Exposities
35
cultuurgoed in de polder bescher
men. Dat alleen al rechtvaardigt een
redelijke mate van veiligheid! Vanuit
dat perspektief gezien is de huidige
norm zeker geen extreme eis.
Ook dijken renoveren
Wanneer we in onze cultuurrijke ste
den constateren, dat oude woonwij
ken niet meer middels goed onder
houd in stand te houden zijn komen
we voor een pijnlijke keus, slopen en
nieuwbouw of renoveren. Kostbare
processen met moeilijke keuzen.
Onze dijken zijn toe aan een ver
gelijkbaar proces. Kennis geeft aan
dat onderhoud op zich niet toerei
kend meer is, maar dat renovatie de
aangewezen weg is.
Wanneer we een huis renoveren
zorgen we wel dat nieuwe technie
ken worden toegepast en goede ma
terialen worden gebruikt. Bij dijkver-
betering gebeurt dat proces eender.
Er is één wezenlijk verschil tussen
beide renovatieprocessen. Bij de wo
ning kan nog gekozen worden voor
wel of geen herbouw of renovatie, bij
de dijk is die keus er niet, want vei
ligheid kan en mag niet op z'n be
loop gelaten worden. Degene die de
indruk wekt dat de Waalbandijken.
en ik beperk me maar tot mijn eigen
werkgebied - in hun huidige niet-ver-
beterde vorm een verantwoorde vei
ligheid bieden, voert een schijnverto
ning op. Vele bewoners in het gebied
van Groot Maas en Waal weten be
ter en dringen aan op voortgang van
het renovatieproces.
De bulldozer
Zien de waterschappen dan alleen
maar die dijk? Zijn ze alleen maar te
vreden als de bulldozers vernielend
door het landschap grommen? Is er
geen oog voor cultuur, landschap,
flora en fauna? Wanneer je het arti
kel van de heer Reitsma leest zou je
toch tot de conclusie moeten komen.
Jammer dat hij nog niet bij ons langs
is geweest.
Waterschappen besteden zeer
veel geld, kennis en energie aan het
in beeld brengen van alle belangen.
Een ieder kan daarover meepraten
en meedenken. Velen doen dat ook
en met succes. Maar dijkverbetering
met of zonder verhoging vraagt ruim
te. Die ruimte is in ons volle land in
de afgelopen eeuw opgeslokt door
een veelheid van belangen.
Er dienen keuzen gemaakt te worden
en daar zit de pijn. Keuzen betekenen
per definitie dat niet iedereen, dat niet
ieder belang altijd gespaard kan wor
den. Maar keuzen maken geeft ook de
uitdaging om vervolgens te zoeken
naar positieve elementen en die waar
mogelijk te doen versterken. Daarin
liggen vele kansen opgesloten.
Enkele voorbeelden uit de praktijk:
- Wanneer een oud en slecht onder
houden talud wordt vergraven gaat
er flora verloren. Echter wanneer we
zorgdragen voor een goede uitvoe
ring, terugzetten van de oude boven
grond en mogelijkheden scheppen
voor een goed uit te voeren aange
past beheer hebben jarenlange
proeven aangetoond, dat het eindre
sultaat op termijn beter is dan daar
voor.
- Wanneer we karakteristieke objek-
ten sparen (en dat is vrijwel altijd het
geval!) zullen toch ingrepen in de na
bijheid vaak nodig zijn. We proberen
in overleg met de betrokkenen dan
een toegevoegde waarde te realise
ren door in te spelen op locale wen
sen als verbetering van de bereik
baarheid, extra aandacht voor water
overlast, aanvullende erfbeplanting
en dergelijke. Door samen op te
trekken kunnen kansrijke situaties
ontstaan.
- Wanneer door aankoop van gron
den mogelijkheden ontstaan voor
aaneengesloten gebieden met een
specifieke landschappelijke waarde
wordt daartoe overleg geopend met
andere overheden.
- Elk dijkverbeteringsplan kent te
vens een plan voor nadere land
schappelijke inpassing. Wel moet er
kend worden dat beplanting en ve
getatie e.d. tijd vraagt voor herstel
en groei. Wanneer we die tijd accep
teren zal een goed ingevuld plan een
meerwaarde leveren. Wanneer we
bereid zijn de kansen met elkaar op
te zoeken en te benutten zijn er veel
positieve elementen aan te dragen.
