Rijksmonumenten in Zeeland
1850-1945
Gerard Baijens
Jonge bouwkunst geselecteerd
Het Monumenten Selectie Project (MSP) is in Zeeland afgerond
met de uitgave van een boekje, waarin 90 van de ruim
tweehonderd geselecteerde nieuwe rijksmonumenten worden
besproken.
Het boekje is geschreven door kunsthistoricus
drs. B. Sens, die zowel bij de inventarisatie als
bij de selectie betrokken is geweest.
Aanvankelijk werden zo'n 5300 objecten en
complexen en 48 gebieden geïnventariseerd.
Na een eerste selectie bleven er nog tussen de
300 en 400 monumenten over, waaruit na
strenge selectie 146 losse objecten (water
torens, kerken en woningen) en 67 complexen
(sluizen, verdedigingswerken, boerderijen en
fabrieksgebouwen) overbleven. Daarnaast werd
een aantal gebieden, o.a. in Middelburg en
Goes voorgedragen als beschermd stadsge
zicht.
Van een aantal monumenten is het nog ondui
delijk of ze als rijksmonument zullen worden
erkend, maar vooruidopend op een gunstige
beslissing door het Ministerie van OCW is het
boekje, dat als afsluiting van het MSP in
Zeeland wordt beschouwd, overhandigd aan
J. C. t Hart, waarnemend directeur van de
Rijksdisnst voor de Monumentenzorg.
Landfront
Toch is er nog een belangrijk punt dat de werk
groep van de provincie Zeeland wil oplossen.
Het gaat hierbij om het zogenaamde 'landfront'
dat tijdens de Tweede Wereldoorlog door de
Duitsers op Walcheren is aangelegd. De
provincie draagt het complex van bunkers, een
tankgracht en tankversperringen graag voor als
jong monument. Het gaat om objecten die in
Het Wooldhuis aan de Boulevard van
Vlissingen. Foto Ruben Oreel.
de jongste geschiedenis een grote rol hebben
gespeeld en die niet meer weg te denken zijn uit
het landschap. Het landfront maakte destijds
deel uit van de Atlantikwall, de Duitse verdedi
gingsgordel die reikte van het noorden van
Noorwegen tot aan de Frans-Spaanse grens en
waarvan in het landschap nog min of meer gave
restanten zijn terug te vinden. In de gemeente
Veere worden plannen ontwikkeld om in het
voormalige polderhuis te Westkapelle een
museum in te richten dat gewijd zal zijn aan de
rol die de Atlantikwall in de Tweede
Wereldoorlog heeft gespeeld in de strijd om
West Europa; met name tijdens de gevechten
eind 1944 om de monding van de
Westerschelde en het bezit van de Antwerpse
haven. Een extra stimulans voor het behoud
van tekens in het landschap die aan die strijd
herinneren. Het boekje besteedt echter geen
aandacht aan de Atlantikwall.
De ruim 90 beschreven monumenten zijn voor
zien van door Wim Helm geselecteerde foto's
Eén van de besproken monumenten is het
Wooldhuis op de Boulevard Evertsen te
Vlissingen, dat nog onlangs dankzij het protest
van velen, waaronder Heemschut kon worden
behouden en inmiddels schitterend werd geres
taureerd.
Jonge bouwkunst gesellecteerd: Rijksmonumenten
in Zeeland 1850-1945 door Beret Sens. Fotografie
Wim Helm, uitgegeven door De Koperen Tuin,
Centrum de Veste Goes, Prijs f 14,95.
G. Baijens is PR-medewerker van Heemschut
Zeeland
30 februari 1999
