Onderhuurder gezocht voor station
Nieuw-Amsterdam
Heemschut
Concertzaal onder
Parade van de baan
Heemschut in actie
4
Heemschut: afzien van sloopgedachten
Na bijna negentig jaar heeft het NS-station van Nieuw-Amsterdam/Veen-
oord zijn functie verloren. De trein stopt er nog steeds elk uur, zeer ten
gerieve van de schoolgaande jeugd, die op dit openbaar vervoer is aan
gewezen, maar kaartjes zijn er niet meer te krijgen. De sigarenwinkelier
verkoopt ze nu. De toekomst van het gebouw is wat onzeker. De NS
hebben voorkeur voor slopen, maar zijn bereid tot instandhouding, mits
het wordt gehuurd. En dat blijkt al enkele jaren een probleem.
De gemeente Sleen wil het wel hu
ren, maar kan het zelf niet gebrui
ken. En dus moet er een onderhuur
der worden gevonden. Wéér een
probleem, want aspirant-kandidaten
hikken tegen de NS-voorwaarde
aan: huur voor ten minste tien jaar.
'Die bepaling zit ons goed dwars',
zegt burgemeester D. Appeldoorn.
'De bovenverdieping is geen punt.
Daarvoor heeft een wethouder inte
resse, maar het is dan wel van be
lang wat er gelijkvloers gaat gebeu
ren. De pogingen om de politie erin
te huisvesten zijn mislukt. Voor een
kunstenaar zou het een mooie ate
lierruimte kunnen zijn, maar niemand
neemt de gok voor tien jaar. De NS
handhaven die voorwaarde, omdat
ze het gebouw niet willen verkopen.
Ze willen invloed houden op dit ge
bouw langs de spoorlijn. En het is
een behoorlijk druk punt op de lijn
Emmen-Coevorden'
De gemeente en diverse andere
instanties hebben de NS nog steeds
van sloopplannen kunnen afhouden.
'De NS zijn toch wel vrij soepel, want
hoewel de termijn weer is verstre
ken, geeft men ons stilzwijgend een
nieuwe kans', aldus Appeldoorn die
namens de bevolking kan zeggen
dat noch Nieuw-Amsterdam noch
Veenoord deze herinnering aan een
veelbelovend verleden wil missen.
Eduard Cuypers
Het stationsgebouw dateert van
1904 en is een ontwerp van Eduard
Cuypersneef van de beroemde
P.J.H. Het is nog het enige van dit
type in Drenthe. Sloop zou vernieti
ging betekenen van een stukje herin
nering en van een monument. Als
monument wordt het gezien door de
gemeenten Sleen en Emmen, door
de provincie, door het Cuypersge-
nootschap (vereniging tot behoud
van 19de en vroeg 20ste eeuws cul
tuurgoed) dat zich al enkele jaren bij
zonder inspant voor behoud en res
tauratie. Het gebouw is inmiddels op
de MlP-lijst geplaatst en daarmee op
weg om echt tot monument te wor
den verheven. Namens de Bond
Heemschut (Drenthe) is nu een brief
aan de NS gezonden met het ver
zoek af te zien van verdere sloopge
dachten, daarmee dan tevens de
cultuur-historische waarde van het
gebouw erkennend. Praten en brie
ven werken echter nog niet ten voor
dele van de instandhouding. Met de
leegstand tekent het verval zich in
middels scherper af.
Restauratie nodig
Restauratie is al enkele jaren een
grote wens. Die zal ongeveer drie
ton moeten kosten. De gemeenten
Sleen en Emmen en de provincie
Drenthe hebben een bedrag be
schikbaar gesteld. Aanvankelijk ook
de NS, maar die hebben zich alsnog
teruggetrokken, zodat een gat moet
worden gedicht. Er is nu een ver
zoek uit naar de provincie om een
bijdrage uit de Knelpuntenpot. 'Zo
lang het gebouw niet is gerestau
reerd of niet de zekerheid bestaat
dat het benodigde geld er is, heeft
het ook geen zin om de boer op te
gaan. Er moet nu te veel aan gebeu
ren'.
Het Cuypersgenootschap heeft
twee jaar geleden voorgesteld de
witte pleisterlaag te verwijderen, zo
dat de oorspronkelijke decoratie met
speklagen weer zichtbaar wordt. Het
genootschap wil verder, dat het te
geltableau met het geschrift Nieuw-
Amsterdam in Jugendstilstijl wordt
hersteld, dat de oorspronkelijke roe
deverdeling in de ramen terugkeert
en dat de schoorstenen worden op
gemetseld met de oorspronkelijke,
decoratieve afronding. Bovendien
zou de goederenloods dienen te
worden teruggebracht tot de Cuy-
pers-versie. De NS willen de schoor
steen weer de oorspronkelijke vorm
geven, het tegeltableau herstellen,
maar de pleisterlaag handhaven,
omdat de gevelhuid door die laag al
beschadigd is. De roedeverdeling
komt niet terug; dat past niet in het
beleid. Wel zal de loods worden ver
kleind. Die toezegging is nu twee
jaar oud. Gebeurd is er nog niets,
het verval zet dus door. 'Het is de
Het station van Nieuw-Amsterdam,
(foto C. Rodenburg)
hoogste tijd dat het geld er komt',
meent burgemeester Appeldoorn.
'Het zou zonde zijn als we niet sla
gen, want verdwijning is verarming.
Het gaat om het enige gebouw dat
nog dateert uit de tijd, waarin het
tweelingdorp een grootse toekomst
werd voorgehouden. Het zou met
zijn indrukwekkende villa's en hotels
een streekfunctie krijgen. Vandaar
een voor de huidige situatie te groot
station en te groot postkantoor. Er
was een toekomst voorspeld, zoals
nu in Emmen is verwezenlijkt.
Nieuw-Amsterdam behoort bij de ge
meente Emmen, Veenoord bij Sleen.
Maar de grens tussen beide ge
meenten loopt onder het station
door...'
C. Rodenburg is PR-medewerker
van Heemschut Drenthe.
Het plan voor een concertzaal onder
De Parade, een schilderachtig plein
in het hartje van Den Bosch gaat de
finitief niet door. De protest-brief van
Heemschut naar de leden van de
Bossche gemeenteraad heeft suc
ces gehad. Naast grote materiële
schade zou de structuur van het
plein ernstig worden verstoord. Den
Bosch gaat nu op zoek naar een lo
catie aan de rand van de binnen
stad.
