Interieurs van Amsterdamse
grachtenhuizen
w
Tot mijn vreugde wijdt monumententijdschrift Heemschut in
Nederland eens wat meer aandacht aan interieurs van monumenten.
Ik heb nooit begrepen waarom die historische binnenruimtes zo
stiefmoederlijk behandeld worden in publicaties. Achter gevels
van Amsterdamse grachtenhuizen bijvoorbeeld gaan de meest
indrukwekkende interieurs schuil.
Hans Tulleners
april 1997
Heemschut
25
Een verklaring is er wel voor die onbekendheid
met die binnenruimtes. Voor veel mensen
bestond eenvoudig niet de mogelijkheid om die
interieurs te bekijken. Als kleine zelfstandige
die zich bezig houdt met monumentenzorg in
Amsterdam is mij dat na meer dan 20 jaar noeste
arbeid wel gelukt. Ik denk dat ik ±5000 historische
grachtenhuizen ook van binnen heb gezien.
Hoe ben ik overal binnengekomen? Door mijn
lezingen o.a. voor veel Volksuniversiteiten,
door wandelingen en fietstochten, door mijn
publicaties in de vorm van krantenartikelen en
boeken komen er gelukkig ook veel mensen op
mij af die zelf in die historische huizen wonen.
Meestal woont ongeveer 10% van mijn
toehoorders op mijn lezingen of deelnemers
aan mijn wandelingen zelf in de binnenstad.
Een afspraak om eens te komen kijken is dan
gauw gemaakt. Mijn bezoek aan zo'n huis bereid
ik altijd goed voor. Is er enige literatuur over?
Vaker niet dan wel. Uiteraard gaan de fotospul
len mee, zodat ik de kunsthistorische waarde
van zo'n huis vast kan leggen. En als je dat dan
maar lang genoeg doet heb je na verloop van
heel veel tijd veel gezien en vastgelegd. Mijn
diatheek bestaat nu ook uit ±2 5000 dia's. Op de
meest indrukwekkende grachten van Amsterdam,
de Keizersgracht en Herengracht heb ik 80%
tot 90% van de huizen gezien. Veel van die
huizen zijn onbekend bij monumentenzorg.
Ze zijn nooit gerestaureerd, maar altijd perfect
onderhouden. Overigens zijn veel grachten
huizen aan de Prins Hendrikkade, de
Kloveniersburgwal, de Oudezijds Voorburgwal,
de Prinsengracht of het Singel ook de moeite
waard.
Het aantal ruimtes in het Amsterdamse grach
tenhuis die kunsthistorische waarde hebben is
beperkt. De hoofdverdieping of bel-etage of
stoepverdieping is altijd de moeite waard. Het
begint al meteen met de gang, waar marmeren
vloeren en marmeren lambrizeringen schering
Naast het stucwerk in de gangen is ook het trap
penhuis vaak voorzien van stucwerk. Er is ook
meestal een in hout uitgevoerde trapbaluster,
zoals hier die van Keizersgracht 610. uit 1732.
Nieuwe Herengracht 143.
Behalve rijk gestucadoorde- het wordt wel eens
bevroren slagroom genoemd- gangen zijn af en
toe gestucadoorde plafonds te ontdekken. Zeer
bijzonder en onbekend is de grote voorstelling
van de godin van de liefde Venus in de linker
voorkamer op de hoofdverdieping van Nieuwe
Herengracht 143 uitplm.1730.
