Megabioscoop
In de Reguliersbreestraat te
Amsterdam gaat nog meer veran
deren. Tegenover de Cineac
vestigt Pathé Cinemas een mega
bioscoop met in totaal liefst 21
zalen, waarvan ook het huidige
Tuschinski-theater deel uitmaakt.
Deze komen voor een deel boven
het huidige Hema-filiaal, waarvan
de gevel zijn oorspronkelijke
gedaante van de jaren '30 weer
krijgt, toen Galeries Modernes er
was gevestigd. En dat is winst, de
Hema is een treurige dissonant in
deze straat. Links om de hoek, aan
de Vijzelstraat, komt de ingangs
partij van de megabioscoop. Dat
wordt een royale entree met grand
café, waardoor de gevelwand wordt
'verrijkt' met een groot gapend
gat. Volgens eerdere plannen zou
op deze plaats een hotel verrijzen,
dat zes tot acht meter boven de
omringende panden zou uitsteken.
Dat is in elk geval van de baan.
De Cineac in betere dagen. Op dit moment is de gevelhuis er helemaal afgepeld.
het nu van de grond tillen, maar helaas
op een andere locatie. De museum- en
toeristenwereld wilde zich niet op
voorhand uitspreken voor vestiging in
de Cineac, en intussen ging de ontwik
keling van Cineac door. Wij hebben
later een gesprek gehad met de eige
naar over deze bestemming. Het
wordt nu pas een mogelijkheid, als het
restaurant niet zou lukken. Dat is wel
jammer, want het gebouw zou veel
meer in stijl gerestaureerd worden en
ook eerder het publiek binnenhalen
dat daarin geïnteresseerd is.'
Het bleek nog een hele toer om te
achterhalen wie de eigenaar van het
gebouw was. Dat lag heel ingewikkeld.
Het bioscoopconcern MGM was
enkele jaren geleden de eigenaar, die
het echter verkocht aan concurrent
Pathé Cinemas. Later verwierf
Caransa b.v. een optie op de eigendom.
Bonny Alberts: 'Caransa was geïnte
resseerd in de bestemming Planet
Hollywood. In de zakenwereld is
het vaak zo dat je een pand niet koopt,
maar een optie neemt en dan een plan
ontwikkelt. Als dat mislukt, kun je
makkelijker terug. Caransa heeft ons
in september 1994 verteld dat hij
Planet Hollywood in het gebouw
wilde hebben.'
Pas in een vrij laat stadium ontdekte
Planet Hollywood dat het om een
rijksmonument ging. Caransa trou
wens ook. Maar de restaurantketen
was er wèl van gecharmeerd dat het
monument met film te maken had.
Ook dat wist men eerst niet.
Ronduit curieus is de gang van zaken
rond de aanwijzing tot rijksmonu
ment. In 1984 startte de procedure,
maar pas in 1993 werd het pand tot
monument verklaard: de rijksdienst
kon de eigenaar niet vinden, de verkla
ring kon dus niet geadresseerd
worden... 'Hoogst ongelukkig, want
iets van het verval had misschien
gekeerd kunnen worden,' zegt Klaas
Visser.
Buitenkant was verminkt
Des te meer valt er nu te doen voor
het comité, dat het gebouw in de
oorspronkelijke staat wil terugzien.
Klaas Visser: 'De jonge Caransa zei:
"Ik begrijp het niet, ik vind het een
verschrikkelijk lelijk gebouw; waarom
is dat nou een monument?" Ik kon
hem geen ongelijk geven. Het was
eind vorig jaar verloederd. De meest
essentiële elementen waren verdwe
nen, veel was gesloopt. Het was van
buiten volkomen verminkt. Binnen
was de vorm van de zaal nog herken
baar, maar daar was ook alles mee
gezegd.'
Het comité onderzoekt nauwkeurig
welke onderdelen belangrijk zijn, en
geeft zijn kennis door aan het
Amsterdamse Bureau
Monumentenzorg, bijvoorbeeld over
de kenmerkende luifel, die ooit dras
tisch gewijzigd werd. Het heeft weten
te bereiken dat het interieur niet
onherroepelijk gewijzigd wordt, dat
het makkelijk in zijn oorspronkelijke
staat teruggebracht kan worden. Het
staat inmiddels vast dat het gewelf, een
van de meest essentiële onderdelen
van het interieur, grotendeels gehand
haafd blijft. Indien mogelijk in de
oorspronkelijke kleuren, waarnaar op
dit moment onderzoek gedaan wordt.
Gruwelijk
Problemen zijn er nog in overvloed.
Zo sierden enorme buitenreclames
met de letters CIN E A C de gevel
van het gebouw en - in verticale
richting - de gevel. In al hun eenvoud
waren dat essentiële onderdelen van
het pand. De gedachte dat de schreef-
loze, zakelijke letters van Het Nieuwe
Bouwen worden vervangen door het
Disneyland-achtige logo van Planet
Hollywood, gruwelijk...
29
