Dijkverzwaring voortaan anders
De schade aan landschapnatuur en cultuurhistorische waarden door
rivierdijkversterking kan aanzienlijk worden verminderd. Tot deze conclusie
komt de Commissie Toetsing Uitgangspunten Rivierdijkversterkingen onder
voorzitterschap van dr. C. Boertien in een advies aan minister J.R.H. Maij-
Weggen van Verkeer en Waterstaat. De commissie gaf haar advies mede op
basis van een onderzoek door het Waterloopkundig Laboratorium en de Rand
Corporation. Intussen heeft een aantal organisaties, waaronder Heemschut de
minister van Verkeer en Waterstaat in een brief laten weten, dat de adviezen
van de Commissie-Boertien lang niet ver genoeg gaan. Er zou veel meer geld
beschikbaar m.oeten komen om alle schade te beperken.
ABELE REITSMA
Bij de presentatie van het advies gaf de
minister te kennen dat zij positief staat
tegenover de aanbevelingen van de
commissie: de dijken minder hoog en
breed maken (langs de Waal 45 cm
minder hoog), het gebruik van uitge
kiende ontwerpen, het beschikbaar
stellen van 20% extra geld, het nuance
ren van de veiligheidsnorm per regio en
het maken van een milieueffectrapport
voor elk dijkvak. De commissie stelt
verder belangrijke verbeteringen voor in
de besluitvormingsprocedures, de
'leidraad' voor het ontwerpen van rivier
dijken, het beheer en onderhoud van de
dijk en de subsidieregelingen. De dijken
kunnen steiler worden. Niet alleen vege
tatief en grondmechanisch onderzoek,
maar ook cultuurhistorisch onderzoek
moet subsidiabel worden.
De onderzoeksrapporten baseren zich
mede op publicaties, correspondentie en
mondelinge informatie van de Bond
Heemschut. Voor een belangrijk deel
grijpen de rapporten terug op het werk
van de Commissie Rivierdijken (voorzit
ter mr. C.J.G. Becht) uit de periode 1975-
1977. De Commissie Boertien consta
teert dat de adviezen uit 1977 niet goed
zijn opgevolgd. Voortaan moet er
'creatiever' met dijkverbetering worden
omgegaan.
De onderzoeksresultaten zijn een
belangrijke erkenning voor de kritiek
tegen de traditionele dijkverzwaring.
Weliswaar heeft het onderzoek zich niet
gericht op het ontwikkelen van nieuwe
kennis. De traditionele 'leidraden' geven
bijvoorbeeld negatieve aanbevelingen
over de instandhouding van 'vreemde
elementen' (bebouwing, bomen en strui
ken). Op dit punt zijn uit het onderzoek
'geen nieuwe inzichten verkregen'. Ook
in de toekomst kan de schade in de prak
tijk dus nog aanzienlijk zijn. In het actie-
veld zijn de adviezen van de Commissie
Boertien voorzichtig positief ontvangen.
In een mede door de Bond Heemschut
ondertekende brief aan de minister
schrijft een aantal actiegroepen, dat met
het nu extra beschikbaar komende 185
miljoen slechts een deel van de schade
aan natuur en cultuur bij dijkverzwaring
kan worden beperkt. Als elke
Nederlander tot 2004 een tientje extra
betaalt aan belasting kan vrijwel alle
schade worden voorkomen.
Twee dagen na de presentatie van de
rapporten, heeft de president van de
Arnhemse rechtbank in kort geding
bepaald dat het Polderdistrict Groot
Maas en Waal het plan voor verzwaring
van de Erlecomsedam bij Oortjeshekken
direct moet aanpassen aan de nieuwe
inzichten. Dit plan was al onherroepelijk
goedgekeurd en bovendien gegund aan
een aannemer.
De president bepaalde overigens ook,
dat een Milieu Effect Rappotage niet van
toepassing is op dijkvakken, waar dijk
verzwaring reeds in uitvoering is. De eis,
dat alle werkzaamheden aan de
Erlecomsdijk zouden moeten worden
opgeschort in afwachting van een MER
werd dus verworpen. De eisers overwe
gen nu in hoger beroep te gaan.
Van het polderdistrict Betuwe vernamen
we nog, dat de in ons augustusnummer
op pag. 6 getoonde dijkhuisjes langs
de Neder Rijn in Rijswijk niet zullen
worden gesloopt. Ter plaatse is een
buitendijks tracé gekozen, zodat de
bebouwing behouden blijft. Het polder
district berichtte ons ook nog, dat
(althans in de Betuwe) na dijkverzwaring
weliswaar bebouwing 10 meter uit de
teen van de nieuwe dijk moet staan maar
dat dit niet geldt voor bomen en heggen,
waarvoor de grens respectievelijk 4 en 2
meter betreft. Een aanvulling op ons
aug. nummer (pag. 6) waar sprake is van
10 meter afstand voor bebouwing, bomen
en struiken in het algemeen (Red.).
Abele Reitsma is lid van PC Heemschut
Gelderland
Kaaspakhuis en woning ernaast, twee dijkhuizen aan de Veerse dijk langs de Lek In Groot-Ammers
worden met sloop bedreigd, (foto uit jaren '20, collectie J. Ooms, Groot-Ammers)
38
