Jaarvergadering Europa Nostra in teken van bescherming
Europese kustlijn
39
Ernst Dienaar
In september kwam Europa Nostra weer vier dagen bijeen voor haar
jaarvergaderingen, ditmaal in Istanboel.
De Europese organisatie, waarvan onze Bond Heemschut een van de
oudste leden is, heet sinds september 1991 voluit 'Europa Nostra uni-
ted with the International Castles Institute (Europa hostra/IBI)'.
Mr. E. Dienaar, secretaris van het DB van de
Bond Heemschut.
Een jaar geleden kwam in Dublin na
lange voorbereiding de fusie van de
twee Europese organisaties tot stand,
een verstandige stap uit een oogpunt
van bundeling van krachten. Want
weliswaar was het werkterrein van
het 'Internationale Burchten Instituut'
met zetel in Rozendaal, beperkter
(bescherming van versterkte huizen
en vestingen) dan dat van E.N., beide
spannen zich toch in voor het behoud
van het cultureel erfgoed.
Uw verslaggever is sinds het af
treden en het kort daarop overlijden
van de vroegere Heemschutfunctio
naris Anton de Zwaan in 1988, de
door de Bond Heemschut aangewe
zen afgevaardigde voor Nederland in
het E.N.-bestuur. Het mag hier nog
wel eens in herinnering worden ge
roepen hoe grote verdiensten Anton
de Zwaan enkele tientallen jaren
voor E.N. heeft gehad als organisa
tor vanaf het ontstaan van E.N.
Wat doet Europa Nostra?
Met haar meer dan tweehonderd le
denorganisaties en geassocieerde
ledenorganisaties (om niet te spre
ken van de vele individuele leden) is
E.N. als de overkoepelende Europe
se organisatie actief in ons gehele
werelddeel. Zij streeft naar het be
houd van het architectonische en
landschappelijke erfgoed onder
meer door het beleggen van bijeen
komsten en studiereizen. Maar ook
door het aannemen van resoluties
over actuele onderwerpen.
Zo diende de Bond Heemschut
een resolutie in die de restauratie
van het Duitse Huis in Utrecht be
pleitte en die na te zijn aangenomen,
door voorzitter Hans de Koster (oud
minister van defensie) persoonlijk
aan zijn tegenwoordige ambtgenoot
is overhandigd.
Hans de Koster, die op even des
kundige als beminnelijke wijze gedu
rende zeven jaar leiding aan E.N.
heeft gegeven, was om ernstige ge
zondheidsredenen gedwongen dit
voorjaar als fungerend voorzitter af
te treden, nadat hij al eerder was af
getreden als 'President', in welke
hoedanigheid hij werd opgevolgd
door prins Henrik, prins-gemaal van
Denemarken.
E.N. kent een Algemene Vergade
ring, die eenmaal per jaar bijeen
komt, telkens op een andere plaats:
in 1990 in Den Haag; in 1991 in Du
blin en dan nu in Istanboel. De A.V.
stelt statuten en begroting vast en
benoemt bestuursleden. Daarnaast
komt de Raad van ongeveer 60 le
den tweemaal per jaar bijeen en dit
orgaan, waarvan uw verslaggever lid
is, neemt besluiten en bepaalt het
beleid van E.N. Een Dagelijks Be
stuur van dertien leden tenslotte on
dersteunt voorzitter en secretariaat.
Dit laatste is sinds enige jaren in
Den Haag gevestigd.
Niet alleen particuliere organisa
ties (zoals onze Bond) zijn lid, ook
locale overheden als gemeenten zijn
aangesloten. Anders dan in bijvoor
beeld Groot-Brittannië zijn echter
nog slechts weinig Nederlandse ge
meenten lid.
Een woord van opwekking aan
onze Heemschutleden lid te worden,
is op zijn plaats. Het E.N.-secretari
aat, Lange Voorhout 35, 2414 EC
Den Haag (telefoon 070-3560333)
geeft u graag de gewenste inlichtin
gen, óók over een abonnement op
het 'E.N. Magazine' dat in het Engels
en Frans wetenswaardigheden over
monumentenzorg in Europa bevat.
Ongebreidelde hotel- en
bungalowbouw
Thema van de september-vergade-
ringen in Istanboel was de bescher-
logo van Europa Nostra
ming van de Europese kustlijn en
daar werd aangetoond hoe in landen
als Turkije het sterk toenemende
toerisme leidt tot ongebreidelde ho
tel- en bungalowbouw, die op talloze
plaatsen het kustlandschap ernstig
aantast. Bewustmaking van locale
overheden moet daaraan een halt
toeroepen.
De A.V. heeft nu een Verklaring
('Declaration') aangenomen, waarin
met name bij de Raad van Europa
en de EG wordt aangedrongen op
het nemen van stappen op Europees
niveau om deze treurige ontwikke
ling tot staan te brengen.
Niet onvermeld mag blijven dat
Europa Nostra ieder jaar onderschei
dingen toekent voor projecten van
verdienstelijke restauraties en be
houd van bouwwerken, stads- en
dorpsgezichten en landschappen. In
recente jaren ging meer dan eens
een medaille of diploma naar ons
land, zoals naar de Stichting Oude
Groninger Kerken, de Gelderse Kas
telen Stichting, de vesting Naarden
en de vijf Utrechtse binnenstadsker-
ken.
Ook voor inzending van projecten
kan het E.N.-secretariaat alle inlich
tingen geven.
In 1993 in Boedapest
Tenslotte: het werkterrein van E.N.
breidt zich ook letterlijk uit door de
toetreding van Oosteuropese organi
saties. Schrijnend komt daarbij aan
het licht hoezeer de monumenten
zorg in deze landen tientallen jaren
is verwaarloosd.
Het is dan ook veelbetekenend
dat E.N. in 1993 haar voorjaarsver
gaderingen in Boedapest zal beleg
gen.
Daarover te zijner tijd meer.
Ernst Dienaar is secretaris van het
DB van de Bond Heemschut en af
gevaardigde van Heemschut in het
Bestuur van Europa Nostra.