ffl
I Hl ISSEN De zekerhe'c' van een veelzijdige bouwer
BOUW
Toeristenbelasting
Menselijke maat
HET PROJEKT
HET BEDRIJF
PRODUKTEN
nieuwbouw
onderhoud
renovatie
restauratie
MARKTEN
woningbouwverenigingen
beleggers
bedrijven
overheden
partikulieren
W.M.T. Thijssen Co. BV Paasheuvelweg 15, 1105 BE Amsterdam Z.O. Tel. 020-6 91 98 91 Fax 020-6 91 88 26
9
wil die er is. Ik begrijp daaruit dat
bescherming van monumenten vooral te
maken heeft met mentaliteit. Hoe is die in
Gouda?
'Gemiddeld, zoals elders in Nederland.
Maar ik vind het altijd weer vreemd
dat mensen in eigen land met het
grootste gemak een historisch
gebouwtje kunnen slopen terwijl ze op
vakantie in het buitenland historische
architectuur zo kunnen waarderen.
Dat blijkt wel uit de ansichtkaarten die
ze sturen. Daarop staat altijd wel een
mooi oud gebouw. In eigen land vindt
men het economische rendement van
een gebouw belangrijker.'
Zijn historische gebouwen dan niet econo
misch waardevol?
Een stad als Amsterdam bijvoorbeeld trekt
jaarlijks duizenden toeristen vanwege
haar architectonische erfgoed. Het hotel
wezen, winkeliers en ondernemingen in de
toeristenbranche hebben daar alle profijt
van. Ze maken winsten die zonder
toerisme ondenkbaar zijn. Toch wordt
daarvan niets doorgesluisd naar instanties
die voor de bescherming en het onderhoud
van monumenten zorgen. Daar zou op
bestuurlijk niveau toch iets aan gedaan
kunnen worden? Maar blijkbaar hebben
gemeentelijke beleidsmedewerkers zelf nog
niet in de gaten hoe groot het economisch
belang van het architectonische erfgoed is.
Wat vindt u?
'Ik weet dat in recreatiegebieden waar
de natuur interessant is toeristenbelas
ting wordt betaald voor de instand
houding van dat gebied. Maar of er in
Gouda toeristenbelasting wordt
geheven voor de instandhouding van
monumenten weet ik niet. Ik heb daar
weinig zicht op. Ik merk wel dat het
gemeentebestuur steeds meer ontdekt
dat de historische cultuur van Gouda
daadwerkelijk van economisch belang
is en deze stad dan ook steeds meer als
historische stad wordt gepromoot.
Ook zie ik meer en meer mensen naar
Gouda komen vanwege de historische
waarde. Mensen voelen zich prettig in
een historische omgeving. Die staat
dichter bij ons dan architectuur die
met een hoge graad van technologie is
uitgevoerd. Je ziet bijvoorbeeld ook
dat men openbare feesten het liefst in
de oude stad organiseert, terwijl daar
in de moderne buitenwijken veel meer
ruimte voor is.'
Kunt u omschrijven wat mensen in een
historische omgeving aanspreekt? Zelf
vind ik het altijd moeilijk dat ene aspect
uit de historische architectuur te lichten
dat door iedereen op eenzelfde wijze wordt
gewaardeerd en beleefd.
'Het is de menselijke maat. Daar
versta ik onder dat de historische
omgeving in de loop der tijd is
gegroeid en gevormd, als het ware om
functies heen is geboetseerd. We
voelen ons in zo'n omgeving aange
naam en beschermd. Die architectuur
staat gevoelsmatig dichter bij ons dan
een anonieme omgeving die in één
keer is gepland. Het geabstraheerde
denken, zoals bij stadsplanning, leidt
tot architectuur die verder van ons
afstaat.
In een oude stad was het materiaalpak
ket ook heel beperkt. Men had bakste
nen, natuurstenen en hout en daar
moest men het mee doen. De beperkte
bouweigenschappen, waardoor men
geen grote overspanningen kon
maken, leidden vanzelf tot kleinscha
lige en daardoor overzichtelijke archi
tectuur. Met de toepassing van nieuwe
bouwmaterialen als ijzer en beton,
waarmee grote ruimtes worden over
brugd, is de architectuur grootschali
ger geworden. Daarin is de menselijke
maat en de emotionele affiniteit die
wij met architectuur hebben verdwe
nen. Als we ergens willen uitrusten
doen we dat toch liever in een histori
sche omgeving.'
Drs. Olga van der Klooster is bouwhisto-
rica te Amsterdam
