WJBttt
ttt
Wt
De Dalempoort. Foto's gemeente Gorinchem.
De fraai gerestaureerde Tolkazerne.
daarvan zijn nog overblijfselen te
vinden. Ook van de handel die via de
rivieren naar Gorcum werd gebracht,
waardoor de stad een bijzondere
functie kreeg, mede voor de achterlig
gende gebieden. In het huidige
winkelbestand is deze regiofunctie
waar te nemen en zeker ook op de
maandagmorgenmarkt.
Een stad wordt niet zomaar een stad.
Een stad ontstaat uit een nederzetting,
hij groeit en profiteert van de omstan
digheden en moet verschillende func
ties vervullen. Men moet er komen om
handel te drijven, te kopen en vele
andere vormen van cultuur en bovenal
heeft men contact op al die terreinen
waarop mensen elkaar plegen te
ontmoeten. Dit alles is van oudsher in
Gorcum ontstaan en nog aanwezig.
In en rond de vestingstad Gorinchem
vindt u in een wandelroute van ruim
tien kilometer tien eeuwen historie
terug. Deze route kan desgewenst in
twee delen worden gelopen. Een
wandeling door het centrum met
allerlei bezienswaardigheden en een
andere over de wallen. Op vijftien
lokaties staan informatiepanelen met
informatie over Gorinchem in vroeger
jaren.
Een wandeling door Gorinchem is een
promenade door het verleden. Wie de
stadswandeling maakt zal dit in volle
omvang ervaren.
Heren van Arkel
De Toren uit 1517 is zeer bij zonder
door de knik tussen het onderste en
bovenste deel. Tijdens de bouw is de
onderbouw scheef gezakt, waarna de
bovenbouw er loodrecht op gezet is.
Het Tolhuis, de Doelen, het
Burgerkinderweeshuis, patriciërs- en
pakhuizen, alle zijn het stille getuigen
van een rijk verleden. Zij worden in
ere gehouden en bepalen het gezicht
van de stad die bijna duizend jaar
geleden ontstónd rond een hoeve. De
geschiedenis verhaalt van een 'smalle
tflANSP
De Hoofdwacht. Foto Leo van der Meule.
strook gronds met een dorp en een
kasteeltje, gelegen langs de Merwede',
die in de dertiende eeuw in bezit kwam
van de Heren van Arkel. Zij verleen
den Gorinchem in 1382 stadsrechten.
In die tijd vindt ook de huidige, nog
vrijwel ongeschonden stadswal zijn
oorsprong. De oude middeleeuwse
muur bleek in de Tachtigjarige
Oorlog onvoldoende bescherming te
bieden tegen de kanonnen uit die
periode. Daarom werd in de 16de en
17de eeuw de ommuring vervangen
door de hoge wal met uitspringende
bastions. De nieuwe aarden wal, aan
de buitenzijde met bakstenen bekleed
en omgeven door een vestinggracht,
voldeed beter in een tijd waarin de
stad de eerste veste in de Hollandse
Waterlinie was.
Weids rivierengezicht
Lopend over de stadswallen komt u
vanzelfbij 'Buiten de Waterpoort'. In
dit lommerrijke park aan de oevers van
de Merwede kunt u vanaf de vele
bankjes genieten van het weidse rivie
rengezicht. Aan de overkant ziet u
Woudrichem en het middeleeuwse
slot Loevestein. De rivieren vormden
ook de economische slagaders van de
stad en brachten de welvaart bij wijze
van spreken letterlijk binnen. In de
havens meerden de koren- en graan
schepen af en beoefenden diverse
ambachtslieden hun ambacht. En dan
is er de sluis die nu toegang geeft tot
de gerestaureerde Lingehaven. De
haven heeft nu de functie van passan
tenhaven gekregen. Wat verderop
staat de korenmolen de Hoop uit
1764, de Dalempoort uit i 597.
Al deze rijkdom, schoonheid en histo
rie van Gorinchem zijn nog steeds te
beleven.
Red.
Met dank aan mevrouw Den Bakker,
voorlichter van de gemeente Gorinchem.
18