Milieueffectrapportage
Storend is de foutieve weergave
over de ontduiking van de MER. Het
artikel alsmede de inleiding op pag.
3 van het augustusnummer van
Heemschut bevat op dit onderdeel
een hardnekkig misverstand. De
MER-plicht bij verbetering of aan
passing van waterkeringen geldt,
conform de wet, voor die projecten
die langer zijn dan 5 km én een dijk-
profiel hebben van 250 m2 of meer.
Aan dit laatste criterium voldoen de
rivierdijken niet, derhalve zijn deze
projekten op basis van de huidige
wetgeving niet MER-plichtig.
Een andere discussie is, of de wet
op dit punt niet gewijzigd dient te
worden. Een dergelijke vraagstelling
zou zuiverder geweest zijn. Inmid
dels is door de Unie van Water
schappen aangegeven de MER on
der zekere voorwaarden toepasbaar
te achten bij de dijkverbeteringspro-
jekten. Wel moet erop worden gewe
zen dat de MER geen keuzen
maakt. De MER is een hulpmiddel bij
het maken van de keuze. Eerder is
aangegeven dat de pijn bij dijkverbe-
teringsprojekten ontstaat, juist bij het
maken van die keuze.
We moeten oppassen dat we door
het toepassen van de MER niet ver
zanden in de procedures op zich en
dat het benutten van de kansen uit
het zicht raakt.
De kans
De huidige dijkverbetering schept
kansen voor bewoners, landschap
en natuur. De huidige dijkverbetering
schept nieuwe veiligheid die noodza
kelijk is om ons prachtige polderland,
omzoomd door dijken, te bescher
men voor nu en later.
Dijken verbeteren is vooruitzien.
Een moeilijk karwei omdat zoveel
belangen een rol spelen, maar het is
het zeker waard omdat ze echt on
misbaar zijn.
Ing. H.H. Kok is secretaris-coördina
tor van het polderdistrict Groot Maas
en Waal
Een toekomst voor Berlage's Am
sterdam Zuid. Expositie met vier
case studies over de vraag hoe het
karakteristieke karakter van Plan
Zuid veilig te stellen. Plaats: Zuider
kerkhof 72 Amsterdam (metrohalte
Nieuwmarkt). Open ma t/m vr 12.30-
16.30 uur. (do. ook van 18-21 uur).
T/m 31 december.
Gerrit Rietveld 1888-1964. Interna
tionale expositie met rondleidingen,
excursies, lezingen en films. Plaats:
Centraal Museum, Agnietenstraat 1.
Open di t/m za 10-17 uur. Zon en
feestdagen 12-17 uur. T/m 21 febru
ari. Reservering tevoren via VVV
noodzakelijk. Inl. 030-362362.
Aad de Haas Schilderijen, tekenin
gen en grafiek. In Het Kasteel van
Rhoon, Dorpsdijk 63 Rotterdam, (via
metro bereikbaar). Open di t/m za
van 14-17 uur; t/m 9 januari. Eerste
kerstdag en nieuwjaarsdag gesloten.
Fototentoonstelling 'De jaren '90
in de oude Amsterdamse stegen'.
Plaats: Voorlichtingscentrum in bin
nenstraat stadhuis Amsterdam, Wa-
terlooplein. Open ma t/m vr van 9-17
uur.
Schoten op de schop 1900-1927,
een dorp wordt stadsdeel. Plaats:
Hist. Informatiecentrum Zuid-Kenne-
merland, Groot Heiligland 47 Haar
lem. Open di t/m za 12-17 uur, zo
13-17 uur; t/m 17 januari.
Fort Loevestein is tot 1 april te be
zichtigen (rondleiding en exposities).
Open elke za en zo-middag. Boven
dien op 29 dec, 5 en 7 jan. en 23 en
25 febr. steeds 's middags. Gesloten
op beide kerstdagen en oud- en
nieuwjaarsdag. Inl. 01832-1375.
