k
Het paviljoen von Wied gered?
Excursie Limburg
Heemschut
Brieven
42
Als initiatiefnemer van het museum
plan bij het paviljoen von Wied, heb
ik niet mee willen doen aan publieke
discussies over dit plan. Als suppor
ter van Heemschut en trouw lezer
van Uw blad, laat ik mij nu toch ver
leiden tot een reactie op het stukje in
het aprilnummer, waarvan de kop
luidde: Het paviljoen von Wied be
dreigd?
Het plan is gemaakt door architect
Wim Quist. Die keuze is gemaakt
vanwege de kwaliteit van zijn werk.
Daarbij is vooral belangrijk dat hij
reeds vijfmaal eerder een museum
(ver)bouwde, waarvan viermaal bij
een monument (Kröller-Müller, Bra
bants Museum, Museon en Rijksmu
seum). Zijn deskundigheid op dit
punt is dus beproefd en door een
aantal locale, provinciale en nationa
le instanties, ook op het terrein van
de monumentenzorg, getest. Dat is
natuurlijk niet steeds rimpelloos ge
gaan, maar dat zal niemand die op
dit terrein bekend is ook verwachten.
Ook in Den Haag is het plan bij 'von
Wied' met name op dit (monumen-
ten)aspect beoordeeld en goedge
keurd. Dit alles bewijst natuurlijk niet
dat het hier om een goed plan gaat,
maar deze informatie is misschien
toch nuttig om een beeld te krijgen
van de betrachte zorgvuldigheid.
De beoogde opzet zal er toe lei
den dat het onderhoud van het pavil
joen en van het er om heen liggende
terrein voor langere tijd verzekerd is.
Dat is een voordeel voor de eige
naar; de instandhouding van een
monument dient, zoals uw organisa
tie terecht bij herhaling stelt, ook een
maatschappelijk belang. Wie het pa
viljoen van de landzijde benadert, zal
zich niet aan de indruk kunnen ont
trekken dat enige face-lift niet over
bodig is. Al vele jaren is het aanzicht
niet optimaal. De glazen veranda
aan de Noordzijde werd reeds lang
geleden afgebroken; de door archi
tect Limburg beoogde symmetrie
ging daarmee verloren. Het ligt
voorts in het voornemen binnen het
paviljoen nog enige verbeteringen
aan te brengen.
De situering van het paviljoen ten
opzichte van het omliggende terrein
is na de bouw in 1826 al vele malen
en soms ingrijpend gewijzigd. Dat
gebeurde o.a. in 1926 toen de grote
aanbouw aan de Oostkant plaats
vond, die het aanzicht vanaf de Ge
vers Deynootweg af geheel veran
derde. Het gebeurde tijdens de oor
log door de bouw van bunkers en
opnieuw na de oorlog toen die ten
dele weer werden opgeruimd. Nog
weer later werd het parkeerterrein
aangelegd. (De studie die dra C. Sil-
lem van het paviljoen maakte bevat
een schat van informatie over de ge
schiedenis en de architectuur van dit
door koning Willem I voor koningin
Wilhelmina gebouwde zomerdagver-
blijf).
Door zijn hoge ligging en het rui
me terrein er om heen kan men het
paviljoen van alle kanten zien liggen.
Trekt men als het ware een cirkel om
het gebouw, dan blijft bij het nieuwe
plan de dominantie van het paviljoen
voor meer dan drie kwart van die cir
kel behouden. De bewoners van een
vijftiental huizen krijgen minder zicht.
Voor andere huizen zal er sprake
zijn van een ander zicht. Voor de ve
len - de VVV statistieken spreken
van 8 a 10 miljoen bezoeken per jaar
- die langs de Scheveningse boule
vard flaneren, zal de dominantie van
het paviljoen geheel behouden blij
ven. Voor vrijwel alle 'waarnemers'
zal het aanzicht eerder mooier dan
lelijker worden. Ik ben mij er van be
wust dat dit laatste een waarde-oor-
deel inhoudt. Dat geldt ook voor mijn
overtuiging dat het plan een betere
ruimtelijke relatie van het paviljoen
met de omgeving betekent. Met het
museumplan worden een aantal
doelen gediend. Er komt een muse
um en een nogal verwaarloosd stuk
je grond op een mooie plek krijgt,
behalve een opknapbeurt, een maat
schappelijk betere bestemming. Voor
wat het monument betreft - en daar
gaat het hier om - zal het museum
plan er toe leiden dat het (verbeter
de) paviljoen voor jaren gered is,
d.w.z. niet alleen blijft staan, maar in
een gezonder conditie beter gaat
functioneren, terwijl de manifeste lig
ging behouden blijft.
Prof. dr. T.H.M. Scholten,
Scheveningen.
Zoals we in het vorige nummer van
Heemschut vermeldden, zal de ex
cursie Limburg dit jaar plaatsvinden
op zaterdag 5 september. Het te be
zoeken gebied is Noord-Limburg,
een streek die helaas te weinig be
kendheid geniet, behalve dan bij
duizenden campingtoeristen die wel
weten hoe mooi het er is.
De tocht begint bij het NS-station
Venlo om ongeveer 10.15 uur. Aan
komst trein uit het westen: 10.01 u.;
uit het noorden: 09.50 u.; uit het zui
den: 10.08 u.
Bezocht worden plaatsen als
Griendtsveen, Horst, Lottum, Broek
huizen, Broekhuizenvorst en Ooijen.
De route van Venlo naar Griendts
veen en Horst toont het Noord-Lim
burgse landschap in zijn verschillen
de facetten: van het middenterras
van het Maasdal naar het vooral
vroeger moerassige
hoogveengebied van de Peel. Tij
dens een geleide wandeling zal veel
aandacht uitgaan naar de afwate
ringskanalen, de Peelmonumenten
en het beschermd dorpsgezicht van
Griendtsveen, dat als karakteristiek
Peeldorp pas in de vorige eeuw is
ontstaan. Na een bezoek aan de
kasteelruïne van Horst wordt gelun
cht in het nabije restaurant 'De Oude
Lind'. Daarna wordt er gewandeld
door de kern van het rozendorp Lot
tum, met nog enige oude boerderij
en, een prachtig bomenrijk markt
plein en het kasteel 'De Borggraaf'.
Door Broekhuizen en Broekhuizen-
vorst wordt zo gereden dat waarde
volle straatwanden en dorpsgezich
ten de excursiedeelnemers zullen
verrassen. Tenslotte zal een bezoek
worden gebracht aan kasteel Ooijen,
een der weinige na de oorlog over
gebleven kastelen in Noord-Limburg.
Hier zal deskundige leiding de be
zoekers wijzen op de noodzaak van
restauratie, mede met het oog op de
ligging van het kasteel in de directe
omgeving van een camping met res
taurant. Rond begin september zal
het bouwhistorisch onderzoek van
het kasteel voltooid en gerappor
teerd zijn.
De tocht wordt besloten met koffie
en vlaai in het restaurant nabij dit
kasteel.
Om 17.30 uur is de bus weer terug
bij het NS-station in Venlo. Bij deze
excursie zijn introducés toegestaan.
Opgave door overmaking (uiterlijk 1
augustus) van 40,op postbank
rekeningnummer 124326 ten name
van Bond Heemschut te Amsterdam
o.v.v. 'Excursie Noord-Limburg'.
