De Pastoriestraat te Hengelo
Hugo Reynders
Afgelopen december werd de herinrichting van de Pastoriestraat
te Hengelo (Ov.) een feit, toen burgemeester W. Lemstra de
straat officieel heropende. Die straat kent een lange geschiede
nis, want het is één van de oudste straatjes van het vroegere
heidedorp Hengelo, waarin met name een aantal panden nog
aan de oude dorpsstructuur herinnert.
10
Heemschut
april 1998
Inkijkje in de straat met rechts café het 'Neutje'. Midden op de foto café 'de Kleine Kunst'
met tussen beide panden het nieuwe stalen kunstwerk. Foto's Hugo Reynders.
Dat dorp was ruim honderd jaar geleden nog
slechts bewoond door ca tienduizend inwoners.
Daarna maakte de bebouwde kom een storm
achtige groei door als gevolg van de industriële
ontwikkeling. Behalve de koortsachtige groei
onder invloed van de vestiging van vele indus
trieën, heeft de Tweede Wereldoorlog een
zware tol van de toen jonge stad geëist.
Bovendien is na die oorlog ook veel aan de
slopershamer ten prooi gevallen. Vele karakte
ristieke panden, gevels, en ook kerkjes moesten
wijken voor stadsvernieuwing en modernise
ring, mede doordat het historisch besef van
stadsbestuur en inwoners (zoals zo vaak bij
opkomende industriesteden) pas de laatste vijf
tien jaar moeizaam wakker is gekomen. Wie
Hengelo bekijkt zal slechts weinig terugvinden
van de bebouwing van weleer, terwijl het inge
wijden moeite kost om van het oude straten
plan nog iets te herkennen. De genoemde
Pastoriestraat is daar één van de weinige voor
beelden van en het is daarom de moeite waard
om er aandacht aan te besteden.
Het Neutje
Aan het einde van de jaren '70, bezat Hengelo
nog slechts een luttel aantal panden van vóór de
eeuwwisseling, die bovendien dreigden te
verpauperen. Gezien de geringe belangstelling
van beleidsmakers dreigde ook voor die panden
de sloop. Een gelukkig omstandigheid daarbij
was dat de oudste panden merendeels gecon
centreerd lagen in een klein deel van de
binnenstad, d.w.z. in en om de Pastoriestraat.
Eén van die pandjes betrof het oudste café ter
plaatse met de naam het Neutje. De historie
van dat établissement gaat vermoedelijk terug
tot in de 17de eeuw, maar de staat waarin het
pand in 1978 verkeerde, was deplorabel. Dat
was het sein voor een aantal geëngageerde
inwoners om de koppen bij elkaar te steken en
het pandje aan te kopen met het doel om tot
authentieke restauratie over te gaan. Die
aankoop was het startsein tot het oprichten van
een stichting van dezelfde naam: de stichting
het Neurie.
De doelstelling van de nieuwe stichting was
het doen restaureren en voor het nageslacht
bewaren van oude representatieve panden, die
gezien hun historische en architectonische
waarde voor dat doel in aanmerking kwamen.
Café het 'Neutje'. Let op vakwerk en lemen
zijwand.