Expositie 'Langs stad en dorp',
een foto-opdracht van Heemschut
A^
Exposities
Heemschut
Jaap Kamerling
33
Vorig jaar gaf de Bond Heemschut in het kader van de Toer-in, een elk
jaar terugkerend (dag)toeristisch programma van culturele activiteiten
in Noord-Holland, de beeldend kunstenaar/fotograaf Fons Brasser op
dracht een bijzondere serie foto's te maken onder het thema 'Langs
stad en dorp'. Behalve dat deze schitterende foto's de fietsroutes ver
luchtigen, die Heemschut dat jaar uitgaf, zijn de negen beste foto's, in
gelijst in lijsten van 40 bij 50 cm, te bezichtigen als expositie.
De foto's geven een heel persoon
lijke impressie van historische Noord
hollandse steden, dorpen en land
schappen, die nog niet of nauwelijks
zijn aangetast door hedendaagse
vervuiling van landbouwplastic, kan-
Houten draagconstructie van stellingmolen De Hoop in
Wevershoof. (dia Fons Brasser)
toorbouw, gifgrond en rijdend blik.
Een droombeeld van een land dat je
voor altijd zou willen vasthouden.
De kunstenaar Fons Brasser werd
in 1944 geboren in Haarlem. Na een
periode in de jaren zestig, waarin
Brasser schilderde en ruimtelijke ob
jecten maakte van metaal en kera
miek, werd zijn werk sober en inge
togen van aard.
Hij beperkte zich tot papier en pot
lood, materialen waarmee Brasser
systematisch visueel onderzoek
deed. Ritmische herhaling en meet
kundige verdeling van het vlak
speelden een belangrijke rol in dit
werk.
Een tentoonstelling van zijn tekenin
gen in het Stedelijk Museum in Am
sterdam in 1983 kreeg de toepasse
lijke titel 'Schatten en meten'.
Lichtval en kleur
Vanaf 1980 raakte Brasser ook
steeds meer geïnteresseerd in de fo
tografie als beeldend middel. Vanuit
zijn belangstelling voor maat en re
gelmaat ging hij oude utiliteitswerken
fotograferen zoals stations, bruggen,
forten en verdedigingswerken.
Brasser vertelde me hoe hij met
gevaar voor eigen leven vóór de
eenwording van de Duitslanden in
het ondergronds grens
gebied tussen Oost- en
West-Berlijn oude me
trostations fotografeer
de. Soms stond hij daar
bij oog in oog met de
Oostduitse veiligheids
politie, die gelukkig net
op tijd zijn kunstzinnige
bedoelingen kon ver
moeden.
Utiliteitswerken als brug
gen en gemalen worden
door naamloze inge
nieurs ontworpen met
als enig doel onopval
lend functioneel te zijn.
Juist hierdoor hebben
veel van deze gebou
wen een schoonheid die
voortkomt uit het ritme
van zich herhalende vormen en sub
tiele veranderingen van lichtval en
kleur. De expositie van negen ge
bouwen en landschappen richt zich
meer op fraaie vormen en objecten
dan voornamelijk functionele. Maar
ook hier wordt de bezoeker getroffen
door Brasser's gevoel voor maat en
regelmaat, lichtval, kleur en subti
liteit.
De meest gewone monumenten
worden door hem op een heel speel
se en onverwachte manier uitge
beeld. Een aardig voorbeeld is het
houten kerkje van Durgerdam, dat
gefotografeerd werd met de lens te
gen de verkeersspiegel naast het
kerkje, zodat een heel bijzonder ef
fect wordt bereikt. En bij een stelling
molen in het Westfriese Wervershoof
staat niet de uiterlijke vorm centraal
maar de constructie, zoals je die van
binnenuit kan waarnemen. Een unie
ke expositie.
De mobiele tentoonstelling 'Langs
stad en dorp' kan in 1992 en 1993
'besteld' worden bij de Culturele
Raad Noord-Holland voor 250,-,
inclusief vervoer, inrichten, wegha
len, verzekering en affiches.
De expositie omvat 10 lijsten met
9 foto's en 1 tekst, 6 strekkende me
ter wandruimte of 10 vierkante meter
vloeroppervlak. Persbericht en affi
ches zijn beschikbaar en de duur
van de tentoonstelling is maximaal 4
weken. Van Fons Brasser reist op dit
moment ook een tentoonstelling
rond van de Stelling van Amsterdam
(verdedigingslinie eind vorige, begin
deze eeuw rond de hoofdstad). Infor
matie: 023-390401 of 023-319139.
De fietsroutes zijn verkrijgbaar bij
Heemschut, tel. 020-6225292.
Breda's oudste foto's; een rijk en ge
varieerd beeld van de eerste decen
nia fotografie in Breda (1860-1920)
met vooral stadsgezichten. T/m 3
jan. 1993 in het gebouw Grote Markt
19. Open wo t/m za 10.30-17 uur;
di/zo en feestdagen 13-17 uur.
Expositie over 'De IJzeren Man', het
unieke bosmeer te Vught 100 jaar.
Voor de bescherming van dit meer
heeft Heemschut jarenlang actie ge
voerd; t/m 31 december in Museum
Slager aan Choorstraat 16, Den
Bosch. Open di t/m vr en zondag
van 14-17 uur.
'Berlage en Amsterdam Zuid) t/m
21-11 in het Gemeentearchief Am
sterdam, Amsteldijk 67, Amsterdam.
Open ma t/m za van 10-16 uur.
'Over de brug. expositie over ont
werpen van 12 architecten voor twee
eilanden aan de rand van Nieuw-
Sloten in Amsterdam-West; t/m 31
december in de Zuiderkerk, Zuider
kerkhof 72, Amsterdam. Open ma
t/m vr van 12.30-16.30 uur en do-
avond van 18-21 uur.
'De kamer, de spiegel en het raam)
openingstentoonstelling Paleis Lan
ge Voorhout in Den Haag, dat door
Den Haag werd aangekocht voor ex
positiedoeleinden. De getoonde
kunstwerken, vooral sculpturen, bor
duren voort op de verfijnde elegantie
van de inrichting van het paleis. T/m
24 januari 1993. Open di t/m zo van
11-17 uur.
