Boreelkazerne Deventer wordt
studio van Jan des Bouvrie
r
Henk Nieuwenhuis
De dit jaar precies anderhalve eeuw oude Boreelkazerne
in Deventer gaat een nieuwe toekomst tegemoet. Sinds de
bezuinigingen en reorganisaties bij Defensie er een paar jaar
geleden toe leidden dat de oude kazerne werd ontruimd,
heeft de gemeente Deventer naarstig gezocht naar een
nieuwe en zinvolle bestemming van het voormalige militaire
complex.
Dat viel helemaal niet mee, want er daagden
weliswaar genoeg liefhebbers op die een of
andere kunstzinnige invulling hadden bedacht,
maar, zoals wethouder van onder meer cultuur
en monumentenzorg Rita Bos enige tijd
geleden al opmerkte, het waren allemaal
suggesties die een hoop geld zouden kosten,
maar die verder niets opbrachten. De voorstel
len lagen bijna allemaal in de atelier- of muse
umsfeer.
Inmiddels ziet het er naar uit dat zich ook echt
serieuze gegadigden hebben gemeld voor de
oude Boreel. Zo wil binnenhuisarchitect en
meubelontwerper Jan des Bouvrie een studio
vestigen in een deel van de kazerne. Verder
bestaan er plannen om er een megabioscoop
met zes zalen en een vernieuwd speelgoed- en
blikmuseum in onder te brengen.
De plannen waren nog maar amper bekend
toen zich een nieuw probleem aandiende: een
zich kunstenaars noemende groep jongelieden
kraakte het lege kazernegebouw en het is nog
maar de vraag of ze er snel uit te krijgen zijn.
Aan het interieur kunnen de krakers overigens
weinig vernielen, want dat is in de loop der
jaren al zo vaak aangepast aan verschillende
nieuwe bestemmingen en zo dikwijls verbouwd
dat zelfs een blind paard er weinig schade meer
in kan aanrichten.
Dragonders
De gemeente Deventer wilde de kazerne eerst
aan de Bagijnenstraat bouwen, maar het
Ministerie van Oorlog gaf de voorkeur aan een
andere locatie aan de Houtmarkt. Daar, waar
voorheen het oude Varkensbolwerk had
gelegen, verrees het complex in 1849. De
bouwsom was 211.635,32 V2. In die dagen
lette men nog op een halve cent, hoewel de
bouwkosten toch nog dertig mille hoger uitvie
len dan was begroot. Dankzij een subsidie van
dertigduizend gulden werd de begroting toch
nog sluitend. De kazerne kreeg drie verdiepin
gen, in een U-vorm gebouwd. Architect was
B. Looman, die zijn werk kennelijk zo goed deed
dat hij na voltooiing van het gebouw een bonus
van honderd gulden kreeg.
De kazerne dankt zijn naam aan generaal-
majoorjAr. Boreel, sinds 1839 de opperbevel
hebber van de Divisie Kavallerie te Velde. In de
kazerne kon een regiment dragonders plus een
regiment infanterie worden ondergebracht. De
infanterie ruimde een paar jaar later het veld,
de kazerne werd toen uitsluitend bewoond
door het paardenvolk, zoals de volksmond de
dragonders noemde. De soldaten brachten veel
vertier in de stad, vooral de horeca profiteerde
van hun aanwezigheid.
De dragonders of huzaren gaven tot 1940 extra
kleur aan het stadsbeeld. In dat jaar lag er overi
gens nog maar een halfregiment huzaren in de
Boreelkazerne, het andere halfregiment was
gelegerd in Amersfoort. Na de oorlog ruimden
de paarden het veld voor de Shermantanks en
was het gedaan met de romantiek van de
bereden artilleristen.
De gemeente Deventer heeft het gebouw, op
dit moment nog eigendom van Domeinen,
vanwege zijn karakteristieke architectuur die zo
kenmerkend is voor de kazernebouw in die
19de-eeuwse jaren, op de gemeentelijke monu
mentenlijst gezet. Er loopt ook een procedure
om de oude kazerne op de rijkslijst te plaatsen.
Henk Nieuwenhuis, PR-medewerker Heemschut
Overijssel.
38
Heemschut
augustus 1998