Restauratie en kleurreconstructie van
de poortjes van Hoorn
Monumentenzorg in alarmfase
mioi
y
OLGAVAN DER KLOOSTER
Binnen een periode van minder dan
een week moest de pers tot twee maal
melding maken van een schrijnend
voorbeeld van gebrek aan financiële
middelen voor onderhoud en restau
ratie van een belangrijk monument.
Minstens tien standbeelden en vijf
beelden van dieren bovenop de
Bossche Sint-Jan vallen langzaam
maar zeker uit elkaar, meldde het
Brabants Dagblad en onder meer
ook het Eindhovens Dagblad. Zelfs
ontbreekt het geld om het directe
gevaar, het risico dat voorbijgangers
door vallend gesteente worden getrof
fen, te bezweren. Om nog maar niet te
spreken van het gebrek aan middelen
om de restauratie aan te pakken. Vijf
dagen later meldde het Brabants Dag
blad dat de restauratiepot bij de Rijks
dienst voor de Monumentenzorg leeg
is. Tengevolge daarvan moet de
restauratie van de Sint-Petruskerk van
Boxtel, die sedert het vorige jaar ten
koste van de inspanning van velen,
voortijdig worden stilgelegd. Dat
betekent onder meer dat, als er tezij-
nertijd wel geld beschikbaar komt, de
steiger die dan inmiddels is afgebro
ken weer voor veel geld opnieuw moet
worden opgebouwd, waarna de restau
ratie, naar we mogen hopen, kan
worden voltooid. De Sint-Pieter in
Boxtel is tenminste van groot belang
in Benelux-verband Daarover bestaat
tussen bestuurders en deskundige
geen verschil van mening. Het cultuur
historisch toerisme brengt tegenwoor
dig meer op dan aan het behoud van
monumenten wordt uitgegeven. Onze
Minister heeft architectonische kwali
teit hoog in haar vaandel geschreven.
Onze leefomgeving wint aan karakter
en belevingwaarde door goede archi
tectuur. Maar het lijkt er op dat de
architectonische kwaliteit die onze
monumenten kenmerkt daar niet
bijhoort. Het eindeloos beknibbelen
op deze bron van inkomsten en werk
gelegenheid heeft de zorg voor monu
menten zo ver gereduceerd dat ieder
een die de cijfers en de toestand van
vele monumenten overziet moet
constateren dat er sprake is van een
alarmfase. In zo'n situatie worden de
activiteiten voor het behoud van ons
cultureel erfgoed een gevecht met de
rug tegen de muur. Het zou van groot
belang zijn als degenen die belange
loos dat gevecht aangaan een krach
tige steun in de rug zouden krijgen van
de politiek en van een breed publiek,
om de zorg voor architectonische
kwaliteit in onze leefomgeving ook voor
wat betreft dit aspect veilig te stellen.
H.H.M. Strijbos
Technisch adviseur van de PC Heemschut
Noord-Brabant
Twee en een half jaar geleden hield de adviseur van de monumentencommissie
in Hoorn, de heerH.J Zantkuyl, een pleidooi voorde restauratie van de
historische poortjes van Hoorn. Deze poortjes die zeer karakteristiek zijn
voor het historische stadsbeeld van Hoorn waren in enigszins verwaarloosde
toestand geraakt. Men liet er verder geen gras over groeien. Het College van
B&Wstelde een aanzienlijk bedrag uit het stadsvernieuwingsfonds
beschikbaar. Ook de Monumentenzorg, de Stichting Stadsherstel, het
Kerkmyer - de Regtfonds en de Vereniging Oud Hoorn, droegen een
belangrijk steentje bij. Twee jaar na dato zijn de restauratiewerkzaamheden
bijna voltooid en het moet worden gezegd: het stadsbeeld van Hoorn is er
geweldig door opgeknapt.
■t i
"""V* V
HUYS
De twaalf poortjes die voor het project
werden uitgekozen zijn niet alleen
gerestaureerd maar ook geschilderd en
dat is uniek te noemen. In de restauratie
theorieën die in onze eeuw opgang
deden heeft verf namelijk een onderge
schikte rol gespeeld. Men had een voor
liefde voor eerlijke bouwmaterialen.
Daarnaast ontstond er een grote belang
stelling voor bouwkundige veranderin
gen die monumenten in de loop van hun
geschiedenis hadden ondergaan. Dat
moest zichtbaar zijn (of worden
gemaakt). Bovendien was men in de
veronderstelling dat duurzame bouwma
terialen geen beschermingslaag nodig
hadden. Verf kortom, viel lange tijd
buiten het aandachtsveld van de restau
rator. Een gesprek met de intiatief-
nemers:
Zijn de poortjes ooit geschilderd geweest?
De heer Boezaard (monumentenzorg en
stadsvernieuwing): 'Die poortjes zijn
vroeger zeker geschilderd geweest. Dat
blijkt uit archiefstukken die we hebben
gevonden en ook de schilders die met dit
project zijn belast, de heren Polman en
Roelofsen, troffen bij de meeste poortjes
nog verfsporen aan. Op grond van die
gegevens konden we de oorspronkelijke
kleurstellingen achterhalen.'
Bekroning, poortje Oude Vrouwenhuis, Kerkplein
Hoorn (foto's Buchner, gem.monumentenzorg,
Hoorn).
25
