februari 1999
Heemschut
15
het aangename gevoel te vertoeven in een
historische omgeving binnen een weldadig
ruimtelijk verband. De fraai gestoffeerde
Herenstraat met zijn rijkdom aan historische
gevels mondt in het Westen uit in historische
buitenplaatsen als Huize Hofwijck, gesticht
door de dichter-staatsman Constantijn Huygens
en de buitenplaatsen Middenburg met de over-
tuin Sonnenburgh en in het oosten in het
prachtige Vreugd en Rust, waar de staatsman
Groen van Prinsterer resideerde. Alle drie buitens
zijn rijksmonument. Langs de Vliet staan boven
dien diverse fraaie herenhuizen met veel groen.
Behalve deze groene long van buitenplaatsen
met rijk geschakeerd historisch groen, die de
stad van west naar oost een groen aanzicht geeft
bezit Voorburg in noord-zuidelijke richting
een groene long van een paar kilometer, die is
aangelegd in de beginjaren '60 en een paar jaar
geleden is gerenoveerd: Park 't Loo.
Verstening met mate
Ribberink formuleert het groenbeleid fijnzin
nig als hij zegt, dat bij elk bouwplan de mate
van verstening en het areaal aan groen nauw
keurig tegen elkaar worden afgewogen.
Oude industrie-en instituutsterreinen langs
de Vliet worden zo gesaneerd, dat de woning
bouw, die ervoor in de plaats komt niet meer
'steen' in beslag neemt dan in de oude situatie
en een groenere aankleding krijgt.
Als straks het Doveninstituut Effatha langs de
Vliet in zijn geheel wordt verplaatst naar het na
burige Zoetermeer krijgen de twee oude buitens
Hoekenburg en Arentsburgh een nieuwe pas
sende bestemming en mogen de nieuwe appar
tementsgebouwen niet meer ruimte beslaan
dan de twee buitens plus de overige af te breken
onderwijsgebouwen. De rest van het oude
Effatha-terrein met zijn fraaie bomen blijft
groen. Ook het in aanbouw zijnde wooncom
plex Bleijenburg op de plaats van een oud
industrieterrein, komt ruim in het groen te
liggen.
Dubbel ruimtegebruik: Sijtwende
Voorburg springt heel zorgvuldig om met zijn
ruimte en waar mogelijk wordt die ruimte zelfs
dubbel gebruikt.
Even voor de grens tussen Voorburg en Leid-
schendam ligt al jarenlang het tracé voor de
Noordelijke Randweg, die straks Rijksweg 44
met de A4 en de nieuwbouwlocatie Leidschen-
veen gaat verbinden. Voorburg heeft altijd erg
aangehikt tegen deze verkeersweg op zijn
grondgebied, het stadje wordt immers ook al
doorsneden door de drukke Utrechtse Baan.
De gemeente heeft jarenlang de aanleg van de
nieuwe verkeersweg met succes tegengehouden
en heeft uiteindelijk ingestemd onder de voor
waarde, dat de weg voor het grootste deel wordt
overkapt.
Monumentenstad
Voorburg is een monumentenstad bij uit
stek. Het bezit 39 rijksmonumenten en 157
gemeentelijke. De recente monumenten
inventarisatie zal het aantal Rijksmonu
menten waarschijnlijk brengen op 55.
Voorgedragen voor de Rijkslijst zijn o.m.
de buitenplaatsen Eentwijk, Arentsburgh
en Hoekenburg, de parken Middenburg
met Koetshuis en Sonnenburgh, het Juliana
Bernahardpark met Boerenbos en zitbank,
het fraaie Jugendstil-pand van de voor
malige wijnhandel aan Herenstraat 167,
de oude begraafplaats aan de Parkweg met
poort en voortuin, de gietijzeren ophaal
bruggen over de Vliet, het sociale woning-
bouw-coinplex aan de Loolaan/hoek
Nieuwstraat, de tuinkoepel achter de
St. Martinuskerk en het Jugendstil-hek
om de bevrijdingsboom in de Herenstraat.
Het oude dorp werd in 1971 aangewezen
als beschermd dorpsgezicht en Voorburg
heeft zijn monumentenverordening nog in
1991 vernieuwd. Voorburg put zijn restau-
ratiegelden uit het provinciaal uitvoerings
programma omdat het nog geen 100 rijks
monumenten bezit. Onlangs is de
restauratie van de Oude Kerk begonnen
(kosten 1.2 miljoen).
Voorburg bezit ook veel jonge monumen
ten o.m. van de Voorburgse architect
Van der Kloot Meyburg, een leerling van
Jan Wils. Zijn huis De Burcht aan de
Parkweg met zijn bakstenen kubistische
vormen wordt waarschijnlijk gemeentelijk
monument.
Ter weerszijden van het tracé worden in het
nieuwbouwplan Sijtwende binnenkort liefst
700 bijzondere woningen gebouwd, volgens
een ontwerp van stedenbouwkundige Ashok
Bhalotra en op het dak van de verkeersweg er
vlak langs komt een nieuwe groene long. Zo
combineert Voorburg opnieuw op unieke wijze
uitbreiding van het woonareaal met een forse
uitbreiding van zijn groen.
Romeinse nederzetting
In het bidboek voor de prijsvraag geeft de
gemeente een boeiend overzicht van zijn
groenbeleid.
Voorburg is al heel oud en ontstond als Romeinse
nederzetting onder de naam Forum Hadriani
langs het Rijn-Schiekanaal - beter bekend als
de Vliet - dat door veldheer Corbulo werd aan
gelegd als verbinding tussen de Rijn en de Schie.
Vanuit deze nederzetting bestuurden de
Romeinen de Kanninefaten. Op de plaats ervan
liggen nu op het terrein van Effatha de buitens
Arentsburgh en Hoekenburg, ingebed in oude
historische parken.
Het park Vreugd en Kust aan het Oosteinde.