5 ten. Deze tegenstrijdigheid is te verklaren uit het feit dat de Bruntingerhof weliswaar minstens 350 jaar oud is, maar eigenlijk een aantal kilometers verderop aan de weg van Eursinge naar Bruntinge hoort te staan. Rond 1970 werd het bouwwerk naar het museum dorp verplaatst en daar opnieuw opgebouwd. Op de zware eiken balk boven een van de zijdeuren van de Bruntingerhof staat in zwierig handschrift het jaartal 1728 ingekerfd. Dit is niet het bouwjaar, maar naar alle waarschijn lijkheid het jaar waarin de boerderij aan de voorkant met een kamer werd uitgebreid. In zijn oorspronkelijke vorm uit circa 1650 was de boerderij een zogeheten los hoes waar bedrijfs- gedeelte en woongedeelte nog niet door een muur van elkaar gescheiden waren. Houtskeletbouw De oude Drentse boerderijen waren gebouwd in wat we tegenwoordig houtskeletbouw zouden noemen. Het hout voor de gebinten en de kap was zwaar eikenhout. Bij de restauratie van de Bruntingerhof heeft men uitgerekend dat voor het gebouw ongeveer zeventig kubieke meter eikenhout nodig geweest is. Omdat de eiken gebinten met pen en gat met elkaar waren verbonden, hoefde zo'n boerderij niet afgebroken te worden in de letterlijke zin, maar was er eerder sprake van demontage. Je kon hem relatief eenvoudig verplaatsen en dat was indertijd in Drenthe eerder regel dan uitzondering. Regelmatig werden hele boerde rijen verhuisd naar nieuwe dorpen waar meer welvaart verwacht werd. Exposities In Orvelte wordt de lunch gebruikt en kunt u met een passe-partout de gebouwen met expo sities over het leven en werken in een Drents esdorp bezoeken. Ook zijn er tal van ambachts- werkplaatsen gratis te bezichtigen, zoals de dorpssmederij, de houtzagerij, de klompen makerij en het handkrachtzuivelfabriekje uit 1899. EXCURSIE D - VEENKOLONIËN EN VEENPARK De Veenkoloniën hebben een slechte naam: saai monotoon en eindeloos vervelend. Deze excursie laat u het tegendeel van deze stelling zien. Er is geen landschap in Drenthe waar de mens zo zijn stempel op de ruimtelijke ordening heeft gedrukt als hier. Een tocht door de Drentse Veenkoloniën vertelt u een eeuwenoud verhaal van arm en rijk. Van een strijd om het bestaan en het overleven in de marge tot de rijkdom van de herenboer metz'n onafzien bare aardappelakkers achter zijn monumentale boerderij. Na de Hondsrug verlaat de bus de kleinschalig heid van het onoverzichtelijke landschap van de Drentse zandgronden en bevindt u zich plotse- .ZtV'Y Annerveensche kanaal. ling in de rechtlijnigheid van het Drentse veen gebied. De tocht door het veenkoloniale gebied begint in Nieuw-Buinen in het zogeheten Monden- gebied. Dit gedeelte van het oude Boertangerveen kon zich pas in het begin van de vorige eeuw ontwikkelen toen het Stadskanaal ver genoeg in zuidelijke richting aangelegd was. Valthermond In 1849 bereikte het Stadskanaal vanuit de stad Groningen de Valthervenen en konden de diepen van Valthermond worden aangelegd. Valthermond is dankzij zijn authentieke brug getjes en het monumentale sluisje een aardig voorbeeld van een 19de-eeuwse Drentse veen kolonie. Oorspronkelijk was het dorp langs twee diepen gebouwd: hetZuiderdiep bestaat nog steeds, het Noorderdiep is jaren geleden gedempt. Het twee-kanalensysteem stamt in Drenthe uit de vorige eeuw toen het verkeer over de weg steeds belangrijker werd. Oude veenkoloniën werden langs één kanaal gebouwd en dit bete kende dat er om de zoveel meter een brug moest komen. Twee diepen evenwijdig aan elkaar daarentegen zorgden ervoor dat het verkeer geen bruggen op zijn weg vond. Tussen de twee kanalen kon een dorp als Valthermond zich ontwikkelen. Aan de 'buitenkant' van de diepen kwamen de boerderijen te liggen. In Valthermond kunt u nog heel goed zien welk systeem men daarbij hanteerde. Tussen twee wijken kwamen steeds twee boerenbedrijven die samen een bruggetje over het diep moesten delen. Zuidoost-Drenthe Na Valthermond gaat de tocht via het merk waardige dorp Roswinkel - van oudsher een eilandje in de uitstrekte veenmoerassen achter Emmen - naar Zuidoost-Drenthe. Aan het landschap is onmiddellijk te zien dat we in een andere periode van de vervening zijn terechtge komen. De dicht op elkaar liggende monden en dwarswijken als in hetMondengebied waren in de tweede helft van de vorige eeuw niet meer nodig toen de vervening dankzij de machinale ontginning veel grootschaliger werd. Het land schap werd verdeeld in 'blokken'. Hier en daar juni 1997 Heemschut

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1997 | | pagina 7