Driekwart eeuw vechten voor molens Leo van der Meule De Hollandsche Molen bestaat 75 jaar! Reden voor gelukwensen van de kant van Heemschut en een gesprek met directeur Leo Endedijk op het hoofdbureau aan de Amsterdamse Sarphatistraat. 30 Heemschut 'Hollandsche Molen, vereniging tot behoud van molens in Nederland' zoals de vereniging voluit heet, werd opgericht in een tijdperk dat de molens voorgoed uit het Nederlandse land schap dreigden te verdwijnen. Door de betrekkelijk late opmars van de stoom machine in ons land - en haar door gas, olie en uiteindelijk electriciteit voortgedreven opvol gers - bleven de molens tot ver in de 19de eeuw de belangrijkste werktuigen voor het malen van graan, het persen van olie uit zaden, het zagen van hout en het drooghouden van de laaggele gen gronden. Nog tot tegen 1900 werden her en der nieuwe molens gebouwd of soms herbouwd als ze elders hadden moeten wijken voor bedrijfsmo- dernisering, woningbouw of wat dies meer zij. Ze waren in hun opbouw en werking vertrouwd, tegen betrekkelijk lage kosten te bouwen en hun energiebron, de wind, blies voor niets over het vlakke land. Toch stond voor sommigen van meet af aan vast dat de trouwe wiekendragers het uiteindelijk af zouden leggen tegen de nieuwe energiebronnen en grootschalige productiemethoden. Opgeruimd staat netjes en de vooruitgang houd je toch niet tegen luidde veelal het eindoordeel binnen polderbestuur of bedrijfsdirectie. Maar was het alles vooruitgang? Een aantal mensen dacht daar toch anders over en onder de bezielende leiding van mr. P. G. van Tienhoven besloot men de handen ineen te slaan. Men vond dat een belangrijk onderdeel van onze vaderlandse geschiedenis en daarmee een geweldig stuk stads- en landschapsschoon dreigde te verdwijnen. Er speelde ook een zekere vorm van mededogen mee. Moesten de werktuigen, die eeuwenlang hadden bijgedragen aan 's lands welvaart, zo hardvochtig en ondankbaar De Hollandsche Molen bezit 12 molens. De officiële jubileumviering wordt gecombineerd met de opening van de gerestaureerde molen 'Rijn en Lek' bij Wijk bij Duurstede op 20 mei. Foto G. de Vries. april 1998

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1998 | | pagina 32