i
Hoop voor industrieel erfgoed
Heemschut
IN DIT NUMMER
TIJDSCHRIFT VAN DE BOND HEEMSCHUT
opgericht in 1911
Beschermvrouwe:
H.M. Koningin Beatrix
Heemschut is een gezamenlijke uitgave van
de Bond Heemschut en Waanders Uitgevers.
REDACTIE
drs. J. Kamerling, eindredacteur
drs. A.M.tenCate
drs. H.C. Franssen
De redactie draagt geen verantwoordelijkheid
voor artikelen, voorzien van auteursnaam.
VERDER WERKTEN MEE
Jan-Derk Gerritsen
Bernard Duimel
Eric Jan Weterings
Bart van Aller
Olgavan der Klooster
A.J.Ie Coultre-Foest
E.H.GIasius
SaskiaSimon
Math Berkers
Wibo Burgers
Hans Bollebakker
Leov.d. Meule
G.Brinkgreve
W.Wolthers
LEDENADMINISTRATIE
Postbus 1129,8001 BC Zwolle
tel. 038-4658628
telefax 038-4655989
postgiro 4702230
Lidmaatschap leden 30-65 jaar: f 60,-
leden 65+ f 45,- en 30- f 30,-
Opzegging alleen schriftelijk en vóór
1 december
Extra nummers op aanvraag f 6.75,-
CORRESPONDENTIEADRES VOOR
BOND HEEMSCHUT
Nieuwezijds Kolk 28,1012 PV Amsterdam
tel. 020-6225292 (redactie alleen ma en di)
telefax 020-6240571
CORRESPONDENTIEADRES VOOR
ADVERTENTIES
Bureau Van Vliet
Postbus 20,2040 AA Zandvoort
tel. 023-5714745
REDACTIERAAD
A.M. den Haan(voorz.)
drs. J. Kamerling (secr.)
drs. J.J. Bollebakker
B.J.M. Duimel
J.D. Gerritsen
P. de Ruijter
Brieven aan de redactieraad
t.a.v. de secretaris.
GRAFISCHE VERZORGING
Roelof Koebrugge bNO
DRUK
Waanders Drukkers, Zwolle
FOTO OMSLAG
Kantoor van het Pompstation in Soestduinen
van de Utrechtse Waterleidingmaatschappij,
waar Heemschut zijn Algemene
Ledenvergadering gaat houden (zie pag. 8).
JAARGANG 73
NO. 2
APRIL 1996
Heemschut
verschijnt
6x per jaar
Er is een groeiende waardering voor het industrieel erfgoed te bespeuren. In
1996- het Jaar van het Industrieel erfgoed- is het wonen in oude graansilo 's
al bijna even populair als het wonen in oude pakhuizen.
Een belangrijke ontwikkeling want
industriële monumenten weerspiegelen
de ingrijpende veranderingen van de
laatste anderhalve eeuw.
Toch wordt het industrieel erfgoed
op tal van manieren bedreigd. De
technisch-maatschappelijke revoluties
volgen elkaar snel op. Op dit moment
leeft 80 procent van alle ingenieurs, die
ooit geleefd hebben, hoorden we van
prof. Lintsen op de laatste NCM-dag.
Zij zijn voortdurend bezig de wereld
om ons heen te herscheppen met het
gevolg, dat veel van ons industriële
erfgoed wordt vervangen en afgebroken.
En wat blijft er weer over van wat blijft?
Moderne voorzieningen voor verwar
ming en communcicatie zullen ook
onze industriële monumenten pene
treren.
^UtrechtscheWaterleioinc-iIzatsckappï'"
0PC-EB1CHT C00R DE
Compagnie Généraledes Coatoites o'Esu te Luik.I
WERVZUVl-EQE-i AANGEHANGEN 12 DcCEVtSERieB'.
Geopend i April ib83.
Gedenkplaat bij het pompstation in Soestduinen
(foto B.J.M. Duimel) (zie pag 8)
Compacte stad
Een derde bedreiging is van ruimte
lijke aard. Dacht men in de jaren '80
nog, dat Nederland 'af was, anno 1996
is de verwachting, dat het aanzien van
het land opnieuw ingrijpend zal veran
deren. Het landbouwareaal wordt
ingekrompen en oude plattelandsin-
dustrieen verdwijnen. Bovendien zal
onze bevolking de komende 20 jaar met
nog eens 20 procent toenemen en is er
sprake van toenemende gezinsverdun
ning. Het gevolg is, dat er onder het
motto 'de compacte stad' steeds dichter
op elkaar zal worden gebouwd. Daar
door zullen onze industriële monu
menten steeds meer in het gedrang
komen. Prof. Lintsen pleit daarom
voor een integrale aanpak bij het
behoud van het industriële erfgoed. Er
zal veel moeten verdwijnen maar toch
zal elk stedebouwkundig plan rekening
moeten houden met onze industriële
erfenis. Elke historische industriële
periode zal zichtbaar moeten blijven
door bepaalde representanten ervan
te bewaren via zorgvuldige selectie.
Conserveren goedkoper dan sloop
Een hoopvol gegeven is tenslotte, dat
conserveren van stukken industrieel
erfgoed vaak goedkoper is dan afbraak.
Bij sloop moet immers ook de grond
schoon worden opgeleverd. Bovendien
is het voor het image van een bedrijf
Molen de Eendracht te Wageningen in volle glorie,
toen hij nog functioneerde (zie pag. 19).
belangrijk om de continuïteit ervan
zichtbaar te houden door het handha
ven van stukken representatieve, oude
bebouwing. Men moet kunnen laten
zien: kijk eens welke ontwikkeling we
wel niet hebben doorgemaakt.
Jaap Kamerling
Eindredacteur
Oude wagenmakerij in Wagenborgen wordt
bedreigd (zie pag. 7).
Heemschut actief 4 t/m 7,13
Alg.Ledenvergadering 8
Thema 9 t/m 25
Industrieel erfgoed illusie? 10
Oude hoogovens 12,16
Trend naar 'duurzaamheid' 14
Einde Molen De Eendracht 19
Industriemuseum in Gent 21
Vuurtorens 22
Stadsgezichten van Vermeer 26
Heidense gebruiken 28
Kleur in/op gebouwen 29
Stadhuis Gouda in steigers 31
Steunpunt Noord-Brabant 32
Schenkingen aan Heemschut 33
Boeken, korte berichten, brieven 35
Service (agenda,
excursies, exp.) 40,42
3
