Het Regionaal Opleidingsproject
in Limburg
Frank Hovens
Werken, leren en restaureren
Een groeiend tekort aan restauratie-vaklieden èn een hardnekkige
restauratie-achterstand, dat zijn twee knelpunten die deels het
toekomstperspectief voor de Nederlandse monumenten bepalen.
Met het opzetten van de 'Regionale Opleidings Projecten' denken
enkele partijen die nauw bij restaurati^betrokken zijn, een bouw
steen te hebben aangedragen voor de oplossing van dit dilemma.
april 1998
Heemschut
7
zou moeten komen. De rechtbank wil hij
handhaven, omdat deze in de achterliggende
Jansstraat al veel in verbouwingen geïnvesteerd
heeft. Het zou kapitaalvernietiging zijn de
rechtbank te dwingen elders in de stad een plek
te zoeken met een nog verdergaande ruimte
claim. Dit alles wel mits de centrumfunctie
daarbij voorop staat en niet een saaie kantoor
functie de nieuwe lokatie tot een dood punt
buiten de kantooruren maakt.
Dat de horeca in Haarlem veel belangstelling
heeft voor vestigingen van café's en restaurants
in dit binnengedeelte van de stad speelt Marselje
in de kaart. Toen hij nog wethouder was heeft
een hotel-exploitant hem de garantie gegeven
er een hotel te vestigen met 240 bedden.
De ondergrondse parkeergarage moet dan ook
zoveel mogelijk voor de bezoekers van de stad
en het winkelend publiek ter beschikking staan.
De ingang daarvan moet volgens hem inpandig
gemaakt worden. Het huidige ontwerp, waarbij
de ingang aan de Damstraat komt te liggen met
een gapend gat vanaf Het Spaarne, betekent
vernieling van een eeuwenoud perspectief naar
het centrum van Haarlem.
Wat gaat de politiek doen
Marselje verwacht, dat het Enschedé-complex
geen strijdpunt wordt bij de collegeonderhan
delingen. Men zal voorstellen de bodemproce
dure af te wachten en eerder nog veronderstel
ik, dat de contractpartners het oude plan zullen
intrekken en het plan Patijn - ook mijn voor
keur - zullen omarmen. Dat betekent, dat er
geen bodemprocedure meer volgt. Eigenlijk
was het dus zeer verstandig van mijn eigen
partij, die altijd mee is gegaan met de oude
plannen, dat zij in het verkiezingsprogramma
niets over het bestemmingsplan de Appelaar
heeft opgenomen. Des te vreemder is het, dat
de afdelingsvoorzitter veertien dagen voor de
gemeenteraadsverkiezingen laat weten, dat de
Appelaar bij de college-besprekingen 'breek
punt' in de onderhandelingen zal worden. Dit
maakt ons als democratische partij verdacht,
door er vóór de verkiezingen over te zwijgen in
ons partijprogramma en gelijktijdig te beweren
er na de verkiezingen weer over te beginnen.
En wie begrijpt dan nog, dat mijn partij zich
drie dagen vóór de verkiezingen ineens tegen
het oude plan durft uit te spreken, als duidelijk
is geworden, dat de Raad van State tot schor
sing zal overgaan. Dat onze afdelingsvoorzitter
als gevolg van dit beleid zijn functie niet ter
beschikking heeft gesteld, verbaast mij hoge
lijk."
Het kan ook anders in Haarlem
Kennelijk toch onder de indruk van de grote
weerstand onder de bevolking en het gebleken
historisch bewustzijn, gaat het gemeentebe
stuurvan Haarlem op een open en verstandige
wijze om met het uit de doeken doen van de
Raaks-plannen. Een beslissing wordt overgela
ten aan de nieuwe gemeenteraad. De Raaks,
gelegen in het centrum tussen Zijlvest aan de
Leidse Vaart en de Gedempte Oude Gracht is
altijd een rommelig gebied geweest. Eens stond
er een gasfabriek en nog steeds is het een samen
raapsel van enkele scholen, een weggedrukte kerk
en een smakeloze puist van een bovengrondse
parkeergarage. Van de 28 projectontwikkelaars,
die een plan hebben ingediend ter invulling van
dit kwartier met winkels, woningen, galerijen,
wandelgebiedjes en - gelukkig - een onder
grondse parkeergarage, heeft het college van
B en W er 6 geselecteerd. Al kan men bij de
openheid hiervan vraagtekens zetten, wanneer
het erom gaat te weten te komen waarom die
andere 22 niet in de prijzen zijn gevallen, de
plannen zoals deze onlangs in een uitpuilend
concertgebouw in Haarlem werden gepresen
teerd, geven allemaal blijk van een opvallend
streven, zoveel mogelijk beeldbepalende panden
te behouden. Het zijn niet zozeer monumen
tale dan toch bijzondere gebouwen als de beide
scholen en een kerk, waarin nu een wijnhandel
is gevestigd. De Provinciale Commissie
Heemschut Noord-Holland zal haar keuze voor
een ontwerp binnenkort ook kenbaar maken.
J.D. Gerritsen is PR-medewerker Heemschut
Noord-Holland.
Gedurende de periode 1996-1999 wil men in
enkele regio's met dit ROP-idee experimente
ren. Zuid-Limburg is één van die regio's. Na
een voorbereiding van anderhalfjaar is op 10
juli 1997 het ROP aldaar officieel van start
gegaan. Wat zijn de ervaringen tot nu toe?
De 'ROP-oplossing' die men voor de geschet
ste problematiek bedacht heeft, is schoon in
haar eenvoud. Immers, de twee knelpunten zijn
voor het vinden van een oplossing als het ware
tot elkaar veroordeeld. Wat ligt dan meer voor
de hand dan het opzetten van een project
waarbij de twee kwesties tegelijkertijd worden
aangepakt? Door als 'lesmateriaal' ingezet te
worden, kan een extra aantal monumenten,
mede dankzij enkele subsidies, gerestaureerd
worden. Tegelijkertijd verzeker je je ervan dat
in de toekomst een voldoende aantal gekwalifi
ceerde restaurateurs voorhanden is.
Momenteel zijn er 15 leerlingen bij het ROP
betrokken. Zij gaan een 'leer-arbeidsovereen-
kornst' aan van twee jaar. De verhouding
theorie-praktijk is 1:4. De cursus kent 14
modules. Als een leerling deze naar behoren
heeft afgelegd, wordt hij geacht naast de
'normale' vaardigheden van een bouwvakker,
tevens een goede kennis te hebben van het
restaureren.
Schoon dus in haar eenvoud, maar niet eenvou
dig in de uitvoering. Naast het geld is een
efficiënte coördinatie onontbeerlijk voor het
slagen/Bij het ROP-Limburg zijn heel wat
partijen betrokken, te weten: de Provincie,
