25 jaar Gelders Historisch
Bouwfragmentendepot
Hergebruik sloopafval verplicht in model-Bouwverordening
Hergebruik is in. Niet alleen zuinigheid of milieubewustzijn stimuleert
hergebruik, maar ook historisch bewustzijn. Al 25 jaar, sinds 1969,
verzamelt het Gelders Historisch Bouwfragmentendepot in het Betuwse
Valburg bouwmaterialen die vrijkomen bij restauratie, verbouw of sloop
van oude gebouwen. Het depot stelt deze materialen op non profit-basis
beschikbaar voor het herstel van beschermde monumenten.
2*f
ABELE REITSMA
r
Srv*' f
Fragment van preekstoel uit het depot.
Zoals bekend, is bij het herstel van
monumenten vaak behoefte aan
materialen die schaars zijn, niet meer
gemaakt worden of erg duur zijn om
te maken. Als zulke spullen bij een
restauratie niet beschikbaar zijn, moet
het monument worden voorzien van
alternatieve materialen. Soms is dit
niet zo erg, maar het gebeurt bijvoor
beeld ook dat een compleet pannen
dak vervangen moet worden omdat
een klein aantal passende pannen
ontbreekt. Een historisch gebouw kan
zo een belangrijk deel van zijn karak
ter verliezen.
De Gelderse 'materialenbank' is een
wachtkamer voor kloostermoppen,
tegels, kruispannen, consoles, schoor
steenmantels, paneeldeuren, schuifra
men, balusters, sleutelstukken, muur
ankers, deurgrepen, trappen, glas- in
loodpanelen, gips-ornamenten,
hekwerken en veel andere gangbare of
bijzondere voorwerpen. Bijzonder zijn
bijvoorbeeld het interieur van een
kruidenierswinkel en de inventaris van
een smederij en een café.
Liefdadigheid
Het depot is onafhankelijk en werkt
als een instelling van liefdadigheid.
Het voert wel een handel in tweede
hands bouwstoffen, maar doet dit
nadrukkelijk niet op commerciële
basis. Dit zou misschien wel kunnen,
maar het zou ten koste gaan van de
monumenten. De spullen zouden dan
erg duur worden en bovendien zou
veel materiaal verdwijnen naar niet-
monumenten. Het depot stelt zich ten
doel bij te dragen aan het verantwoord
herstel van beschermde monumenten
door authentieke materialen tegen een
lage kostprijs te leveren.
Iemand die spullen wil gebruiken voor
een gebouw dat niet voorkomt op een
monumentenlijst van rijk, provincie
of gemeente, krijgt geen voet aan de
grond. Ook iemand die oude bouw-
fragmenten nodig heeft om zijn huis
om te toveren tot een romantisch
sprookjeshuis hoeft niet bij het depot
aan te kloppen.
Het werkgebied van het bouwfrag
mentendepot beperkt zich in de prak
tijk tot Gelderland. Aanvragen van
buiten Gelderland worden per geval
beoordeeld. Voorwerpen van buiten
de provincie neemt het depot aan als
de vervoerskosten niet te hoog zijn.
Vergoeding
Hoe gaat de ideële handel in zijn werk?
Iemand die materiaal aanbiedt, krijgt
een vergoeding van de transportkosten.
De prijs voor de objecten komt in
overleg tot stand. De afnemer zorgt zelf
voor het vervoer en betaalt een rede
lijke vergoeding voor de voorwerpen.
Het depot draait vooral bij de gratie
van de aanbieders van materiaal. De
aanbieder moet enige moeite doen om
zijn spullen een goede bestemming te
geven en moet daarbij genoegen nemen
met een niet-commerciële vergoeding.
38
