Mag de tram er zijn?
Annemarie ten Cate
36
RDMZ positief over tramlijn door Utrechtse binnenstad
De aanleg van een (snel)tram door het hart van Utrecht verhit de ge
moederen al jaren. Vorig jaar veroorzaakte het een crisis in het college
en kostte het zelfs twee wethouders hun zetel. Het college van B. en W.
heeft nadien toch besloten tot de aanleg van een bovengrondse tram
verbinding. Tegelijkertijd verscheen afgelopen juni het zoveelste plan
'Utrecht CS-de Uithof; masterplan' alsook een advies van de Rijksdienst
voor de Monumentenzorg 'Een nieuwe Tramlijn door een oude stad'.
Het probleem is nu weer actueel, want de inspraakprocedures vinden
dit najaar plaats.
Het prestigieuze Masterpian is o.a.
bij het Gemeentelijk Informatiecen
trum op Vredenburg in te zien. Het
maakt deel uit van het bestemmings
plan 'Hoogwaardig Openbaar
Vervoerstracé' verschenen op 10
juni jl. Nauw verweven daarmee is
het Utrechts City Plan (UCP; de ver
betering van de omgeving van het
Centraal Station en de versterking
van het vervoersknooppunt) en de
ontsluiting van Vleuten - de Meern.
Het totaalplan dreigt echter te veel te
versnipperen. Groen Links en D'66
stellen zelfs dat de keuze van een
bovengrondse tram nu gekoppeld
wordt aan een visie op een verbeter
de binnenstad. Het accent is ver
schoven van een discussie over
openbaar vervoer naar inrichting van
de binnenstad en de tram wordt
daarvoor mis/gebruikt. Bovendien is
haast geboden want minister Alders
blijft niet eeuwig wachten, aldus de
fractievoorzitters in het Utrechts
Nieuwsblad van 24 juni jl.
Rijksdienst
De Rijksdienst, vooral gespitst op
behoud van de historische binnen
stad, heeft ongevraagd een advies
uitgebracht over het tracé CS-Uithof
(oost-westverbinding). Zij hoopt dat
het advies een belangrijke bijdrage
zal zijn in het besluitvormingsproces
over het openbaar vervoer in de re
gio.
Bij het opstellen moet de Rijks
dienst gedacht hebben, gedane za
ken nemen geen keer, de komst van
de tram is onontkoombaar. Laten we
proberen greep op de uitwerking te
krijgen. De conclusie is dan ook, dat
onder strikte randvoorwaarden een
tram door de binnenstad van Utrecht
een positieve bijdrage kan leveren
aan de Domstad, zowel voor de his
torische kwaliteit als in de zin van de
verblijfskwaliteit. In het advies wordt
slechts van tram gesproken en niet
van sneltram, omdat er geen sprake
kan zijn van een sneltram als die
naar Nieuwegein en IJsselstein.
Verzet
Vanaf het begin is er verzet geweest
tegen de sneltram, want deze zou
onherstelbare schade toebrengen
aan het historische stadscentrum. In
het rapport wordt gesteld dat de te
verwachten aantasting door een
tramverbinding nooit inzichtelijk is
gemaakt. De samenstellers van het
advies hebben dan ook de histori
sche ontwikkeling en het huidige
ruimtelijke karakter van het gebied
rondom het voorgenomen tracé be
schreven en gewaardeerd.
Aan de hand daarvan formuleer
den zij randvoorwaarden en uit
gangspunten. Voorts doen zij sug
gesties, hoe de ruimtelijke kwaliteit
te waarborgen en/of te verbeteren.
Bijvoorbeeld t.o.v. de pleinen Neude
en Janskerkhof, die volgeparkeerd
zijn en in het laatste geval doorsne
den wordt door een drukke verkeers
ader.
Sloop onnodig
Het advies geeft ook aanbevelingen
en conclusies. Sloop van bebouwing
is absoluut niet nodig en behoud van
het eigen karakter van de verschil
lende onderdelen moet gewaarborgd
worden. Terugdringen van het door
gaand autoverkeer is de belangrijk
ste voorwaarde, want de groeiende
verkeersfunctie van de laatste de
cennia heeft een zware wissel ge
trokken op de oorspronkelijke ruim
telijke kwaliteit. Bovendien zal er bij
zondere aandacht moeten zijn voor
de herinrichting van de openbare
ruimte en verbetering van de zwakke
plekken. Met andere woorden,
'wanneer het plan zou voorzien in
het verbeteren van de huidige, nega
tieve elementen van de oost-west
verbinding, zou de tram zelfs een
positieve bijdrage aan het nieuwe
ruimtelijke karakter van de binnen
stad kunnen leveren', aldus het ad
vies (p. 15). Mits zorgvuldig uitge
voerd hoeft het plan volgens de
Rijksdienst geen aantasting van de
cultuurhistorische waarden van de
binnenstad te betekenen. Bovendien
is voor de verder uitbreidende regio
van de stad Utrecht een goede be
reikbaarheid door middel van open
baar vervoer van primair belang. Het
advies eindigt met de woorden dat
bij zorgvuldige planvorming er '...niet
De route van de tram door de oude stad vanuit verschillende gezichtshoeken.
bebouwd
onbebouwd
ontwerp
beplanting
auto
tram
fietj
