februari 1998
Heemschut
7
in het eigen museum van Enschedé, dat zich
inmiddels heeft gevestigd in een industrieel
pand, waarvan er dertien in een dozijn gaan, in
de Haarlemse Waarderpolder. De banken,
waar de letterzetters op zaten waren na 200 jaar
helemaal ingesleten. Tussen het achterliggende
Teylersmuseum aan het Spaarne en de oude
drukkerij stond een groot gebouw, het zoge
naamde Bankgebouw, waar het bankpapier
gedrukt werd. Het was een oersterk gebouw,
waar de vloerbelasting vele malen hoger was
dan in een andere fabrieki.v.m. de zware druk-
machines. Ik heb voorgesteld daar een hotel
van te maken en het verder geschikt te maken
voor het Grafisch Centrum van Nederland.
In de drukkerswereld werd namelijk naar een
centraal onderkomen gezocht, waar o.m. druk
kers konden worden opgeleid. Het mes zou aan
twee kanten snijden gedurende de opleiding
konden de cursisten er in de week tevens logeren
en in de weekeinden en in de zomer kon het
hotel plaats bieden aan toeristen. Welk hotel
zou een dergelijke bijna 100% bezetting garan
deren? Maar nee, de opleiding van drukkers is nu
gevestigd in Veenendaal en wat Haarlem, van
oudsher de drukkersstad, op een toepasselijk
t
dienblaadje kreeg aangereikt is rigoureus
gesloopt. Ik noem het een vorm van vandalisme.
En dan te weten, dat er een nog ongedekt tekort
van 20-30 miljoen is bij de infrastructuur, de
verbouwing van het Concertgebouw etc. Het
zou een zegen zijn als het niet doorging. Men
beroept zich altijd op de schadeclaims, die bij een
niet-doorgaan te verwachten zijn. Die vallen
echter in het niet - ook op de korte termijn - als
het plan wordt afgeblazen. De ellende is, dat de
gemeente zelf het complex heeft gekocht en er
ook zelf invulling aan heeft willen geven. Als ze
het een projectontwikkelaar had laten kopen, dan
had ze zelf de controle erop kunnen houden en
was er niet het schandelijke verlies aan gezicht
geweest, dat ze steeds heeft proberen te redden',
aldus prof. Röling.
Er is nog hoop
Het standbeeld van Laurensjansz. Coster, onze
nationale trots op drukkersgebied, staat niet
voor niets op de Grote Markt.
Haarlem heeft een naam te verliezen in die
sector. Waarschijnlijk zou deze pionier er net
zo over denken als Röling. Misschien kan een
nieuwe politieke wind, die na de gemeente
raadsverkiezing van maart gaat waaien soelaas
bieden. Een van de voorvechters van het eerste
uur voor een andere invulling van hetEnschedé-
complex, Henk Vijn, wordt dan 'lijstduwer' van
de WD. Deze partij heeft in Haarlem nogal
wat boter op het hoofd. Immers terwijl een
enquête van het Haarlems Dagblad uitwees, dat
ruim 80 procent van de Haarlemse WD-leden
tegen het plan is, ging hun hele volksvertegen
woordiging in de raad ermee akkoord.
De twee WD-wethouders en de voltallige
raadsfractie van de WD keren na de verkiezin
gen niet terug. Vijn wil zelf ook niet in de poli
tiek. Wel is het mede aan hem te danken, dat in
het WD-verkiezingsprogramma komt te staan,
dat de oude schouwburg op het Wilsonsplein
de enige stadsschouwburg blijft en er dus geen
nieuwe schouwburg in het Busquets-plan past.
Het plan blokkeert de economische ontwikke
ling van de stad. Daartoe draagt het voorgestelde
gerechtsgebouw niet bij. Bovendien vindt Justitie
het ook nog te klein. Projectontwikkelaar ING
Vastgoed vindt de negatieve publiciteit rond
het plan schadelijk voor zijn imago en is ook
bereid na de verkiezingen om de tafel te gaan
zitten om alternatieven te bespreken.
Gezicht vanaf de Bavo kerk op het nog niet gesloopte Enschedé-complex. Foto W.j.van Borselen.