KORTE BERICHTEN
Groningen
Praalgraf
Zwam in synagoge
Noord-Holland
Ook Provincie wil bezuinigen op
monumenten
Tuinwallen beschermd
Monumenten in Schagen
Amsterdam en Restauratiefonds
Het praalgraf in Midwolde met hek,(foto Archief Nationaal Rijtuigenmuseum te Leek).
Midwolde - 'Plaats het authentieke hek
van het praalgraf terug!' Deze oproep
deed kunsthistoricus F. T. Scholten, op
1 oktober j.1. in de middeleeuwse kerk
van Midwolde, tijdens een bijeen
komst die was georganiseerd door
de Stichting Oude Groninger Kerken
en Vereniging Stad en Lande. Frits
Scholten, conservator beeldhouw
kunst van het Rijksmuseum, schreef
in 1983 een boek over het praalgraf in
Midwolde. Het witmarmeren grafmo
nument, een meesterstuk van Rombout
Verkuist uit 1669, toont opdrachtgeef
ster Anna van EwsumVrouwe van
Nienoord, als levende jonge vrouw,
samen met haar twee overleden echt
genoten. Het oorspronkelijke 17de-
eeuwse hek werd in 1986, tijdens de
restauratie van de kerk, weggehaald.
Het hek bevindt zich nu elders in
depot en zou deskundige restauratie
behoeven. De kerk in Midwolde is
eigendom van Stichting Oude
Groninger Kerken, het praalgraf
is rijkseigendom.
Groningen-De 600.000 gulden om de
zwam in de synagoge te bestrijden, is
bij elkaar. De gemeente Groningen,
eigenaresse van het gebouw, stelde
360.000 gulden beschikbaar, de
Stichting Folkingestraat Synagoge
bracht 2,4 ton bijeen. Het zwampro-
bleern in de sjoel, een bouwwerk uit
1905 ontworpen door de architecten
Tj. Kuipers en Y. van der Veendateert
uit de jaren dat het gebouw gebruikt is
als chemische wasserij.
De voorgenomen bezuinigingen van
het paarse kabinet op de monumen
tenzorg zijn voor de provincie Noord-
Holland aanleiding de subsidiëring
door het provinciaal bestuur ter
discussie te stellen. Dit dreigement
werd onlangs geuit door de gedepu
teerde voor cultuur, mevr.
Van Diepen-Oost.
Texel - De gemeente Texel heeft dit
jaar al 70 kilometer tuin wal op het
eiland onder contract gesteld bij
boeren. Begin dit jaar heeft de
gemeente de bescherming van deze
nog uit de 17de eeuw daterende 'stof
fering' van haar landschap overgeno
men van de provincie. Deze wallen,
die gevormd zijn door op elkaar gesta
pelde plaggen waren oorspronkelijk
bedoeld als afscheiding tussen lande
rijen, die in eigendom van particuliere
grondbezitters kwamen. Voor die tijd
kende de Texelaars de 'Overal-weiden',
wat inhield dat men vrij was zijn
beesten waar dan ook op het eiland te
laten grazen. Met de komst van prik
keldraad en plastic zou er dan
misschien wel een handiger alternatief
zijn voor afscheiding van de landerijen
maar de herkenbaarheid van het
Texelse landschap, juist ontleend aan
dit eeuwenoude fenomeen, zou daar
door verloren gaan. De boeren
verplichten zich overigens vrijwillig,
tegen een kleine vergoeding, deze
tuinwallen te onderhouden.
Schagen - Er is in Schagen door het
ontbreken van een monumentenbeleid
al heel wat afgebroken of verloederd
in de loop der jaren. Daarin wenst de
gemeente verandering aan te brengen
door in de begroting '95 voor het eerst
een hoofdstuk monumentenbeleid
op te nemen. Op de lijsten van Rijk en
Provincie prijken toch al sinds jaar en
dag o.m. de Ned. Herv. Kerk, de
Christoforuskerk, de slottorens en
de museumboerderij Vreeburg. Het
uittrekken van f 10.000,- mag een
bescheiden begin genoemd worden,
als men weet dat het restaureren van
alleen al de slottorens f 600.000,-
moet kosten.
Amsterdam-Ook in Amsterdam wordt
het restaureren van monumenten
goedkoper. In navolging van andere
gemeenten heeft Amsterdam een
overeenkomst gesloten met het
Nationaal Restauratiefonds. De
gemeente gaat nu de jaarlijkse monu
mentensubsidie bij het fonds beleg
gen. Dankzij renteopbrengsten krijgt
de monumenteigenaar na vijftien jaar
een hoger bedrag in handen. In de
tussenliggende tijd krijgt deze eige
naar van het Restauratiefonds een
aflossingsvrije lening. Op die manier
kunnen 25 procent méér monumenten
gerestaureerd worden.
Bijdragen: B. Fransen enJ.D. Gerritsen
(Heemschut NH)