v
Tras
troef!
ar wo
postbus 9
21 OOaa
heemstede
023-232527
Restauratie -
Renovatie?
Natuurlijk Tras
Cultuurhistorische waarden
Tient
gevoel dat half Nederland op het punt
staat omgewoeld te worden. Als dat
een zouteloze tekentafelaangelegen
heid wordt, vooral veel rechte lijnen
en verder niet zeuren, zijn we verkeerd
bezig. Hetzelfde betreurenswaardige
verschijnsel dat we nu in de nieuw
bouwwijken van onze steden waarne
men grijpt in het buitengebied om
zich heen: het maakt niet uit waar je
bent, Nederland is overal eender.
Historisch geografen wijzen op de
noodzaak van zorgvuldigheid.
Veranderen en aanpassen is niet
onoverkomelijk maar hou je verstand
erbij. Een eerste buffer tegen de
eenvormigheid is de kennis. Goede
beschrijvingen en inventarisaties met
daarop gebaseerde waardebepalingen
zijn een eerste vereiste. Tevens zouden
historisch geografen meer dan tot nu
toe het geval is geweest betrokken
moeten worden bij de landinrichting.
Het rijk zet op dit ogenblik zijn beste
beentje voor waar het gaat om het
handhaven, versterken of zelfs terug
brengen van bepaalde natuurwaarden.
In de vele plannen krijgen allerlei
zeldzame en interessante plant- en
diersoorten nieuwe kansen.
Op zich is dat toe te juichen, maar
over het veiligstellen van de cultuur-
historischewaarden vinden we vrijwel
geen woord. Terwijl toch ook op rijks
niveau genoegzaam bekend is dat
vrijwel geheel ons land(schap) door
menselijk ingrijpen gevormd is. De
aantrekkelijkheid van deze zompige
delta is juist gelegen in het op harmo
nieuze wijze uitbuiten door de mens
van hetgeen de natuur hem in eerste
aanleg verschafte. Die combinatie van
profiteren, vormgeven en aanpassen is
tot ver in onze eeuw blijven bestaan.
Dat geldt dus voor alle landschappen,
ook de jongeren. Voorkomen moet
worden dat de landinrichting ontaardt
in een overigens goedbedoelde wild
groei van allerlei natuurgebeieden op
plaatsen waar 'vrije' natuur al eeuwen
tot het verleden behoort. De histori
sche geografen kunnen dit juist vanuit
de door haar beoefenaren opgebouwde
kennis voorkomen.Het van rijkswege
bezuinigen op onderzoeksbudgetten
en het terugbrengen van het aantal
leerstoelen lijkt dan ook niet erg
verstandig.
Het spreekt vanzelf dat de door
'Cluverius' aan de orde gesteld proble
matiek ook de Bond Heemschut ter
harte gaat. Dat komt niet alleen tot
uitdrukking in de financiële onder
steuning door Heemschut bij het
organiseren van het symposium.
Ook in de provinciale commissies van
Heemschut wordt regelmatig actie
gevoerd tegen het uitwissen van
bepaalde cultuur-historische karakte
ristieken in het (jonge) landschap.
Tevens is de Bond, vertegenwoordigd
in het Platform Landschap en Cultuur
historie. Ook de reeds vele jaren
durende bemoeienis van Heemschut,
met de dijkverzwaring kunnen we als
een stuk landschapszorg opvatten (zie
Heemschut 1992/4). Immers steeds
zijn de hier door Heemschut verde
digde monument-waarden gerelateerd
aan het grotere geheel, het landschap.
Het gaat om het huis öp de dijk, de
boederij achter de winterdijk en de
uitspanning op het raakpunt landweg/
dijkweg. Zelfs na het publiceren van
het rapport-Boerden, dat de dijkver
zwaring op een meer democratische
leest wil schoeien, blijft Heemschuts
waakzaamheid geboden. Ook lezers
kunnen daarbij helpen. Ieder die dit
leest kan provinciale commissies
helpen door (dreigende) aantastingen
zo snel mogelijk door te geven. Het
staat'zowel leden als niet-leden vrij dit
te doen. Uw tijdige informatie wordt
overal in den lande zeer op prijs
gesteld. De adressen van Heemschut,
gerangschikt per provincie treft de
lezer aan in het aprilnummer van dit
blad (pag. 40 t/m 42)
Drs L. van der Menie is historicus te
Leidschendam
Onlangs pleitte de Raad voor het Cultuurbeheer in een brief
aan de ministers van WVC en LNV voor het uitwerken van
de relatie tussen natuur en cultuur in de vormgeving van ons
land. De cultuur komt er volgens de Raad in diverse nota's
van rijkswege veel te bekaaid vanaf.
o\».eW a
