De raadsels van Groeneveld
Gevecht op de Maasbrug tijdens de inname van Maastricht door de Spanjaarden in 1579. Prent uit ca 1700
van Jan Kuyken. Opschrift prent: "Maastricht door den prins van Parma stormender handt overweldight in
den jaar MDLXXIX, den 29 van Julius."
van een jachthaven en de inrichting
van de dagstranden. Initiatiefnemer
van het project was de Pietersplas
B.V., een particuliere organisatie die
het gehele ontwikkelingsproject zou
gaan leiden. Pietersplas B.V. had niet
alleen de omliggende wateren van ca.
100 ha. van de provincie aangekocht,
ook verplichtte ze zich het in vervallen
staat verkerende monumentale
complex De Hoogenweerth met
diverse aanhorigheden in zijn totaliteit
te restaureren. Met de Limburgse
Monumentenstichting werd een
restauratie-overeenkomst gesloten.
De restauratie werd in het najaar van
1993 voltooid en het complex werd
ingepast in het breder plan van de
Pietersplas B.V. Op de grote binnen
hof werden tennisbanen aangelegd en
in de voormalige bijgebouwen werden
havenkantoren gevestigd. Het hoofd
gebouw zou gaan functioneren als
vergadercentrum annex restaurant
voor de gegoede middenklasse.
De laatste restauratie was tevens de
meest ingrijpende, vooral in het hoofd
gebouw. Voor de nieuwe functies was
het noodzakelijk vooral het interieur
te veranderen. De gehele zolder werd
vervangen, de bovenverdieping geren
oveerd, de monumentale trappartij
180 graden gedraaid, en er werden
vooral op de benedenverdieping een
aantal muren weggehaald om de
ruimten te vergroten.
Met de laatste restauratie kreeg De
Hoogenweerth weer een nieuwe
bestemming, weliswaar een geheel
andere dan voorheen. Voor de
toekomst moest een hoge prijs worden
betaald. Maar het uiteindelijk resultaat
was dat het complex bleef bestaan.
Daarmee bleef een karakteristiek
gebouw in het Limburgse landschap
bewaard voor het nageslacht.
Henk Vaessen is auteur van het boek over
De Hoogenweerth, dat het kom.end voor
jaar verschijnt in de reeks Maastrichts
Silhouet.
M.G. WAGENAAR HUMMELINCK
In maart 1986publiceerde Heemschut een artikel over de prachtige
schilderingen, die in de 1980 tijdens de restauratie van de buitenplaats
Groeneveld in Baarn achter de haveloze wandbekleding en verflagen te
voorschijn kwamen. Onlangs is ontdekt wie de schilder van de fraaie
landschappen en portretten is geweest. De heer M.G. Wagenaar Hummelinck
onthult dit raadsel hieronder.
Als Groeneveld in Baarn niet op de
monumentenlijst had gestaan, was er
van het prachtige landgoed waar
schijnlijk niet veel terecht gekomen.
In 1910 verwierf Staatsbosbeheer de
131 ha grote buitenplaats van de nazaten
van Joan Huydecoper, die er in 1795 was
gaan wonen. Decentralisatie en priva
tisering waren toen nog niet zo in de
mode en men vond het belangrijk om
van Staatswege het landgoed met zijn
fraaie bossen en rijke historie in stand
te houden. Het huis werd aanvankelijk
verhuurd aan de familie Colson, die er
een gastvrij ontmoetingsoord van
maakte voor kunstenaars. Cees
Nooteboom, Boeli van Leeuwen en Ewald
Vanvugt schreven er hun eerste verha
len en Jan Vrijman maakte er zijn
beroemde film 'de werkelijkheid van
Karei Appel'. Maar het gebouw raakte
steeds meer in verval en
Staatsbosbeheer zocht wanhopig naar
een instantie die in staat was de nood
zakelijke restauratie op zich te nemen.
Het was echter een gelukkige omstan
digheid dat zowel Staatsbosbeheer als
de Bosbouwvereniging treurden over
het feit dat er in Nederland geen
bosbouwmuseum meer bestond.
Toen er een plan ter tafel kwam om
van Groeneveld een centrum voor
bos, natuur en landschap te maken,
waarin bovendien ook nog iets van
de relatie tussen natuur en cultuur tot
uiting kon komen, besloot het Ministerie
van landbouw het maar zelf te doen.
Het gebouw werd door het architec
tenbureau ir. T. van Hoogevest uit
Amersfoort en de B. V. Woudenberg uit
Ameide prachtig gerestaureerd, maar
de kosten van dit culturele hoog
standje die ver over de tien miljoen
gulden liepen, vielen bitter tegen.
