Assen heeft nu actief monumentenbeleid
Gemeentehuis gesloopt,
Huis van Bewaring van
sloop gered
C. Rodenburg
26
Wethouder Lohrengel op de bres voor monumenten
Toen Dirk van Hogendorp met zijn beroemde vader in 1819 Drenthe zou
bezoeken kregen ze de raad mee eens op Assen te letten, het 'stadje
met de kleine paleizen'. Nadien zijn er meer verrezen. Assen is rijk aan
monumenten! Officieel zijn er 37 rijksmonumenten, een aantal dat met
91 kan worden verhoogd naar de normen van het MSP (Monumenten
Selectie Project). Sinds oktober vorig jaar is heel oud-Assen tot Be
schermd Stadsgezicht verklaard, met inbegrip van het aangrenzende
Asser bos en het lang bedreigde park bij Huize Overcingel.
Ooit koesterde het gemeentebestuur
plannen om daar een weg doorheen
te banen, een snode gedachte die
mede door toedoen van Heemschut
is gesmoord.
Wethouder Henk Lohrengel die
sinds 1990 Monumenten in zijn por
tefeuille heeft, geeft krachtig inhoud
aan de passage uit het bestuurspro-
gram: 'Er wordt een actief beleid ge
voerd bij de bescherming van waar
devolle stadsgezichten. In dat ver
band kan een eigen monumentenlijst
een goed instrument zijn'. Dat leidde
er inmiddels toe dat Assen nu ook
een Monumentenverordening heeft.
Zijn volgende stap was in de rich
ting van een echt monumentenzorg-
beleid. Dat heeft ook tot resultaat dat
Assen bijna 400 projecten inleverde
voor het Monumenten Inventarisatie
Project. Niet minder dan 91 kunnen
worden voorgedragen als rijksmonu
ment, 25 als bovenlocaal monument.
Uit de overige 270 lokale beeldbepa
lende panden zal een keuze moeten
worden gemaakt. Veel zal afhangen
van de inspraak over de in juni ver
schenen Nota Monumentenzorg; in
het najaar behandelt de gemeente
raad deze nota.
De Brink
Het oude centrum van Assen is een
van de tweehonderd beschermde
stadsgezichten van ons land. Cen
traal staat de Brink als middeleeuw
se kloosternederzetting, met de uit
breiding van het centrum tot het eind
van de achttiende eeuw, waardoor
als het ware twee lijnen naar de
vroegere Abdijkerk kunnen worden
getrokken: de lijn Vaart-Brink en de
lijn Asser Bos - Torenlaan - Brink,
'de assen van Assen', vindt Lohren
gel.
Wat het MIP betreft heeft hij zich
sterk gemaakt voor het opnemen
van de Bethel-kerk, de voormalige
synagoge. 'Opneming was mijn uit
drukkelijke wens. Dit gebouw heeft
voor Assen meer waarden dan al
leen cultuurhistorische'. Dank zij het
MIP, met zijn aandacht voor de jon
gere bouwkunst (1850-1940), zijn er
vier bijzondere gebieden aangewe
zen: de Vaart, de Torenlaan/Palei-
zen-buurt, Oud-Zuid en het gebied
Wethouder H. Lohrengel... op de bres voor
monumenten.
Stat i o nsst raat/O ra nj est raatVoo r
een deel vallen die gebieden in het
Beschermd Stadsgezicht. In Oud-
Zuid staan tientallen interessante
voorbeelden van jongere bouwkunst,
waardoor het etiket 'waardevol
gebied' passend is. Het gaat boven
dien niet alleen om de historische
waarde maar ook om de relatie met
het beschermd stadsgezicht. Dat is
wat de Vaart betreft uitgebreid met
het gedeelte, waarin de negentien-
de-eeuwse kazernes staan; voorts
zijn de oude uitvalswegen Beiier-
straat, Stationsstraat en Nieuwe Hui
zen erin opgenomen. 'Het heeft mis
schien allemaal wat lang geduurd,
maar met deze Nota Monumenten
zorg hebben we een heel goede
aanzet gekregen voor een actief
beleid', aldus Lohrengel.
Het 'beschermd stadsgezicht
Assen' ondergaat een wijziging. In
het oude centrum komt nóg meer
groen, het 'blik' wordt zoveel mo
gelijk geweerd, het detonerende
20 jaar oude gemeentehuis wordt
gesloopt om plaats te maken voor
nieuwbouw van Justitie. Die
nieuwbouw moet een geheel gaan
vormen met het 150 jaar oude Pa
leis van Justitie dat momenteel
wordt opgeknapt en het vrijwel
even oude Huis van Bewaring, dat
van de sloop kon worden gered.
Was het gemeentehuis - er komt
100 meter noordwaarts een nieuw
stadhuis - een aantasting van het
gezicht op de Brink, de nieuwbouw
van Justitie mag dat niet zijn. Die
mag niet storend zichtbaar zijn vanaf
de Brink, moet het beeldbepalende
karakter van het Paleis van Justitie
in tact laten en mag het groene ka
rakter aan de Oostersingel niet aan
tasten. Het complex komt aan alle
kanten zo te liggen dat het alleen
maar voorgevels kan krijgen.
Het Drents Museum, dat is ge
huisvest in het voormalige provincie
huis - naar tal van aanwijzingen van
P. J. H. Cuypers gebouwd - van
1883, heeft eveneens uitbreidings
ideeën, in de richting van het aan
grenzende rijksarchief, dat dan naar
achteren moet opschuiven in de rich
ting van de Oostersingel. Assen wil
de singels weer in hun oorspronke
lijke staat brengen, wat niet wil zeg
gen dat het water terugkeert.
'Misschien enkele waterpartijen',
denkt wethouder G. J. Eerland be
hoedzaam.
Voor de nieuwbouw van het stad
huis wordt veel betrekkelijke nieuw
bouw gesloopt. Eén pand aan de
Noordersingel, van waaraf het stad
huis zal beginnen, blijft gespaard:
Noordersingel 29, waarin het Vrou
wenbureau is gevestigd. 'Dat is een
schoolvoorbeeld van het Asser type
en hoger dan de andere. We hopen
het in aansluiting met de nieuwbouw
te kunnen restaureren', zegt Eer-
land, die het jaar 1995 ziet als jaar
van voltooiing van veel plannen.
'Dan zal het cultureel accent van het
oude centrum zijn versterkt en met