Millen Autosnelweg over terrein kasteel Het kasteel van Rimburg. Ligging bij grens nadelig zowel aan Nederlandse als aan Duitse zijde successierechten worden betaald. Voorts wilde de Nederlandse staat niet investeren in een monument dat mogelijkerwijze spoedig weer Duits zou zijn. Toen in 1963 de annexatie opgeheven werd en kasteel Rimburg weer geheel Duits werd, waren aan Duitse zijde de gelden voor restauratie grotendeels besteed. In 1965 leverde een initiatief van professor W.Bader, de bekende restaurateur van de dom van Xanten, slechts een subsidie op voor het behoud van de aangetaste funderingen. De hierna nog ontvan gen overheidssteun stond echter in geen verhouding tot de omvangrijke onderhoudskosten van de gebouwen. De eerste schriftelijke gegevens over de geschiedenis van de. burcht van Millen dateren uit het begin van de twaalfde eeuw. De motteburcht, een kunstmatige hoogte met een houten woontoren gelegen tussen de Rode Beek en de Geleenbeek, werd bewoond door de heren van Millen. In 1282 werden de heren van Heinsberg heersers te Millen. Enkele jaren hierna werd de motteburcht verwoest. Er volgde een verpanding aan Gelre in 1363 en een nieuwbouw. Een stenen donjon, die met een hoogte van 20 meter en een muurdikte van 2,6 meter tot heden toe de eeuwen getrotseerd heeft, verrees, opgenomen in een ringmuur. Na korte tijd aan Brabant verpand te zijn geweest(1378-1420), kwam Millen in 1420 weer terug aan Heinsberg. Onder Jan van Heinsberg, elect-bisschop van Luik, werd de ring muurburcht uitgebreid met een extra ringmuur en een voorburcht (ca. 1450). Deze voorburcht was gelegen op de plaats waar nu een prachtige tiendschuur ligt. Van de burcht resteert nog een muurblok met een poort. In 1499 ging het kasteel over naar de hertog van Gulik (Jülich) en werd het 't bestuurscentrum van het ambt Millen, een district van het hertogdom; het werd de zetel van de ambtman van Millen, die vanaf het midden van de zestiende eeuw tevens ambtman van Born was. Rond 1650 werd besloten tot de afbraak van de oude burcht, afgezien van de donjon en een poort van de voorburcht. Deze laatste werd tegen het einde van de zeventiende eeuw opgenomen in een nieuw, rond een langwerpige binnen hof aangelegd complex. Het woonhuis met in de muurankers het jaartal 1699 werd in 1838 uitgebreid met een rond uitgebouwde traptoren. In het gebouw kan men een muurschildering zien van het kasteel rond 1700. Nabij het kasteel liggen op de Rode Beek twee molens, één aan Duitse en één aan Nederlandse zijde. Het kasteel werd jarenlang bewoond door de familie Haan, die veel geïnvesteerd heeft in het onderhoud. Sinds enkele jaren is er de familie Wagemans woonachtig. Niet ver van het in de gemeente Susteren gelegen kasteel is sinds kort een reusachtige opslagplaats aange legd voor kunststofgrondstoffen, op het industrieterrein van de aangren zende gemeente Sittard. Tot overmaat van ramp kwam daarna het plan om een autosnelweg aan te leggen van Heinsberg naar Susteren/Sittard, de A-46, waarvan het voorkeurstracé zelfs over het grondgebied van kasteel Millen, op een steenworp van de 14de eeuwse donjon, geprojecteerd is. De discussie over deze weg liep in de Sittardse poli tiek in januari 1993 zo hoog op, dat deze mede leidde tot een coalitie breuk. De aanleg van de A 46 zal ook een drastische verandering aanbrengen in het beeld van het nabijgelegen dorp Millen, waar men een van de mooiste zaalkerken uit de omgeving kan aantreffen. De kerk met een koor en aparte altaarruimte werd tussen 1000 en 1100 gebouwd als eigen kerk van de heren van Millen. Ze werd spoedig geschonken aan de abdij Siegburg, waarna in Millen een Benedictijnse proosdij werd gevestigd. Dit leidde tot de uitbreiding van de kerk met een zijschip en eigen afsluiting: de Quirinuskapel (midden 12de eeuw). De proost van Millen liet in 1636 en 1654 in de laatstgenoemde kapel en het koor van de kerk kostbare stucver sieringen aanbrengen. De kerk van Millen bevat verder enkele laatgoti sche houten beelden. Nabij de kerk liggen de oude Propstei (proosdij), deels gebouwd in 1586 (verbouwd in 1827), deels in 1701, en een onlangs gerestaureerde tiendschuur, waarin een landbouwmuseum is onderge bracht. Het is duidelijk dat de ligging nabij de grens voor de kastelen niet gunstig is geweest. De eigenaars hebben bepaald niet van twee walletjes kunnen eten. Integendeel, als het een beetje tegen zit kan de heer Wagemans binnenkort zelf een geluidswal gaan bouwen om het lawaai van de passerende auto's te weren van een terrein, waar zich 60 a 70 verschillende soorten vogels genesteld hebben. De familie Von Brauchitsch daarentegen is niet in staat met een auto de smalle brug tussen kasteel en het dorp Rimburg over te steken. Zal hier het wegvallen van de Europese binnengrenzen in de toekomst wellicht soelaas kunnen gaan bieden, of blijft de Europese eenwor ding beperkt tot de hoofdsteden en economische belangen? Drs. A.M.P.P. Janssen te Sittard is lid van de PC Heemschut Limburg Zie ook Heemschut, afl. 1, 1994, p. 24. 31

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1994 | | pagina 31