Voorzichtig optimisme in Breda
Middeleeuwse stadskern wordt versterkt
De Bredanaar heeft de afgelopen decennia veel moois en ouds zien afbreken en
veel van het historische stadsbeeld is verdwenen maar sinds enige tijd kan hij
weer voorzichtig hoop koesteren op een toekomst met meer respect voor
stadsschoon. Breda heeft grootse plannen met zijn historische binnenstad.
NO. 4 A
6x per jaar HeemSChUt
IN DIT NUMMER
TIJDSCHRIFT VAN DE BOND HEEMSCHUT
opgericht in 1911
Beschermvrouwe:
H.M. Koningin Beatrix
Heemschut is een gezamenlijke uitgave van
de Bond Heemschut en Waanders Uitgevers.
REDACTIE
drs. J. Kamerling, eindredacteur
drs. A.M. ten Cate
drs. H.C. Franssen
De redactie draagt geen verantwoordelijkheid
voor artikelen, voorzien van auteursnaam.
VERDER WERKTEN MEE
drs.E.M.J.C.Doine
B.J.M.Duimel
mr.D.J.Merhottein
J. Wouters
W. Burgers'
drs.L.van der Meule
G.Baijens
M.Berkers
J.D.Gerritsen
G. Buist
LEDENADMINISTRATIE
Postbus 1129,8001 BCZvvunc
tel. 038-658628
telefax 038-655989
postgiro 4702230
Per 1 januari 1994:
Lidmaatschap leden 30-65 jaar: f 60,—
leden 65+ f 45,- en 30- f 30,-
Opzegging alleen schriftelijk en vóór
1 december
Extra nummers op aanvraag f 6.75,-
CORRESPONDENTIEADRES VOOR
BOND HEEMSCHUT
Nieuwezijds Kolk 28,1012 PV Amsterdam
tel. 020-6225292 (redactie alleen ma en di)
telefax 020-6240571
CORRESPONDENTIEADRES VOOR
ADVERTENTIES
Bureau Van Vliet
Postbus 20,2040 AA Zandvoort
tel. 02507-14745
REDACTIERAAD
A.M. den Haan (voorz.)
drs, J. Kamerling (secr.)
drsrJ.J. Bollebakker
B.J.M. Duimel
H. Knijtijzer
P. de Ruijter
Brieven aan de redactieraad t.a.v. de secretaris.
GRAFISCHE VERZORGING
Roelof Koebrugge bNO
DRUK
Waanders Drukkers, Zwolle
FOTO OMSLAG
Gezicht op Begijnhof in Breda
(dia collectie Erik Dolne).
JAARGANG 71 i
AUG1994 A
Heemschut
verschijnt
Er ligt een Structuurplan, waarin het
versterken van de middeleeuwse stads
kern centraal staat.
Het autoverkeer wordt uit het centrum
geweerd, het historisch stratenpatroon
wordt in ere hersteld, er worden
plannen ontwikkeld voor het ontsluiten
van oude stadstuinen en monumentale
binnenpleintjes en het verloederde
stadspark het Valkenberg wordt geren
oveerd. En wat de Bredanaar haast
niet kan geloven: mogelijk gaat er zelfs
weer water door de gedempte haven
stromen zodat er weer een vaarroute
ontstaat vanaf de Mark in het noorden
door het centrum naar de Aa in het
zuiden van de stad. Door die ingreep
kan er in het oude stadshart weer een
labyrint van grachtjes ontstaan.
Het klinkt haast te mooi en een lichte
scepsis blijft dan ook op zijn plaats.In
dit nummer schetst beleidsmedewer-
Haven van Breda vóór de demping (foto Ton Koot)
ker monumentenzorg en lid van de
PC Heemschut Noord-Brabant Erik
Dolne, hoe pas na 1980 een lichte
omslag ontstond na de enorme door
braken in de jaren '60 en '70. Er komt
dan zoveel protest, dat de gemeente
voorzichtiger wordt. Maar een echte
keuze voor behoud van het oude stads
beeld wordt dan nog niet gemaakt.
Een paar jaar later wordt Breda verhe
ven tot stedelijk knooppunt en worden
de voordelen, die dat biedt weer
primair economisch vertaald in breken
en slopen. Totdat omstreeks 1990 de
kritische grens wordt bereikt en Breda
zijn identiteit verloren ziet gaan.
Sinds tweeënhalf jaar is er echter weer
een nieuwe wethouder, De Bruijn, die
daadwerkelijk iets lijkt te willen veran
deren. Hij heeft niet meer kunnen
voorkomen, dat het 'oude dameshuis',
dat mede op zijn initiatief op de
monumentenlijst kwam, werd
gesloopt, maar het monumentenbe
leid gaat 'om'. Vast ligt nu, dat er
zoveel mogelijk wordt gestreefd naar
handhaving en verbetering van de
monumenten en de monumentenstruc
tuur. Maar De Bruijn maakt wel het
voorbehoud, dat 'nadrukkelijk de maat
schappelijke relevantie en verantwoor
delijkheid benadrukt moeten worden'.
Het moet m.a.w. wel allemaal haalbaar
en betaalbaar zijn en er moet zoals bij
het open maken van de haven wel
sprake zijn van 'strnrmnrvfrstfrhende
Tmtwikkelingen'. De wethouder wil een
'levende, eigentijdse stad met veel
monumentale aspecten'. Ooit maakte
dezelfde wethouder deel uit van de stich
ting 'Breda houd je hart vast', opgericht
uit b^zorgdheidxiinde verloedering
van Breda. Heemschut houdt nog
steeds een beetje zijn hart vast maar
heeft iets meer fiducie in de wil van
het stadsbestuur verstandig om te gaan
met het hart van de garnizoensstad.
Jaap Kamerling
Landelijke Heemschutdag in Breda 5
De geschiedenis van Breda 7
Maak er een Breda-arrangement van 9
Het Kasteel van Breda 10
Breda, een monumentenstad? 12
Valkenburg weer voor iedereen 15
Langs Breda's industrieel erfgoed 16
Chassékazerne wordt museum 18
Restauratie Duitse Huis voorbeeld 19
Speurtocht naar Nederlands sluizen --22"
Getijdemolen in Middelburg 24
Sjabloon-schilderwerk behouden 26
Restaureren economisch interessant 27
Eerste provinciale dorpsgezicht 28
Eusebiustoren gerestaureerd 31
Interview met voorzitters Heemschut
en Vereniging Open Monumenten 34
Restoration '94 37
Open Monumentendag 38
Rubrieken
Heemschut actief 1119, 2127
Korte bèrichten 14, 30, 36, 38
Heemschut-agenda,exposities 4
Excursies, Kerkepad 4, 27, 41
Boeken 39
Taalmonumenten 32
.3
