Heemschut
Broekgebiedsgordel niet
aantasten
Station behouden
Sloop weeshuis met
poort mag niet
Gerechtsgebouw Almelo
met sloop bedreigd
Snippelingsdijk
Heemschut in actie
43
Noord-Brabant
Den Bosch - Heemschut heeft er
bezwaar tegen, dat, terwijl de dis
cussie over de stedelijke uitbrei-
dingsproblematiek van Den Bosch
nog loopt, reeds concrete planonder
delen worden uitgevoerd, die van
onomkeerbare invloed zijn op de
kwaliteit van het stadsrandgebied. In
een brief aan GS van Noord-Brabant
schrijft Heemschut met name te doe
len op een belangrijk deel van de
broekgebieden, die de gemeente
Den Bosch wil bestemmen voor een
bedrijventerrein in het gebied De
Brand. De groene broekgebiedsgor
del rond de stad vormt een wezenlijk
kenmerk van de historisch gegroeide
stedelijke karakteristiek. Weliswaar
is de alleroudste stadskern aanzien
lijk uitgedijd door toevoeging van
nieuwbouwwijken, het principe van
een geïsoleerde ligging van de stad
t.o.v. de landelijke omgeving is in
hoofdzaak behouden gebleven. Dit
specifieke stedebouwkundig/histo
risch kenmerk is volgens Heemschut
een uniek en waardevol gegeven,
dat niet verloren mag gaan. In elk
geval mag er geen aantasting
plaatsvinden voordat de gevolgen
ervan zorgvuldig zijn afgewogen bin
nen de context van een integrale
stadsontwikkelingsvisie.
Gelderland
Lochem - Heemschut pleit in een
brief aan B en W van Lochem met
kracht voor plaatsing van het station
van Lochem uit 1865 op de gemeen
telijke monumentenlijst. Het station
behoort, ondanks verbouwingen in
1879 en 1920, tot de gaafste voor
beelden van het type 4de klasse.
Hoewel er'meer stations in deze ca
tegorie zijn, is er niet een die zijn ui
terlijke verschijningsvorm zo goed
bewaard heeft als Lochem. De toe
voeging van 1879 was geheel in stijl
terwijl die uit 1920 het karakter van
het station niet aantast. Ramen en
deuren bezitten fraaie decoratieve
elementen en de grootsteunen en
steunen van de gietijzeren overkap
ping zijn heel bijzonder. Ook de his
torische reden, die ten grondslag ligt
aan de excentrische ligging van het
station - invloed van de bewoners
van kasteel Ampsen - pleit voor be
houd. In de regio zijn geslaagde
voorbeelden te vinden van behoud
van stations, zoals in Wolfheze, Vor-
den, Aalten en Winterswijk. Heem
schut wil graag meedenken over een
aanvaardbare bestemming voor het
station van Lochem.
Nijmegen - Met Heemschut valt niet
te praten over de sloop van het voor
malige katholieke weeshuis met
poortje. Dat Rijksmonument is te vin
den op het zogenaamde Hessen-
berg-terrein.
Het is de bedoeling dat alle opstallen
hier gesloopt worden, waarna de weg
vrij is voor het zogenaamde Flash
Gordon-projekt; een aantal speels
gerangschikte woontorens op een
parkeergarage. Het poortje zou steen
voor steen gesloopt moeten worden,
waarna bekeken wordt hoe het in de
nieuwbouw kan worden ingepast.
De Bond Heemschut vindt dat maar
niets. 'In strijd met het karakter van
een beschermd Rijksmonument is er
carte blanche gegeven aan ontwer
pers om het gebied in te vullen alsof
er geen beschermd monument be
stond', schrijft de Bond aan het
stadsbestuur. Die gang van zaken
wordt 'ontoelaatbaar' genoemd.
