Dresdner Frauenkirche
wordt
herbouwd
Maurits van den Toom
Een stadssymbool herrijst
De barokke Frauenkirche in Dresden wordt, ruim vijftig jaar
na zijn vernietiging in de Tweede Wereldoorlog, herbouwd. De
reconstructie van deze 'Sint Pieter van het protestantisme' kan
worden gezien als de laatste grote restauratie van oorlogsschade
in Duitsland. Bij de reconstructie van de Neumarkt rond de kerk
speelt een speciaal probleem: moet de socialistische nieuwbouw
uit de jaren '50 hiervoor worden gesloopt, of verdienen deze
gebouwen inmiddels zelf een plaats op de monumentenlijst?
Heemschut
juni 1998
Dresden wordt sinds lang bejubeld om zijn
schoonheid. Het 'Elbflorenz' was al in de 18de
eeuw het reisdoel van kunsdiefhebbers. En
hoewel Dresden geldt als barokstad bij uitstek,
waren ook alle andere belangrijke architectuur
stromingen, van gotiek tot en met classicisme
vertegenwoordigd. Zelfs de industrialisering
leverde in het begin van deze eeuw een aantal
opmerkelijke gebouwen op, zoals de namaak-
moskee van sigarettenfabriek Yenidze en de
fabriekstoren van camerafabriek Ernemann
(later Praktika).
De oude stad ging ten onder op 13 en 14 febru
ari 1945. Drie zware Brits-Amerikaanse lucht
aanvallen vernietigden een oppervlakte van
vijftien km2, waaronder het hart van de stad.
Grote delen van de buitenwijken werden zwaar
beschadigd. Op 7 mei bliezen wegtrekkende
Duitse troepen bovendien bijna alle bruggen
over de Elbe op.
Socialistische opbouw
De schade van het bombardement was groot,
en Dresden werd een symbool van de verwoes
tingen van de Tweede Wereldoorlog. Toch
zijn West-Duitse steden als Hamburg, Keulen
en Neurenberg in de oorlog aanzienlijk zwaar
der beschadigd. Het grote verschil is dat het
naoorlogse socialistische bewind in Dresden in
de jaren '50 en '60 ontstellend veel beschadigde
monumenten en andere gebouwen heeft afge
broken of opgeblazen. Vooral panden uit de
late 19de eeuw en de 20ste eeuw, die door hun
degelijke constructie vaak in relatief goede staat
verkeerden, moesten het ontgelden als symbo
len van het overwonnen kapitalisme. Ook veel
kerken werden het slachtoffer van de opvattin
gen van het nieuwe bewind. Zo verdween de
gotische Sophienkirche op de Postplatz - de
oudste kerk van de stad - omdat partijleider
Walter Ulbricht precies op die plek een parkeer-
plaatsje wilde hebben. Het zelfbedieningsres
taurant met de sprekende bijnaam 'Frefiwürfel'
dat hier later is neergezet, is zeker geen verbe
tering; het staat nu leeg en wordt waarschijnlijk
binnenkort gesloopt.
De Frauenkirche op de Neumarkt; een beeld uit
de jaren dertig. Foto Sachsische Landes-
bibliothek/Deutsche Fotothek.
