'Wij hanteren geen ellenlange lijsten, wij
gebruiken gewoon ons boerenverstand'
Bert Franssen
15
Hoofd Belastingdienst Bureau Monumentenpanden op symposium over onderhoud:
'Onderhoud van een monument': het thema van een symposium voor
monumenteigenaren, georganiseerd door de Vereniging Huis en Eigen
dom en het Nationaal Restauratiefonds. Decor voor het symposium is
de Petruskerk in de Amsterdamse wijk Sloterdijk. Een onlangs geres
taureerd gotisch kerkje uit 1664, toen Sloterdijk nog een vissersdorp
was.
De Vereniging Huis en Eigendom is
pas geleden ontstaan na fusie van
twee verenigingen te Amsterdam en
Den Haag.
In de Petruskerk te Sloterdijk legt
directeur P.C. Rebel uit, dat zijn ver
eniging beschikt over bouwkun
dig/technisch en juridisch geschool
de medewerkers. Volgens hem is
Huis en Eigendom een goede aan
vulling van de Monumentenwacht:
'Het rapport dat de eigenaar na in
spectie van de Monumentenwacht
De Petruskerk in Sloterdijk voor de restauratie.
ontvangt, bevat in de regel een ad
vies voor uitvoering van werkzaam
heden. In een groot aantal gevallen
weet de monumenteneigenaar niet
goed hoe hij dat herstel moet aan
pakken. De oplossing hiervoor is: ga
met dat rapport naar de technische
dienst van Huis en Eigendom en zij
zorgen, in overleg met u, voor de uit
voering.'
Mr. F.H.G. van der Eist, hoofd van de
Belastingdienst Bureau Monumen
tenpanden, slaagt erin op boeiende
wijze zijn belastingverhaal te vertel
len. De dienst is een landelijk wer
kend servicebureau met vergaande
bevoegdheden. Want monumenten
eigenaren kunnen bij hem vooraf ze
kerheid krijgen over de fiscale gevol
gen van onderhoud en restauraties.
De uitspraken die het bureau daaro
ver aan de hand van restauratieplan
nen doet zijn bindend. Met deze be
slissingen kun je dus ook rekening
houden bij de financiering van de
plannen.
Van der Eist beperkte zich in zijn
lezing tot de inkomstenbelasting en
tot panden die behoren tot privéver-
mogens.
Wat is aftrekbaar?
Het Bureau Monumentenpanden
hanteert bepaalde spelregels. Be
langrijk is het onderscheid dat ge
maakt wordt tussen onderhoud en
verbetering. Onder onderhoud ver
staat het bureau iets anders dan de
Rijksdienst voor de Monumenten
zorg.
Onderhoud kan zowel de jaarlijkse
beurt als een complete restauratie
betreffen. Beide zijn fiscaal aftrek
baar. Onderhoud van niet-monumen-
tale elementen kan wel degelijk af
trekbaar zijn - de RDZM maakt hier
bij haar subsidiëring een streng on
derscheid.
Is er daarentegen sprake van ver
betering, dan kent de belasting geen
genade, ook al is een pand verrijkt
met een monumentale schouw: on
derhoudskosten zijn dan niet aftrek
baar. Wat is verbetering? Van der
Eist: 'Bij de vraag: is het onderhoud
of verbetering, hanteren wij geen el
lenlange lijsten. Wij gebruiken ge
woon ons boerenverstand. U kunt
het vergelijken met een auto. Als u
een uitlaat laat vervangen is dat on
derhoud. Laat u een extra buiten
spiegel plaatsen, dan is dat verbete
ring en dus niet aftrekbaar. Onder
houd is het vervangen van enkel
glas door enkel glas, verbetering is
het vervangen van enkel door dub
bel glas.'
Ten aanzien van een 'gewoon'
pand is bij de bepaling van het huur
waardeforfait al rekening gehouden
met onderhoud en andere vaste las
ten. Niet zo bij een Rijksmonument.
Hiervoor gelden speciale faciliteiten,
die weer niet gelden voor gemeente
lijke monumenten.
Zo'n rijksmonument moet wel aan
bepaalde voorwaarden voldoen, wil
het in aanmerking komen voor fisca
le voordelen. Onder meer aan de
bronvraag. Dat wil zeggen: het moet
een bron van inkomen zijn, zowel
voorafgaand, als tijdens en na een
restauratie, en het moet na de res
tauratie dezelfde bron van inkomen
blijven. Een krot of onbewoonbaar
verklaard pand is geen bron van in
komen: geen fiscale aftrek dus.
Wordt een krot echter toch opgekale
faterd, dan zijn er wel fiscale voorde
len, als het 5 jaar later opnieuw
wordt gerestaureerd. Maar niet met
terugwerkende kracht!
Radicale vernieuwing
Fiscale aftrek vindt dus ook niet
plaats als er sprake is van radicale
vernieuwing. De bron van inkomsten
wordt dan immers gewijzigd. Een
pakhuis wordt verbouwd tot luxe wo
ningen. Twee woningen worden sa
mengevoegd. Een grachtenpand
wordt gesplitst in appartementen.
Zulke panden worden wezenlijk ver
anderd. Er ontstaat een nieuwe bron
van inkomsten, terwijl deze hetzelfde
had moeten blijven. De belasting
dienst spreekt eveneens van radica
le vernieuwing als een pand eerst
volledig wordt afgebroken, in feite
één grote bouwput wordt, en vervol
gens weer in de oude staat wordt te
ruggebracht. Een indicatie van radi
cale vernieuwing geven prijzen van
panden: een aankoopwaarde bij
voorbeeld van 40.000 gulden, en
een waarde na restauratie van
800.000.
Baars: subsidiëring
BROM en BRRM. Dat zijn de twee
regelingen voor subsidiëring van on
derhoud en restauratie. BROM staat
voor Besluit Rijkssubsidiëring Onder
houd Monumenten. BRRM voor Be
sluit Rijkssubsidiëring Restauratie
Monumenten.
De vraag is: wat is restauratie, wat
is onderhoud? P.J.A. Baars, mede
werker van het Nationaal Restauratie
fonds, is een beetje vaag. Is de situa-
