN LAGEDIJK SCHAGEN
februari 1999
Heemschut