De rentmeester van Elburg
LEO VAN DERMEULE
In de fraaie, oude Zuiderzeestad Elburg treedt de oudheidkundige vereniging
''Arent thoe Boecop(AthB) op als hoeder van het cultureel erfgoed. Dat de
vereniging het daarbij niet slechts over één boeg gooit, maar beweeglijk en
vindingrijk de bevolking en het bestuur bij haar streven weet te betrekken,
vernamen we van haar voorzitter de heer T. Bergstra.
Vergeleken met verenigingen als 'Die
Haghe' of 'Amstelodamum' is 'Arent
thoe Boecop' een jonkie. In 1974 was
de aanleiding voor de oprichting het
samenvoegen van de gemeenten
Elburg en Doornspijk. Twee inwoners
vonden dat de omvang en niet minder
het indrukwekkende verleden van
beide plaatsen, èn het omringende
buitengebied, de aanwezigheid van
een geschiedkundige vereniging alles
zins rechtvaardigden. Naamgever was
de man die de basis legde voor Elburg
in zijn huidige gedaante. Arent thoe
Boecop, rentmeester van de hertog van
Gelre, vormde in 1392 het langs een
weg gegroeide dorp om tot een
ommuurde vesting met een recht
hoekige platte grond.
Met enkele tientallen leden begon
men. Dat die bepaald niet stil gezeten
hebben mag o.a. worden afgeleid uit
het forse aantal publikaties (70) dat
AthB vanuit eigen kring het licht deed
zien. Ook organiseert men lezingen,
excursies en een jaarlijkse, zéér popu
laire visserij-avond. Binnen de vereni
ging zijn bovendien verschillende
werkgroepen (o.m. voor stamboom
onderzoek en het verleden van
Doornspijk) actief.
Een dergelijke veelheid aan activitei
ten trekt mensen aan. Op dit ogenblik
telt AthB rond de duizend leden.
Afgezet tegen de totale bevolking is
dat een flink aantal. De heer Bergstra
benadrukt nog even het grote gehalte
'import' onder de leden: bijna de helft
is van buiten Elburg.
Monumenten ook een zorg
Wie zo duidelijk geïnteresseerd is in
het verleden richt de blik natuurlijk
ook op de gebouwde overblijfselen
daarvan. De vereniging is met twee
zetels vertegenwoordigd in de
gemeentelijke monumentencommis
sie. Men is daar als het ware vanzelf
ingegroeid door deelname aan de
voorbereidingen bij het tot stand
Het Gruithuis, onderkomen van Arent thoe Boecop, vroeger respectievelijk Gemeentehuis en stadsboerderij.
komen van het bestemmingsplan voor
de binnenstad. Even heeft de deel
name van AthB aan de monumenten
commissie aan een zijden draadje
gehangen.
Elburg heeft namelijk zijn welstands
toezicht uitbesteed aan een provin
ciale koepel op dat gebied. Men
besloot daar ook het toetsingsbeleid
m.b.t. de monumentenzorg in onder
te brengen. Met andere woorden: de
nog piepjonge Elburgse monumen
tencommissie zou weer moeten
verdwijnen. AthB wees toen op de
centrale gedachte in de nieuwe monu
mentenwetgeving: de zorg voor de
gebouwde omgeving moet dichter
bij de burger worden gebracht.
'Terugkaatsen' van de zorg voor het
cultureel erfgoed naar provinciaal
niveau lijkt daarmee in strijd. Dat het
gemeentebestuur een willig oor
leende aan dit argument tekent niet
alleen het gezag dat de vereniging
inmiddels in Elburg bezit, maar ook
de goede verstandhouding tussen
beide.
Tevens geeft het voorval aan dat AthB
niet alles van gemeentewege klakke
loos accepteert.
Steun in de rug
Zo heeft men onlangs nog bezwaren
geuit tegen een voorgenomen bestem
mingsplanwijziging in het buitenge
bied. Hierbij ondervond men gewaar
deerde steun in de rug van de
provinciale commissie Gelderland van
de Bond Heemschut. De woorden van
een plaatselijk werkzame vereniging
klinken, bij gelijkluidende stelling-
name van een landelijke organisatie als
Heemschut, toch beter door.
Verlanglijstje
Een burgemeester, die zich interes
seert voor monumenten, een groot
aantal leden, een prachtig onderko
men in het eeuwenoude Gruithuis,
een vinger in de monumenten-pap,
wat wil je nog meer?
De heer Bergstra somt toch nog wat
wensen van AthB op: een goede,
gemeentelijke monumentenlijst, een
beleid aangaande het (sluip)verkeer
door de oude binnenstad en maat
regelen tegen al te schreeuwerige
reclame-borden.
AthB zal de discussie over deze zaken
zeker gaande houden en een immer
waakzaam oog over Elburg en
Doornspijk laten gaan. Op deze wijze
verleent een aantal twintigste-eeuwse
Elburgers nieuwe glans aan het
eeuwenoude idee van goed rentmees
terschap uit de hertogelijke tijd.
Heemschut gaat er daarbij graag van
uit, dat indien nodig, 'Arent thoe
Boecop' de weg naar de PC
Gelderland weet te vinden.
Drs. L. van der Meule is lid van de PC
Heemschut Zuid-Holland.
1
