Leidse Meelfabriek beter beschermd
Amsterdamse bruggen bedreigd
De Leidse Meelfabriek aan de Zijlsingel (zie Heemschut 51994, pag. 36-37)
wordt beter beschermd. De Gemeentelijke Monumentencommissie Leiden
(GML) adviseert B en Wom de oudste delen van het complex als rijksmonu
ment bij de minister van onderwijs en wetenschappen aan te melden.
Het gaat om het ketelhuis uit 1896 en
het twee jaar jongere silogebouw, die
volgens de commissie uniek zijn in de
geschiedenis van de Nederlandse
bouwkunde.
Tevens overweegt de commissie om
andere delen van het complex in de
toekomst voor te dragen voor de
gemeentelijke monumentenlijst.
Waarschijnlijk kunnen B en W van
Leiden pas in september een defini
tieve aanbeveling doen voor de rijks
lijst, omdat eerst nog een aantal proce
dures moet worden doorlopen.
Daarna is het laatste woord aan de
minister.
De in 1988 gesloten Meelfabriek
werd lange tijd met sloop bedreigd,
omdat de hoge betonnen kolos niet
zou passen aan de rand van de klein
schalig bebouwde Leidse binnenstad.
Verder had de gemeente lange tijd
een oogje op het terrein om er ofwel
woningen neer te zetten, ofwel een park
aan te leggen. Plaatselijke behoudsor-
ganisaties hebben (onder aanvoering
van de Stichting Industrieel Erfgoed
Leiden) jarenlang geijverd voor
behoud en hun argumenten hebben
nu eindelijk gehoor gevonden bij de
GML. Vooral bouwkundige aspecten
liet de commissie zwaar wegen bij haar
advies.
Zo staan in het ketelhuis gietijzeren
kolommen met zeer bijzondere
kopstukken. Verder bestaat het dak
van dit onderdeel uit een betonnen
tongewelf dat een overspanning heeft
van minstens vijftien meter. Deze
19de eeuwse constructie is nog niet
eerder in Nederland aangetroffen.
Het silogebouw is niet alleen het
eerste betonnen gebouw in zijn soort
in Nederland, maar ook het oudste
grote gebouw in Nederland dat uit
gewapend beton is opgetrokken.
Ericjan Weterings
De gemeente Amsterdam besloot vorig jaar om 72 monumentale bruggen in de
binnenstad op de gemeentelijke monumentenlijst te plaatsen. Voor twee exemplaren
lijkt die bescherming te laat te komen.
Stedelijk Beheer maakte al eerder
plannen voor modernisering, die nu
alsnog dreigen te worden uitgevoerd.
Het gaat om twee zogenoemde enkele
wipbruggen uit 1899 met drie door
vaarten: brug nummer 146 op de hoek
Brouwersgracht en Binnen Oranjestraat
en nummer 148 op de hoek Brouwers
gracht en Binnen Dommerstraat.
Tot voor kort.verdwenen veel
karakteristieke bruggen, omdat bij
modernisering vooral werd gekeken
naar de technische eisen, terwijl aan de
historische waarde nauwelijks aandacht
werd besteed. Dat dreigt bij nummer
146 en 148 ook weer te gebeuren,
terwijl de gemeente dat door plaatsing
op de monumentenlijst juist wilde
voorkomen.
Stamine (de Stichting Amsterdams
Industrieel Erfgoed) heeft tegen deze
gang van zaken geprotesteerd in een
brief aan de Amsterdamse wethouder
voor monumentenzorg Bakker. De
stichting vraagt de wethouder stappen
te ondernemen tegen de dreigende
renovatie. 'Het geld voor de moderni
sering zou ons inziens beter gebruikt
kunnen worden voor een historisch
verantwoorde restauratie', besluit
Stamine haar brief. De wethouder
heeft nog niet gereageerd.
Ericjan Weterings
25
De voormalige Meelfabriek in Leiden.