De Bond zet uitvoerig kanttekenin
gen bij het advies van de Nijmeegse
monumentencommissie om slechts
het poortje en de trap in de nieuw
bouw op te nemen en het pand van
de Rijksmonumentenlijst af te voe
ren. Volgens de Bond is het college
van B en W onvoldoende voorgelicht
over de waarde van het totale Wees-
huis-complex. Er wordt onder andere
gewezen op de langdurige bouwge
schiedenis die terug gaat tot de mid
deleeuwen.
Behalve bezwaren tegen de afbraak
van het weeshuis, heeft Heemschut
ook bedenkingen over grootschalig
heid van het bouwplan Flash Gordon.
Er wordt op gewezen dat het plange
bied binnen de oude stadsmuren ligt
en grenst aan het gebied dat tot be
schermd stadsgezicht is uitgeroepen.
Gevreesd wordt dat de massaliteit
van Flash Gordon de structuur van
het gebied zal verstoren.
Als alternatief geeft de Bond het
stadsbestuur in overweging om het
voormalige weeshuis te behouden
en te restaureren, waarbij het van
binnen geschikt zou kunnen worden
gemaakt voor appartementen. 'Zo
ontstaat een boeiende ontmoeting
tussen oud en nieuw Nijmegen met
een historisch zinvol aanknopings
punt en de zo gewenste en voor een
oud stadscentrum karakteristieke di
versiteit', aldus de brief.
J.K.
Overijssel
Almelo - Het oude gerechtsgebouw
in Almelo wordt bedreigd met leeg
stand en mogelijk zelfs met sloop.
De rechtbank verhuist naar een
nieuwe locatie bij het station. Het ge
bouw moet wijken voor de nieuw
bouw van een aantal woon- en kan
tooreenheden.
Het gerechtsgebouw is in de ogen
van Heemschut sfeerbepalend voor
Almelo en zou daarom gehandhaafd
moeten blijven, zij het met een ande
re bestemming. Aanpassing van het
gebouw zou volgens de gemeente
Almelo echter te duur zijn. Ook an
dere waardevolle Almelose gebou
wen worden bedreigd, onder meer
het Huis van Bewaring, dat over een
zeer karakteristieke gevel beschikt.
De heer Rutgers van der Loeff,
Heemschut-lid en oud-kinderrechter
te Almelo, is tegen de sloopplannen
in actie gekomen. De PC heeft een
speciaal comité gevormd dat een
plan van aktie in deze opstelt. De PC
is van plan binnenkort met een aan
tal Almelose belangengroepen rond
de tafel te gaan zitten om te praten
over deze en andere problemen.
Deventer - De PC pleit bij het colle
ge van Burgemeester en Wethou
ders van Deventer voor behoud van
de Snippelingsdijk in die stad. De PC
verzoekt het college de in cultuur
historisch opzicht zo belangrijke dijk
te restaureren en vervolgens in te
passen in het Grachtengordel-pro
ject. Dit project voorziet in de archi
tectonische en stedebouwkundige
vernieuwing van het Deventer grach-
tengebied. Met name de bouwplan
nen voor een vestiging van de Hoge
school IJsselland zouden aantasting
van de Snippelingsdijk tot gevolg
kunnen hebben. Ook het gebied tus
sen Berkelweg, Veenweg en Snippe
lingsdijk zou een bestemmingswijzi
ging te wachten staan.
De Snippelingsdijk kent een bewo
gen geschiedenis. De dijk werd in
1610 aangelegd en is menigmaal
doorgebroken. In 1809 werd de dijk
verlaagd tot een overlaadkade; een
situatie die in 1858 weer teniet werd
gedaan. De eerste huizen op de dijk
werden gebouwd in 1894. In 1926
deed de Snippelingsdijk voor het
laatst waarvoor hij was aangelegd:
het tegenhouden van water. Door
het overstromen van de IJssel in dat
jaar was de Bergweide onder water
komen te staan. Nadat Deventer in
1972 onder het waterschap Salland
geraakte, was de dijk niet langer
hoofdwaterkering van de IJssel.
De Heemschut-agenda staat dit keer
op pag. 35.
