Gevecht om behoud straatwand
I
Anne-Marie ten Cate
In Dordrecht zijn de gemoederen weer aardig verhit.
De voormalige verpleeginrichting aan de Koningin Wilhelminastraat
heeft een laat 19de-eeuwse karakteristieke gevel, die nagenoeg in
oorspronkelijke staat verkeert. Behalve architectonische waarde
hebben de panden een cultuurhistorische waarde oordeelt
Heemschut.
april 1998
Heemschut
9
Er is hier sprake van een interessante plaatse
lijke geschiedenis. In 1886 werd de Vereniging
tot Ziekenverpleging opgericht. In eerste
instantie als opleidingsinstituut, maar al
spoedig werden er ook patiënten onderge
bracht. In 1901 betrok de vereniging het pand
aan de Wilhelminastraat, dat werd ontworpen
door de architectJ-C. Schotel en waarvoor de
middelen uit liefdadigheid werden verkregen.
In 1916 betrok de ziekenverpleging een nieuw
pand omdat de behuizing aan de
Wilhelminastraat te klein was geworden. In de
loop van deze eeuw heeft de gevelwand echter
nauwelijks wijzigingen ondergaan en is het nog
steeds een gaaf en betrekkelijk zeldzaam voor
beeld van een verpleeginrichting. Voordat het
in handen kwam van de projectontwikkelaar
was het complex in gebruik als uitvaartcentrum.
De projectontwikkelaar wil slopen - een sloop
vergunning werd hem in december verleend -
en op het terrein nieuwbouw plegen, waartegen
steeds meer verzet komt. Temeer omdat er
sprake zou zijn, volgens de pers, van belangen
verstrengeling van twee ambtenaren. Zij zijn
betrokken bij de beoordeling van de bouwplan
nen en kochten zelf een huis op het terrein.
Tegen het nieuwbouwplan tekenden de buren
mr. M.A.F. Deleman'e en A. d'Hamecourt
bezwaar aan.
De Commissie beroeps- en bezwaarschriften
oordeelde dat de betrokken panden gesloopt
mochten worden, maar met de verleende bouw
vergunning had de commissie wel problemen.
De panden werden overigens wel geMIPt
(Monumenten Inventarisatie Project), maar
niet geselecteerd.
Voorbescherming
Inmiddels is er door dezelfde buren een verzoek
aan de Minister gedaan voor plaatsing op de
Rijksmonumenten 1 ijst. Di t verzoek wordt
zowel door De Vereniging Oud-Dordrecht,
Heemschut, het Cuypersgenootschap en
andere buurtbewoners ondersteund.
Projectontwikkelaar Bouwpartners te
Zwijndrecht eiste in kort geding op straffe van
een dwangsom dat de buren hun verzoek tot
plaatsing in zouden trekken. Dit verzoek heeft
namelijk krachtens de Monumentenwet (art 3
en 5) tot gevolg dat er een voorbescherming
ontstaat, die inhoudt dat er niet gesloopt mag
worden totdat de advies- en aanwijzingsproce
dure afgerond is.
Eiser stelt dat er in dit geval een situatie van
voorbescherming is ontstaan, die noch de
Monumentenwet 1988 noch de minister
voor ogen hadden. En uitstel leidt tot schade.
Het voorlopig oordeel luidde dat er nagegaan
dient te worden of de gedaagden misbruik
maken van de monumentenwet en oordeelde
dat zij het verzoek niet hoeven in te trekken.
De president van de rechtbank achtte het niet
aannemelijk dat het slechts gaat om dwars
bomen van het betreffende bouwplan, hetgeen
door eiser ook niet werd weersproken.
De eiser werd veroordeeld in de kosten van het
geding.
De president stelde voorts dat hij niet vooruit
lopend op de beslissing van de minister de
procedure kan doorkruisen. Dit geldt ook
indien Bouwpartners door de voorbescherming
wordt benadeeld. Deze belangenafweging kan
niet door de rechter beslist worden, doch dient
aan B en W te worden overgelaten.
Het college van B en W bleef bij zijn standpunt
het complex niet voor te dragen voor de
gemeentelijke monumentenlijst, waarbij het zich
aansluit bij het advies van de Monumenten
commissie.
Hiertegen hebben omwonenden bezwaar
aangetekend. Het advies van de gemeenteraad
aan de Rijksdienst is ooknegatiefuitgevallen.
Het wachten is nu op de uitspraak van de minis
ter: wordt het complex rijksmonument of niet.
Op de foto de Wilhelminastraat in de huidige
situatie en een gemanipuleerde foto, die de
mogelijke nieuwe toestand laat zien.
