19
i
•f"
Schets van architectenbureau l
ir. T. van Hoogevest van de f
terug te bouwen torenspits.
weliswaar dat het schilderij gemaakt
is nadat de spits er afgebliksemd
was. Het werd rond 1550 gemaakt,
de spits kwam in 1538 naar bene
den. De schilder heeft het dus uit zijn
herinnering moeten maken. Aan de
andere kant heeft hij de kerk zo
waarheidsgetrouw geschilderd, zo
betrouwbaar, dat je je kunt afvragen
waarom de toren uit de lucht gegre
pen zou zijn. Van Hoogevest heeft
vele spitsen geplaatst en heeft ge
zegd: 'Dit is typisch een achtkantige,
ranke, Nederrijn-gotische naaldspits,
die er heel duidelijk op hoort!'
Mevrouw M. Witteveen-Jansen,
voorzitter van de Zaltbommelse Mo
numentencommissie, denkt hier an
ders over. 'Het is een 16de eeuws
schilderij en dan weet je dat de ma
ten niet kloppen. Het schip is bijvoor
beeld een beetje te hoog in verhou
ding tot de lengte.' 'Als zelfs daar
vraagtekens bij staan, zal de Rijks
dienst voor de Monumentenzorg
nooit een positief advies geven,' re
ageert J.P.J. van der Haagen, direc
teur juridische en technische zaken
van Heemschut.
Van den Berge: 'Een volgende
vraag was of de toren zo'n spits wel
kan hebben. Van Hoogevest onder
zocht het en kwam tot de conclusie,
dat er technisch geen enkel bezwaar
was. Dan was er de vraag of zo'n
spits niet erg veel onderhoud zou
vergen. De oorspronkelijke houten
spits met leibedekking is inderdaad
erg onderhoudsgevoelig. Maar als je
haar in metaal uitvoert heb je er ver
der geen onderhoud aan.'
Gemeente
Uiteraard is de medewerking van de
gemeente Zaltbommel onontbeer
lijk. De gemeente is eigenaar van
de toren (de Hervormde Gemeente
heeft het schip in eigendom).
De werkgroep van Van den Berge
heeft een inleidend gesprek met de
fractieleiders van de gemeenteraad
en het college van B W gehad. 'Er
is wel wat oppositie,' zegt Van den
Berge bij wijze van understatement.
Zo heeft de PvdA-fractie (5 van de
12 zetels) het plan ronduit afgewe
zen, zij het nog niet officieel, 'leder
een was emotioneel geraakt,' zegt
fractievoorzitter B.P. Roemers. 'Er
was een sterk gevoelen om de to
ren te laten zoals die nu is. Een
overweging was ook dat geen le
vende Bommelaar de toren ooit mèt
spits heeft gezien.
Ik ben ook bang voor wat ze erop
gaan zetten. Het metaal dat ze willen
gebruiken, bevalt me helemaal niet.
Zelf had ik ook iets van: laten we
toch met beide benen op de grond
blijven staan.'
Burgemeester H.J. Palm (PvdA)
heeft zich informeel wèl al positief
over het plan uitgelaten. 'Maar die
heeft niet zo heel veel te zeggen,'
zegt Roemers. 'De gemeenteraad
beslist!'
De andere fracties hebben nog
geen standpunt ingenomen. Ze heb
ben het verzoek van de werkgroep
gerespecteerd, daarmee te wachten
tot de definitieve plannen ontwikkeld
zijn. Wel kon wat de gemeente be
treft de werkgroep doorgaan met de
uitwerking van de plannen, zodat er
in het najaar zaken gedaan kunnen
worden.
Van werkelijk doorslaggevend
belang zou het advies van de Zalt
bommelse Monumentencommissie
kunnen zijn. Het wordt een globaal
advies, omdat het plan ook nog niet
uitgewerkt is. Het moet nog aan de
gemeente uitgebracht worden. Maar
voorzitster mevr. M. Witteveen-Jan
sen laat weinig ruimte voor twijfel
over de richting daarvan. 'Ik zie niet
in hoe het plan op een nette manier
in een zodanige vorm gegoten kan
worden, dat de Monumentencom
missie er akkoord mee kan gaan.'
Ze onderstreept het belang van de
monumentencommissie. 'Als wij als
monumentencommissie geen argu
menten aanreiken om te zorgen dat
de spits er niet komt, dan is de werk
groep ongetwijfeld mans genoeg om
te zorgen dat ie er wèl komt.'
Blameren
Heemschut-directeur Van der
Haagen tenslotte: 'Theoretisch hoef
je geen bezwaar tegen het plan te
hebben, mits het wetenschappelijk
en bouwkundig verantwoord is. Maar
ik loop niet warm voor het plan. Zie
af van de onnodige reconstructie var
de Sint Maartenstoren. De monu
mentenzorg zou zich blameren.'
Misschien mag deze verslaggever
nog een eigen mening geven. Een
plan voor een torenspits is het over
wegen best waard, vind ik. Maar
voor mij is er nog een andere vraag.
Vind ik de torenspits van het paneel
van de onbekende schilder, waarop
alles gebaseerd is, vind ik die...
mooi...? Daar moet ik nog even over
nadenken.
