Stichting Vakgroep Restauratie staat al
twaalfeneenhalf jaar voor behoud
vakmanschap
Het restauratieambacht slijt en de Stichting Vakgroep Restauratie wil daar
wat aan doen. Een groep aannemersverenigd in deze vakgroepwil het
lidmaatschap van de vakgroep verbinden aan een certijïcaat van
vakbekwaamheid. Een interview met voorzitter Scholten.
BERT FRANSSEN
G.M. Scholten, de huidige voorzitter
van de Stichting Vakgroep Restauratie,
is zelf geen aannemer. Hij heeft zelfs
geen bindingen met aannemersbedrij
ven en heeft dus het gezag van een
onafhankelijk man. Temeer omdat hij
bepaald geen onbekende in het monu
mentenwereldje is. Hij was van '66 tot
'76 burgemeester van het monumen
tenstadje Heusden en kreeg daar
enorm veel te maken met de proble
matiek van het restaureren. Scholten
is ook jarenlang bestuurslid geweest
van de Bond Heemschut, en is nu
voorzitter van het Monumenten
Selectie Project in Brabant. Ik spreek
hem op het gemeentehuis van het
Brabantse Schijndel, waarvan hij
burgemeester is.
Kwaliteit in het geding
'Twaalfeneenhalf jaar geleden,' zegt
hij, als ik hem vraag naar de historie
van zijn stichting, 'stelde een groep
aannemers vast, dat de vakopleidingen
in Nederland steeds verder in kwaliteit
achteruit gingen. Op LTS'en werden
mensen,niet meer opgeleid tot
timmerlieden in de oude zin van het
woord, maar tot deurenhangers, het
werden een soort monteurs. In het
restauratievak stroomden de ouderen
uit, van de jongeren kwam er niemand
bij. Voeg daar nog bij dat het aantal
restauratie-aannemers van een
behoorlijk kaliber niet zo groot was.
Er werkten ongeveer zes tot achthon
derd mensen in de restauratie. Een
aantal aannemers kwam nu bij elkaar,
omdat ze iets aan de negatieve ontwik
keling wilden doen. Als het niet via het
reguliere onderwijs gaat, meenden ze,
zullen wij moeten proberen of we niet
via onze bedrijfstak een opleiding
kunnen verzorgen. Die is tot stand
gekomen. Voor het geven van cursus
sen hebben ze meneer Hofnieijer
aangesteld. Later hebben we een
samenwerking tot stand gebracht met
het Nationaal Restauratie Centrum in
Amsterdam in de Nieuwmarktbuurt.
En zo worden er cursussen gegeven.'
Jan kan het ook
'Inmiddels is de monumentenzorg
gedecentraliseerd. Dat is aan de ene
kant misschien wel aardig, want je
moet de besluitvorming daar leggen
waar ze thuishoort, het dichtst bij het
veld dus. Aan de andere kant is er ook
een gevaar. De vraag is: wie gaat nu de
restauraties doen? De gemeenten zijn
gauw geneigd om te zeggen: Jan kan
het ook wel doen! Maar doet Jan het
wel goed? Daar heb ik soms sterke
twijfels over. Ik moet er niet aan
denken dat overal niet-vakbekwame
mensen aan het werk gaan, die nog
een paar uur over hebben. Dat is naar
mijn smaak de doodsteek van de
monumentenzorg.
Erkenningsregeling
Maar de Stichting Vakgroep
Restauratie heeft een opzienbarend
plan uitgedacht.
Scholten: 'Onze Vakgroep meent
dat het lidmaatschap van de vakgroep
gepaard moet gaan met een kwaliteits
waarborg. Wij proberen daarom een
erkenningsregeling te krijgen. Een
commissie van buiten moet beoorde
len of iemand voldoende vakmanschap
bezit om lid te worden van onze stich
ting. Als hij lid is, weet de opdracht
gever dat hij goed werk geleverd krijgt.
Wie slecht werk aflevert, gaat eruit.
Dezelfde onafhankelijke commissie
moet dat beoordelen. Deze commissie
is onlangs opgericht. Hylkema, de oud
directeur van de Rijksdienst voor de
Monumentenzorg, is voorzitter. Hij is
nu op zoek naar mensen die het werk
santen met hem gaan doen. Wij hopen
dat er vervolgens ook een certificaat
aan de leden uitgereikt gaat worden.
Zodat de overheid zegt: wij geven
onze opdrachten alleen aan leden van
de Stichting Vakgroep Restauratie, bij
uitsluiting van anderen. Het gevolg is
onder meer dat we onszelf daardoor
verplichten tot het opzetten van oplei
dingen om voldoende kwaliteit te
kunnen waarborgen.'
De stichting hoeft zijn best niet
De heer G.M. Scholten, voorzitter van de Stichting
Vakgroep Restauratie.
meer te doen om grote jongens bij de
aannemers over de streep te trekken.
Twaalfeneenhalf jaar geleden begon
nen met zes bedrijven, telt zij thans al
21 leden. De bekende restauratie
aannemers zitten er allemaal in, een
aantal gespecialiseerde bedrijven is
echter nog geen lid.
Reguliere onderwijs
De stichting heeft ook contacten
gelegd met de Vereniging van
Nederlandse Gemeenten en met
het reguliere onderwijs. Dat is om
het restauratieambacht op de scholen
weer in ere te herstellen. Met de
MTO-opleidingen in Den Bosch en
Santpoort en Hengelo is nu een goede
samenwerking van de grond gekomen.
Scholten: 'Ik denk dat de lagere en
middelbare beroepsopleiding niet
alleen de moderne bouw moet bestrij
ken. Dat de leerling ook verplicht
moet zijn examens te doen in het
restauratieambacht. Kijk, tot 1805
waren er de gilden. Eigenlijk wordt het
vanaf die tijd al moeilijker. Overdreven
gezegd is iemand nu timmerman
wanneer hij een schaaf kan vasthouden.
Die deur wordt toch wel gemaakt in
de fabriek! Maar ik vind dat een
timmerman een deur moet kunnen
maken, al zou hij later alleen maar een
deur afhangen. Hij moet verstand
hebben van zijn métier!
Lol in het werk
Scholten is geen afstandelijke voorzit
ter, die een technisch voorzitterschap
bekleedt. Hij voelt zich bepaald thuis
in het wereldje van ambachtelijk
30
