JJbald Elshuis
FRANK VROLIJK HTIEKE
BÖIWMATER1ALËV CV
SCHEVEMNGEN
houtsnijdersatelier
Steenfabriek
Biezeveld
levert:
IJsselformaat handvorm
Rijnformaat handvorm
Vechtformaat handvorm
Friesche drieling handvorm
Hilversums formaat handvorm
Utrechts plat handvorm
Profielen handvorm
Vormstenen handvorm
Plavuizen handvorm
Kloosterformaten handvorm
en alle andere bakstenen
voor restauratie op maat.
Steenfabriek Biezeveld B.V.
•Bij de kleurkeuze moet men er rekening mee
houden, dat bouwmaterialen zijn vervuild, Het
contrast tussen oud en nieuw wordt anders veel
te groot,
Niet zomaar peuteren in verflagen
Interessant was ook de lezing van de
heer Jonker, werkzaam als schilder/
restaurateur. Ook deze stelde dat het
zomaar peuteren in verflagen niet
zinvol is. Men moet kennis hebben
van bouwstijl, decoratie- en imitatie
technieken. Onregelmatigheden in de
verf zouden dan niet als sporen van
een hout- of marmerimitatie herkend
worden. Jonker zette uiteen welke
technieken er zijn om verflagen ter
plaatse te onderzoeken, zoals het met
een mesje uitkrabben van 'kleurtrap-
pen' om laag voor laag naar de drager
(de ondergrond) af te dalen. De zoge
heten 'vensters' zijn grotere openin
gen in het verfpakket om een betere
indruk van overschilderde decoraties
en afbeeldingen te krijgen.
Fascinerend was zijn verhaal over de
ontdekking van een schildering op
Kasteel Slangenburg. Na het aanbren
gen van een venster in een dik pakket
verf stond Jonker plots oog in oog met
de Godin Flora.
Overigens kampen schilders/restaura-
teurs nog weieens met een probleem.
Wat te doen als er meerdere schilde
ringen over elkaar zijn aangebracht?
Moet de onderste schildering, ten
koste van de andere afbeeldingen,
worden blootgelegd? De fascinatie
voor 'het oorspronkelijke' is echter
groot. Het is een dilemma waar voor
alsnog geen goede oplossing voor
bestaat.
Ook bij gewoon verfsporenonderzoek
bestaat de neiging alleen de onderste
verflaag interessant te vinden maar in
dit geval zouden alle verfsporen toch
gedocumenteerd en opgeslagen
kunnen worden voor het algemeen
onderzoek naar historisch kleurge
bruik. Helaas gebeurt dat nog zo
weinig.
Drs. Olga van der Klooster is architec
tuurhistorica en kleurenadviseur
Noten
1 Standgroen is een mengsel van Berlijns blauw
met chromaatgeel. Chromaatgeel werd pas in
1809 ontwikkeld!
Zie ook: 'Een verzameling van schildersmateria
len uit de eerste helft van de 19de eeuw', dokto-
raalscriptie van Dr. E.B.F. Pey, Nijmegen 1985
De term 'stand' slaat niet op het bindmiddel
'standolie' maar betekent 'houdbaar' of'duur
zaam'
2 Tijdens mijn onderzoek inventariseerde ik
ondermeer het zogeheten 'kastje van
Hafkenscheid' (1772-1846). Daarin bevindt zich
de oudste en meeste complete verzameling van
kleurstoffen en pigmenten. Aan de hand daarvan
kon ik de kleur van het pigment Spaansgroen
vaststellen. Het pigment is hier en daar nog te
koop, vandaar dat ik met lijnolie en loodwit kon
experimenteren. (O.v.d.K.)
houtsnijwerk
opdracht
restauratie
2e Oosterparkstraat 222
1092 BV Amsterdam
telefoon 020 -6948507
Specialiteit in oude
restauratie-steen
voor historische
gebouwen, kerken,
huizen e.d.
Plavuizen, gebruikt Marmer,
marmeren Schouwen, Hekken,
Tegels, Trapspijlen,
Sierankers, etc.
KOPPELSTOKSTRAAT 120
TEL. 070-3550149
opslagterrein Hellingweg
Tel. 070-3550831
Ha
Fabriek van handvormstenen en
verglaasde plavuizen
Lange Weistraat 25
5331 LH Kerkdriel
Telefoon 0418-631719 B.g.g. 077-4742920
30
