De Sint
Bavo naar de kroon gestoken
Haarlem, heeft een van de grootste aaneengesloten beschermde stadsgezichten
van ons land. En in dat oude stadshartvlak naast de Grote- ofSint-Bavo
kerk, die, m.eer dan welke Gothische kathedraal het silhouet van de stad
bepaalt, ontwikkelt projectontwikkelaar MBO, dochter van de ING-hank een
hotel met 80 kamers, eenjustitiegebouw en een nieuwe schouwburg. De
nieuwbouw wordt mogelijk 21,5 meter hoog. De dakgoot van de Grote Kerk,
met het hoogste schip van Nederland, is slechts anderhalve meter hoger. Wat
dat voor de eeuwenoude door de Bavo bepaalde sky-line van Haarlem betekent
moge duidelijk zijn.
JAN DERK GERRITSEN
De hoogste gebouwen worden bijna net zo hoog als de dakgoot van de Grote Kerk (links)
Heemschut bevindt zich in goed
gezelschap als zij zich samen met de
Rijksdienst voor de Monumenten
zorg, de Vereniging Haerlem, de
Kring Kennemerland van de Bond van
Nederlandse Architecten en heel veel
verontruste burgers van Noord-
Holland's hoofdstad met klem hier
tegen verzet.
Heemschut schaart zich achter de
voornaamste bezwaren tegen het
complex: een onjuist programma van
uitgangspunten. Verder vindt Heem
schut de nieuwbouw, zoals die op de
maquette zichtbaar wordt, te hoog, te
compact en een aanslag op het monu
mentale karakter van de omgeving.
Er komt nog bij dat geen rekening is
gehouden met de uitganspunten van
het structuurplan, dat georiënteerd is
op de Grote Markt. Daarvan is in het
ontwerp totaal geen sprake.
Dit alles moet plaatsvinden op het
terrein waar eens de drukker van onze
bankbiljetten, Joh.Enschedé gevestigd
was, en waar de grond zo vervuild is,
dat de sanering ervan de gemeente
tenminste 10 miljoen gulden gaat
kosten. Uitvoering van het plan zou
het bestuur van de stad financieel dus
best goed uitkomen.
Er zijn alternatieven
Het oordeel over deze aantasting van
ITaarlem's binnenstad zou er welis
waar niet milder door worden, maar
enig begrip voor de problemen van het
stadsbestuur zou nog kunnen worden
opgebracht, als er voor de geplande
gebouwen geen alternatieven waren.
Maar die zijn er wel:
a) Het justitiegebouw zou een plek
kunnen vinden op het terrein van de
voormalige Ripperdakazerne of in de
Zuiderpolder hij het toekomstige NS-
station Haarlem-Oost, waar de
gemeente ruimte voor kantoren heeft
gereserveerd.
b) Tot voor kort had Haarlem een
groot gebrek aan hotels. Met de komst
van het Van der Valk-hotel bij
Schalkwijk en Carlton Square op het
Houtplein bij het centrum lijkt daar
wel een eind aan gekomen, nu deze
ook niet bepaald op een hoge bezet
tingsgraad kunnen bogen. De finan
ciële worst, die elk gemeentebestuur
wordt voorgehouden bij de bouw van
een hotel, is ook hier in het vooruit
zicht gesteld, maar nader onderzoek
zou wel eens tot een minder rooskleu
rig perspectief kunnen leiden,
c) De nieuwe schouwburg zou in de
plaats moeten komen van de uit 1918
daterende legendarische stadsschouw
burg aan het Wilsonplein. Legen
darisch niet alleen omdat veel cabare
tiers en acteurs er altijd de loftrompet
over gestoken hebben, maar ook om
architectonische redenen. Het is het
eerste openbare Jugendstilgebouw in
ons land. Van oudere datum dan het
Tuschinski theater in Amsterdam, dat
ten onrechte altijd met die naam
pronkt. Oud-wethouder van kunstza
ken in Haarlem, D.J.A. Geluk, die wel
inziet dat grote toneelstukken in Haar
lem niet opgevoerd kunnen worden
omdat het toneel te klein is, pleit
ervoor de oplossing voor dat probleem
te zoeken in een verbouwing a la het
Amsterdamse Concertgebouw door
vergroting met een glazen ombouw.
Heemschut kan zich niet vinden in
een voorstel de schouwburg te situ
eren in het Frederikspark, waar de
gemeente in de plaats van het daar
gevestigde Sportfondsenbad een
appartementencomplex gedacht heeft.
Beide voorstellen wijst Heemschut af.
Reeds bij de manifestatie in mei van
dit jaar heeft Heemschut kenbaar
gemaakt tegen bebouwing in dat park
te zijn. Argument was daarbij, dat
men een eenmaal in de geschiedenis
gemaakte fout - de bouw van het
sportfondsenbad - niet opnieuw moet
maken maar de gelegenheid aan moet
grijpen zo'n fout te herstellen.
Jan Derk Gerritsen is lid van de PC
Heemschut Noord-Holland
38
